Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Orta Asya'nın en büyük ekonomisi Kazakistan ile "stratejik ortaklığın" güçlendirilmesi çağrısında bulundu. Kazakistan lideri Tokayev, "Fransa, Avrupa Birliği'ndeki kilit ve güvenilir ortağımızdır" dedi.
REKLAMFransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Orta Asya gezisinin ilk ayağında Kazakistan'da temaslarda bulundu.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile bir araya gelen Macron, Orta Asya'nın en büyük ekonomisiyle "stratejik ortaklığın" güçlendirilmesi çağrısında bulundu.
Ukrayna konusunda "Moskova'nın yanında yer almayı reddettiği için" Kazakistan'ı öven Macron, Astana'nın "büyük güçlerin hegemonik olmak istediği ve bölgesel güçlerin öngörülemez hale geldiği bir dünyada güce boyun eğme yolunu seçmeyi reddetmesinden" memnuniyet duyduklarını söyledi.
Ziyareti "tarihi" olarak nitelendiren Tokayev, "Fransa, Avrupa Birliği'ndeki kilit ve güvenilir ortağımızdır" dedi.
Fransa'nın ana uranyum tedarikçilerinden biri olan Kazakistan'ın lideri Tokayev, ülkesinin özellikle yeşil enerji, lojistik, transit, tarım, sağlık, dijitalleşme ve eğitim alanlarında işbirliğini genişletmeye hazır olduğunu kaydetti.
Tokayev ayrıca Fransız kültürünün ve dilinin Kazakistan'da tanıtılması gerektiğini ifade etti. Macron da Eylül 2024'te kapılarını açacak olan Kazak-Fransız üniversitesi ile eğitim ve bilim alanında yapılan anlaşmalara vurgu yaptı.
Çok sayıda anlaşma imzalandı
Macron, 2014 yılında François Hollande'dan bu yana Kazakistan'ı ziyaret eden ilk Fransa Cumhurbaşkanı oldu.
Fransa Cumhurbaşkanına aralarında EDF (elektrik), Suez (su) ve Orano (uranyum) CEO'larının da bulunduğu geniş bir iş heyeti eşlik etti.
Stratejik mineraller sektörü, ilaç, enerji , sanayi ve kültür alanlarında bir dizi sözleşme imzalandı.
Petrol zengini Kazakistan, Rusya'nın arzını kesen Avrupa ülkelerinin ham petrol tedarikçisi ve Moskova'yı bypass eden yeni Çin-Avrupa ticaret yolunun önemli noktalarından biri olarak biliniyor.
Askeri radar tedarik edilecek
Elysee, Kazakistan'ın "egemenliğine hizmet etmek üzere" Thales tarafından üretilen GM 400 askeri radarlarının tedarik edileceğini ve ortak bir askeri ittifakın üyesi olan bu ülkede monte edileceğini duyurdu.
Kazakistan Enerji Bakanı tarafından Fransız EDF'in bu ülkenin ilk nükleer enerji santralini inşa etme projesinin adaylarından biri olduğu teyit edildi. Santralin inşasının yıl sonundan önce referandumla onaylanması bekleniyor.
Fransa, özellikle Hazar Denizi'ndeki büyük Kachagan sahasını ortaklaşa işleten petrol grubu TotalEnergies'in varlığıyla birlikte Kazakistan'daki beşinci en büyük yabancı yatırımcı konumunda.
İkili ticaret 2022 yılında ağırlıklı olarak hidrokarbonlar olmak üzere 5,3 milyar Euro'ya ulaştı. Kazakistan ayrıca Fransa'ya uranyumun neredeyse yüzde 40'ını tedarik ediyor.
Tokayev, karşılıklı ticaretin geçen yıl yüzde 30 artışla 4 milyar dolara ulaştığını, 2023'ün sekiz ayında ise yüzde 21 artışla 2,7 milyar dolara yükseldiğini kaydetti.
İki ülke enerji, inşaat, havacılık, ilaç, madencilik, kimya ve makine mühendisliği gibi alanlarda ortak projeler yürütüyor.
Rus endişesi
Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov geçen hafta, Batı'nın Rusya'nın "komşularını, dostlarını ve müttefiklerini" kendisinden uzaklaştırmaya çalıştığını söyledi.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov ise Kazakistan'ın "diplomatik ilişkilerini uygun gördüğü şekilde geliştiren egemen bir ülke" olduğunu kaydetti.
REKLAMMacron'un daha sonra gideceği Özbekistan ile Kazakistan, Rusya'nın Ukrayna topraklarını ilhakını tanımayı reddetti; Moskova'ya yönelik Batı yaptırımlarına uyma sözü verdi.
AFP, Kazakistan ve Özbekistan'ın "siyasi liberalleşme isteklerini beyan etmelerine rağmen, gösterilerin sıklıkla şiddet kullanılarak bastırıldığı otoriter rejimler olmaya devam ettiğini" yazdı.