Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından geliştirilen uzay aracı Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE), Jüpiter ve okyanus barındıran 3 uydusu, Ganymede, Callisto ve Europa'yı inceleyerek, yaşam için gerekli yapı taşlarını içerip içermediğini bulmaya çalışacak
REKLAMAvrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından geliştirilen Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) Jüpiter'in sırlarını çözmeye hazırlanıyor.
Dünya'da su, yaşamın bir numaralı ön koşulu. Peki yaşam Jüpiter'in buzlu uydularında da mümkün mü?
İşte, şu anda ESA'nın Fransız Guyanası'ndaki uzay üssünde bulunan Juıce, önümüzdeki ay bu sorunun cevabını bulmak için yola çıkıyor. Uzay aracı, Jüpiter ve okyanus barındıran 3 uydusu, Ganymede, Callisto ve Europa'yı inceleyerek, yaşam için gerekli yapı taşlarını içerip içermediğini bulmaya çalışacak.
"50 yıl önce Jüpiter'de yaşam aranacak deseydiniz, deli olduğunuzu düşünürlerdi"
Edinburgh Üniversitesi'ndeki Birleşik Krallık Astrobiyoloji Merkezi'nin yöneticilerinden Charles Cockell, "50 yıl önce birine gidip dış güneş sisteminde gaz devi gezegenlerin etrafında yaşam arayacağım deseydiniz, insanlar deli olduğunuzu düşünürdü. Çünkü bunun makul bir öneri olduğunu düşünmek için hiçbir neden yoktu" diyor.
Değişen şey ise bir NASA görevinde elde edilen ve ilk başta hiçbir anlam ifade etmeyen bir dizi ölçüm oldu. 1997'de Galileo uzay aracı Jüpiter'in buzlu uydularından biri olan Europa'nın manyetik alanında bir bent tespit etti.
Birkaç uçuştan sonra alınan veriler sonucu, Europa'nın buzlu yüzeyinin altında tuzlu su bulunduğu anlaşıldı. Sudaki akıntılar kendi küçük manyetik alanlarını oluşturuyor, bunlar da Jüpiter'inkilerle etkileşime girerek beklenmedik sinyallere neden oluyordu.
Dünya'nın tüm okyanuslarından 2 kat daha fazla su
Ayrıca, bu yakın uçuşlardan elde edilen görüntüler Europa'nın yüzeyinde buz kütleleri olduğunu da gösterdi. Ancak en büyük sürpriz, söz konusu suyun miktarıydı. Öyle ki uzmanlar, Europa'nın buz tabakası ile örtülü okyanusunun Dünya'nın tüm okyanuslarından 2 kat daha fazla su içerdiğinin tahmin edildiğini belirtti.
Ve sadece Europa değil. Jüpiter'in üç büyük uydusu daha var: Io, Ganymede ve Callisto.
Galileo verileri ayrıca Jüpiter'in uydusu Ganymede'nin ve hatta belki de Callisto'nun iç okyanuslara sahip olduğunu ortaya koydu.
13 Nisan'da fırlatılması planlanan Juıce, şimdiye kadar dış güneş sistemine gönderilmiş en sofistike bilimsel araç setini taşıyacak. 2034'te sisteme ulaştığında, uyduların gizli okyanuslarını, manyetizmasını, ısıtma sürecini, gelgit etkilerini, yörüngelerini, yüzey aktivitelerini ve atmosferlerini inceleyerek yaşam için gerekli koşulların oluşup oluşmadığını bulmaya çalışacak.
Asıl hedef Ganymede
Ayrıca uzay aracı, Europa ve Callisto'yu ziyaret edecek olsa da asıl hedefi Ganymede. Güneş sisteminin en büyük uydusu olan Ganymede, Güneş'in yörüngesinde olsaydı, çapı iç gezegen Merkür'den daha büyük olduğu için bir gezegen olarak sınıflandırılacaktı.
ESA'dan bilim insanı Olivier Witasse, "Ganymede'de Dünya'dakinden altı ila sekiz kat daha fazla su olabilir, ancak herhangi bir ayrıntı bilmiyoruz" diyor. Ganymede'in varsayılan okyanusunun yüzeyin çok daha altında olması mümkün. Tahminler okyanusun yüzeyin 60-90 mil altında başladığını gösteriyor.
"Samanlıkta iğne aramak gibi bir şey"
Juıce, Ganymede'in ötesinde Jüpiter'in kendisini de araştıracak. Güneş sistemindeki en büyük gezegen olan Jüpiter, çap bakımından Dünya'dan 11 kat daha büyük ve Güneş'ten beş kat daha uzakta.
Jüpiter'in bir yörüngeyi tamamlaması 12 yıl sürse de, bir günü 10 saatten kısa bir sürede geçmekte. Bir gaz devi olarak bilinen Jüpiter'in katı bir yüzeyi yok. Gaz bulutlarından oluşan atmosferiyle güneş sisteminde kendi manyetik alanını oluşturan tek gezegen.
Bu durum onu kendi başına büyüleyici kılmakla birlikte, okyanusun derinliği, kapsamı ve hatta tuzluluk oranı gibi özellikleri hakkında veri sağlayacak manyetik paraziti çözme görevini ise ciddi şekilde karmaşıklaştırmakta.
Imperial College London'dan Michele Dougherty, "Yapmaya çalıştığımız şey dehşet verici" diyor; "Bu küçük sinyalleri tespit etmek beni sabahın ikisinde uyanık tutan şey. Samanlıkta iğne aramak gibi bir şey"
Juıce'un 2034 yılında Ganymede'in yörüngesine girmesi planlanıyor
Uzay aracı Ganymede'e ne kadar yaklaşabilirse, bu zor sinyaller o kadar güçlenecek ve iş o kadar kolaylaşacak. Bu nedenle Juice'ın 2034 yılında Ganymede'in yörüngesine girmesi planlanıyor. Bu, ilk kez bir uzay aracının kendi uydumuz dışında bir uydunun yörüngesine de girmesi olacak. Her şey planlandığı gibi giderse, en az bir yıl boyunca 310 mil yükseklikte yörüngede kalacak.