Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, işbaşına geldikten sonra ülkedeki silahlı gruplarla "tam barışı" sağlamayı vaat etti. Yönetim bu yönde adımlar atarken, suç gruplarının ateşkesten faydalandığını ifade edenler var.
REKLAMUzun yıllar uyuşturucu çeteleri ve gerilla kaynaklı şiddet olaylarına sahne olan Kolombiya, 'kalıcı barışı' sağlamak için adımlar atıyor. Yönetim, ülkedeki tüm silahlı grupları sürece dahil etmeye çalışıyor.
Onlar arasında uyuşturucunun dünyaya taşındığı nokta olarak bilinen Buenaventura şehrinde kanlı olaylara imza atan Los Shottas ve Los Espartanos çeteleri de var.
AP haber ajansı, Kolombiya'da çeteler ve yönetim arasında hangi noktaya gelindiğini analiz etti.
31 bin silahlı savaşçı
Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, seçimle işbaşına geldikten sonra "tam barışı" sağlamayı ve dünyanın en uzun süreli çatışmalarından birini sona erdirmeyi vaat etti.
Yeni bir sosyal programla soruna çözüm öneren Petro, Buenaventura gibi şiddetin büyük zarar verdiği bölgelerdeki yoksulluk gibi çatışmanın kökleriyle mücadele edeceğini duyurdu.
Petro'nun "topyekün barış" planı ilerleme kaydetti.
Hükümetin tahminlerine göre barış görüşmelerine katılacak grupların 31 binden fazla silahlı savaşçısı var.
Buenaventura ve diğer şehirlerde çetelerin yanlarına çektiği gençlere yönelik programlar planlanıyor.
"Suç grupları ateşkesten faydalanıyor"
Ancak uzmanlar, suç gruplarının hükümetle yapılan ateşkeslerden faydalandığını söylüyor. Zira bu dönemde ülkenin en güçlü silahlı gruplarının daha da güçlendiği ve rakip gruplar arasında şiddet olaylarının arttığı ifade ediliyor.
Kolombiya merkezli düşünce kuruluşu InSight Crime'ın kurucularından Jeremy McDermott, "Petro'nun karşılaştığı en büyük zorluk şu: Bu grupları güçlendirmeden nasıl barıştan bahsedebilirsiniz?" diye soruyor.
Şu ana kadar hiçbir grubun tam bir barış anlaşması imzalamaya yakın olmadığı belirtiliyor.
Buenaventura'daki Los Shottas çetesi, "Kolombiya'daki tüm silahlı gruplar da silah bırakana kadar" politikalarında bir değişiklik olmayacağını söylüyor.
Jeronimo takma adıyla konuşan bir üye, Buenaventura'nın kontrolünü ele geçirmek isteyen çok sayıda grup olduğunu belirterek "Peki güçlerini teslim ederlerse ne olacak? Bu gruplar gelip bizi yok edecekler." diyor.
"Doğrama evleri"
Kolombiya genelinde gerillalar, kaçakçılık grupları ve hükümet arasında onlarca yıldır süren savaştan en az 9,5 milyondan fazla insan etkilendi.
Buenaventura mahalleleri dünyanın en şiddetli çatışma alanlarından biri haline geldi. Burada cinayet, adam kaçırma, işkence ve cinsel istismar sıradan olaylar olarak görülüyor.
Kentte, toplu mezarlar ve çetelerin düşmanlarını parçalayıp çığlıklarının mahallelerde yankılanmasına izin verdikleri "doğrama evleri" bulunuyor.
Polis, şehirde o kadar çok çete olduğunu söylüyor ki sayısını unuttuklarını ifade ediyor.
Kent sakinleri, akan kanın 450.000 nüfuslu kentteki herkesi, en çok da gençleri etkilediğini söylüyor.
REKLAMBuenaventura'da yaşayan 57 yaşındaki Lupe, oğlunu ve torununu çetelere kurban vermiş.
Lupe, 25 yaşındaki Cristian'ın Los Shottas'ın uyuşturucu sevkiyatlarından birinin geçişine izin vermeyi reddettiği için öldürüldüğünü anlatıyor.
Şiddete bulaşmayan gençlere aylık 250 dolar
Hükümet danışmanı Carolina Hoyos, topyekün barış planının bir parçası olarak, Buenaventura da dahil olmak üzere şiddet ve yoksulluk oranlarının en yüksek olduğu şehirlerde askere almaya yönelik programlar başlatılacağını söyledi.
Hoyos, suç gruplarıyla "bağlantılı ya da bağlantılı olma riski taşıyan" 14-28 yaş arası 100 bin Kolombiyalıya aylık yaklaşık 250 dolar maaş verileceğini kaydetti. Bu kişilerin eğitim almaları ve bir tür sosyal hizmet yürütmeleri gerekecek.
Ancak programın altı ila 18 ay arasında değişen süresinin proje için yeterli olmayabileceği ifade ediliyor.
REKLAM
Anlaşma, Nobel Barış Ödülü getirdi
Kolombiya yönetimi 2016 yılında ülkenin en güçlü gerilla gücü olan Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile bir barış anlaşması imzaladı.
Dönemin Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, "dünyanın en uzun süren iç savaşını sona erdirdiği" için Nobel Barış Ödülü kazandı.
Ancak anlaşmayı reddeden başka gruplar kan dökmeye devam etti.
Petro, geçen yıl göreve gelmesiyle, 1964'ten bu yana silahlı siyasi direniş içinde olan ülkenin son gerilla grubu Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) ile barış görüşmelerine yeniden başladı.
ELN ve Kolombiya, geçtiğimiz ay, sürecin bir parçası olarak altı aylık bir ateşkes başlattı.
REKLAM"Gasp, yağma ve çatışmalar azalacak"
Los Shottas ve Los Espartanos çeteleri bir yıl boyunca Katolik Kilisesi ve hükümetin arabuluculuğunda diyaloglar yürüttü ve inişli çıkışlı ateşkesler yaptı.
Jeronimo , liderlerinin barışa açık olduğunu söyledi.
Tüm yasadışı faaliyetleri sona erdirmeye istekli olup olmadıklarını belirtmeyen Jeronimo, sadece gasp, yağma ve çatışmaları azaltacaklarını ifade etti. Jeronimo, "Buenaventura bu kadar çok şiddetten, bu kadar çok kan dökülmesinden bıktı" dedi.
Bu arada çete liderlerinin işledikleri suçlar için daha az hapis cezası talep ettiği belirtiliyor.
Adam kaçırma yüzde 77 arttı
Hükümet danışmanı Hoyos, AP'nin yönetimin müzakerelerde silahlı gruplara güvenip güvenmediğine ilişkin sorularına yanıt vermedi. Bunun yerine yetkililerin sürece güvendiğini vurguladı.
REKLAMDüşünce kuruluşu Ideas for Peace Foundation tarafından hazırlanan bir rapora göre geçtiğimiz yıl silahlı gruplar toprak kontrolünü, gelir kaynaklarını ve eleman teminini genişletti.
Kolluk kuvvetleriyle çatışmalar azalırken, rakip gruplar arasındaki şiddet olayları artış gösterdi. Adam kaçırma olayları yüzde 77, gasp olayları ise yüzde 15 oranında arttı.