Hiçbir ülke tarafından resmen tanınmayan Taliban'ın ülkeyi ele geçirmesiyle birlikte Afganistan'a kalkınma fonları kesildi. Bu ani mali şok, sağlık ve eğitim gibi kritik kamu hizmetlerini de durma noktasına getirdi.
REKLAMUluslararası Kızılhaç Örgütü (ICRC), finansman kısıtlamaları nedeniyle Afganistan'da mali destek sağladıkları 25 hastaneye bu desteği ağustos sonu itibarıyla keseceğini bildirdi.
ICRC Afganistan Sözcüsü Diogo Alcantara, Reuters'e yaptığı açıklamada, "Hastaneler için alternatif sürdürülebilir destek mekanizmaları bulmak üzere hükümetler, bakanlıklar, bağışçılar ve kuruluşlarla temaslarımız devam etmekle birlikte, hastane programının aşamalı olarak sona erdirilmesinin ağustos ayı sonunda gerçekleşmesi bekleniyor." dedi.
ICRC'nin kararı, Afganistan'a yapılan yardımların ve fonların düştüğü bir ortamda geldi.
Sözcü Alcantara, "ICRC'nin uzun vadede tam olarak işleyen bir halk sağlığı sektörünü sürdürmek için ne yetkisi ne de kaynakları var" diye konuştu.
Kızılhaç Örgütü, nisan ayında yönetim kurulunun 2023-2024 için 475 milyon dolar maliyet azaltımının yanı sıra insani yardım bütçelerinin azalması beklendiğinden bazı yerlerdeki operasyonların geri çekilmesini onayladığını açıklamıştı.
Taliban yönetimine atıfta bulunan Alcantara, "ICRC'nin karşı karşıya olduğu mali güçlükler, Afganistan İslam Emirliği yetkilileriyle şeffaflık içinde, sağlık hizmetlerinin tüm sorumluluğunun Halk Sağlığı Bakanlığı'na devredilmesi beklentisini hızlandırdı" ifadesini kullandı.
Cenevre merkezli kuruluş, engellilere yönelik rehabilitasyon desteği de dahil olmak üzere Afganistan'daki diğer sağlık programlarına devam edecek.
Taliban yönetimindeki Afganistan Sağlık Bakanlığı konuya yorum yapmadı.
Ülke genelinde milyonlarca insana hizmet veren büyük hastanelerin çoğunda maaşları ve diğer masrafları finanse eden operasyonlar için ne kadar ödeme yapılması gerektiği ve Taliban yetkililerinin bu miktarı mali bütçeden karşılayıp karşılayamayacağı net değil.
Hastaneler, yabancı güçlerin (NATO) Ağustos 2021'de ayrılmasından sonra ICRC tarafından desteklendi.
Hiçbir ülke tarafından resmen tanınmayan Taliban'ın ülkeyi ele geçirmesiyle birlikte Afganistan'a kalkınma fonları kesildi.
Bu ani mali şok, sağlık ve eğitim gibi kritik kamu hizmetlerini de durma noktasına getirdi.
ICRC ve BM dahil diğer kuruluşlar boşlukları doldurmak için devreye girdi.
Alcantara, "ICRC o dönemde Afganistan'ın yaşadığı mali krizler nedeniyle sağlık sistemini çökmekten kurtarmak için bu kararı aldı çünkü birçok kalkınma ajansı ve sivil toplum kuruluşu ülkeyi terk ederken ICRC burada kaldı." diye konuştu.
ICRC hastane programı başlangıçta 33 hastaneyi kapsıyordu; bunlardan sekizi aşamalı olarak kaldırıldı.
Program kapsamında 10 binden fazla sağlık çalışanının maaşları ve bazı tıbbi malzemeler için ödeme yapıldı.
Binlerce yataklı büyük hastaneler, ülke nüfusunun yarısından fazlası olan 25 milyon insanı kapsayan bölgelere hizmet veriyor.
Talep edilen bütçenin 4,6 milyar dolardan 3,2 milyar dolara düşürülmesine rağmen BM'nin 2023 insani yardım planının sadece yüzde 25'inin finanse edildiği Afganistan'a yönelik yardımlarda kesintiye gidilmesi endişeleri arttırıyor.
REKLAMDiplomatlar ve yardım kuruluşları yetkilileri, Taliban'ın kadınlara yönelik kısıtlamalarının yanı sıra küresel insani krizlerin, bağışçıların mali desteğini geri çekmesine neden olduğunu dile getiriyor.
Diğer yandan Taliban, kadın yardım personelinin büyük kısmının çalışmasını yasakladı.
Yardım kuruluşlarına göre Afganistan nüfusunun neredeyse dörtte üçü şu anda insani yardıma muhtaç durumda.