On yıl önce Yunanistan, yıllarca süren kemer sıkma politikaları ve huzursuzlukların damgasını vurduğu yıkıcı bir borç krizinin sancıları içindeydi.
REKLAMSon göstergeler 2024'ün Yunanistan'da toparlanmanın tamamlanacağı yıl olabileceğini gösteriyor. Yetkililer ve yatırımcıların öngörüsü de bu yönde.
Yunan ekonomisinin bu yıl yaklaşık yüzde 3 büyüyerek 2009 krizi öncesi büyüklüğüne yaklaşacağı ve yüzde 0,8 olan Euro Bölgesi ortalamasının çok üzerinde bir büyüme kaydedeceği tahmin ediliyor.
Yunanistan'ın borçlanma maliyetleri İtalya'nın altına düştü ve kriz sırasında kurtarılan bankalar on yıllardır ilk kez tamamen özelleştirilmeye hazırlanıyor.
Yakın zamanda Yunan bankalarının hisselerini satın alan varlık yöneticisi Robeco'dan Wim-Hein Pals "Devletin payının ortadan kalkması bir dönüm noktası. Yunan ekonomisi gelecekte daha fazla büyüme yakalayabilecek durumda," dedi.
Yıllar önce Euro Bölgesi'nin çöküşüne neden olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Yunanistan ekonomisindeki geri dönüş, en azından kağıt üzerinde çok net.
Yıllarca uluslararası piyasalardan borçlanamayan Yunanistan 2023'te yatırım yapılabilir kredi notuna geri döndü. Devletin kurtarma fonu geçen ay ülkenin en büyük bankalarından Piraeus Bank'taki hisse satışına sekiz kat talep geldi.
Fakat düşen doğum oranları ve işgücü sıkıntısı uzun vadeli sorunların devam ettiğini gösterirken orman yangınları ve sel gibi iklimle bağlantılı felaketlerin temel risklerin başında geliyor.
Krizden etkilenen pek çok sıradan Yunan, çok az iyileşme gördüklerini söylerken, ekonomistler toparlanmanın toplumun genelini etkilemesinin zaman alacağını söylüyor.
Uzun vadeli büyümeyi sağlamak için ülkenin turizm, emlak ve hizmetlerden oluşan tipik ekonomik faktörlerin ötesinde çeşitlilik kazanması gerekiyor.
Yunanistan'a 2022'de yapılan 7,5 milyar euro doğrudan yabancı yatırımın yarısından fazlası, zayıf büyümeyle mücadele eden Fransa ve Almanya gibi ülkelerden geldi.
Üçte ikisi AB'ye giden tarım ürünleri, akaryakıt ve ilaç ürünleri gibi Yunanistan'ın ihracatı geçen yıl neredeyse yüzde 9 düştü. Ekonomik büyüme 2023'te yüzde 2'ye yavaşladı.
Ekonomik düşünce kuruluşu IOBE'nin başkanı Nikos Vettas, "Avrupa'daki düşük büyüme beklentileri Yunanistan'ı iki ana yoldan etkiliyor: İhracat üzerindeki baskı ve yüksek borçlanma maliyeti," ifadelerini kullandı.
Onlarca yıl süren vergi kaçırma ve aşırı harcama sonrası Yunan ekonomisi 2009'da 'duvara tosladı'. Ülke resesyona girdi ve hükümet, maliyesinde küresel piyasalara şok dalgaları gönderen devasa bir bütçe açığı ortaya çıkardı.
Atina, 2015 yılına kadar Euro Bölgesi ve Uluslararası Para Fonu ile 280 milyar euro değerinde üç kurtarma paketi imzaladı. Buna karşılık, kamu sektörü ücretlerinde ve emekli maaşlarında kesintiye yol açan ve şiddetli protestoları tetikleyen kemer sıkma önlemlerini kabul etti.
Yunanistan 2018'de kurtarma programından çıkmasından bu yana bankacılık sistemini yeniden canlandırdı ve borçlanma ihtiyaçları için yalnızca piyasalara yöneldi. 2022'de IMF'ye ödemesini planlanandan iki yıl önce yaptı.
Yunanistan'ın en bilinen antik alanı olan Akropolis'e yapılan ziyaretlerin sayısı 2023'te 3,8 milyona ulaştı. Bu rakam, krizin en yüksek olduğu dönemde görülen sayının neredeyse dört katı.
Eşitsizlik devam ediyor
Ancak pek çok Yunanlı için ekonomik iyileşme, yaşam standartlarının iyileşmesi anlamına gelmiyor.
Eurostat verilerine göre yüzde 10'un üzerinde seyreden işsizlik oranı AB'de İspanya'dan sonra ikinci en yüksek seviyede. Satın alma gücü açısından kişi başına düşen GSYİH bloktaki en düşük seviyeler arasında yer alıyor. Çalışma bakanlığının rakamlarına göre, bin 175 euroluk ortalama aylık maaş 15 yıl öncesine göre yüzde 20 daha düşük.
REKLAMSendikalar Çarşamba günü tren, otobüs, gemi ve taksilerin durdurulduğu ve yüzlerce kişinin ücret artışı talebiyle sokaklara döküldüğü genel grev düzenledi. Bazı insanlar ekonomi çöktüğünde her şeyini kaybetmenin acısını atlatamadı.