2011'de Utoya adasında 77 kişiyi öldüren Anders Behring Breivik, tutulduğu hapishane koşullarının insan haklarının ihlali anlamına geldiğini savunuyor.
REKLAMKitlesel katliamdan 21 yıl hapis cezasına mahkum edilen Anders Behring Breivik, insan haklarının ihlal edildiğine dair Norveç hükümetinin karşı tecrit uygulamasına son vermesi için yasal bir girişimde bulunmak üzere pazartesi günü ikinci kez hakim karşısına çıktı.
Bombalı ve silahlı bir saldırıda 77 kişiyi öldüren aşırı sağcı Breivik, 2012 yılında hapse atılmasından bu yana tek başına tutulmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi uyarınca insanlık dışı muamele anlamına geldiğini iddia ediyor.
Mahkemede neler yaşandı?
Siyah takım elbise, beyaz gömlek giyen ve kahverengi kravat takan Breivik'in, Oslo'nun 70 kilometre kuzeybatısındaki yüksek güvenlikli hapishanenin spor salonunda yapılan duruşmada kayıtsız bir şekilde oturduğu görüldü.
"Yaklaşık 12 yıldır izole edilmiş durumda. Tamamen kilitli bir dünyada yaşıyor." diyen avukatı Oystein Storrvik, Breivik'in sadece görevi mesafeyi korumak olan profesyonellerle temas halinde olduğunu belirtti.
Storrvik hakime "Derin bir depresyon içinde. Artık yaşamak istemiyor." dedi.
Dış dünya ile yazışma kısıtlamasının kaldırılmasını talep etti
Saldırılarından önce teorilerini ortaya koyan bir manifestonun kopyalarını elektronik posta ile gönderen Breivik açtığı dava kapsamında ayrıca mahkemeden dış dünya ile yazışmalarına getirilen kısıtlamaların kaldırılmasını talep ediyor.
Avukatı, müvekkiline uygulanan mektup gönderme yasağının bir başka insan hakkı ihlali olduğunu ifade etti.
Ancak Adalet Bakanlığını temsil eden avukatlar, Breivik'in dış dünya ile temaslarının kontrol altına alınmasının, başkalarını şiddet eylemlerine teşvik etme riski ile gerekçelendirildiğini savundu.
Avukatların sunduğu mahkeme dosyasında, "Bu özellikle, 22 Temmuz 2011'deki terör eylemlerinin bir sonucu olarak Breivik ile temas kurmak isteyen kişiler de dahil olmak üzere aşırı sağcı çevrelerle temaslar için geçerlidir" denildi.
Breivik, 2019 yılında Yeni Zelanda'nın Christchurch kentinde iki camide 51 kişiyi öldüren Brenton Tarrant'ın ilham kaynağı olarak gösterilmişti.
Breivik nasıl koşullarda tutuluyor?
Norveç cezalandırma yerine rehabilitasyonu tercih ediyor ve Breivik Ringerike hapishanesinde mutfak ve yemek odasının yanı sıra içinde ağırlık, koşu bandı ve kürek bulunan bir spor odası ile video oyun sistemi Xbox, birkaç koltuk ve duvarda Eyfel Kulesi'nin siyah beyaz resimlerinin bulunduğu bir televizyon odası olan iki katlı bir bölümde tutuluyor.
Breivik'in evcil hayvan olarak üç muhabbet kuşu beslemesine ve kuşların özgürce kompleks içinde uçmasına da izin veriliyor. Buna rağmen avukatı Storrvik, artık Fjotolf Hansen adını kullanan Breivik'in dış dünyadan herhangi biriyle anlamlı bir ilişki kurmasının imkansız olduğunu söyledi.
Adalet Bakanlığı'nı temsil eden avukatların sunduğu mahkeme dosyasında, Breivik'in gardiyanlar, bir rahip, sağlık uzmanları ve yakın zamana kadar dışarıdan bir gönüllü ile temasları olduğu ve ayrıca iki mahkumu iki haftada bir birer saat gördüğü için izolasyonunun "göreceli" olduğu belirtildi.
Breivik güvenlik tehdidi oluşturmaya devam ettiği gerekçesiyle hapishanede ayrı tutuluyor.
77 kişinin katili
44 yaşındaki Breivik, 22 Temmuz 2011'de Utoya adasında merkez sol bir siyasi grubun gençlik kampına gitmeden önce Oslo'da düzenlediği bombalı saldırıda sekiz kişiyi öldürdü. Polis memuru kılığına girerek çoğu genç 69 kişiyi takip etti ve vurarak öldürdü.
Ertesi yıl Breivik'e, Norveç adalet sisteminde nadiren kullanılan, toplum için hala bir tehlike olarak görülmesi halinde süresiz olarak tutulabileceğine dair bir maddeyle birlikte en fazla 21 yıl hapis cezası verildi.
O zamandan beri, Norveç'teki çok kültürlülüğe karşı bir "haçlı seferi" olarak tasvir ettiği saldırıları için hiçbir pişmanlık göstermedi.
Breivik'in daha önce de af ve şartlı tahliye talebi reddedilmişti. İnsan haklarının ihlal edildiği konusunda da 2016 yılında dava açmış, daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşınan davada mahkeme hiç kimse "işkenceye veya insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele veya cezaya" tabi tutulmamalıdır" hükmü verdi, ancak karar temyizde bozuldu.
REKLAMPek çok kişi Breivik'in sıklıkla mahkemeye başvurmasına davasına dikkat çekmek ve hatta bir kez daha uluslararası ilgi odağı olmak için bir girişim olarak görüyor.