Kazakistan’ın merkezi, 30 Mayıs ‘ta başlayarak iki gün süren “4. Semavi ve Geleneksel Dinler Kongresi” çerçevesinde din dünyasının odak noktası haline geldi. Farklı nesillerden insanlar, dini liderleriyle birleşerek ortak bir görüş ve umut etrafında toplandı.
47 ülkeden 360 temsilciyi Astana’da buluşturan kongrenin teması “ İnsanın seçimi olan barış ve uyum” idi. Temsilciler, maneviyatın dünyadaki sorunların çözmenin başlıca yol olduğuna yönelik fikirlerini dile getirdi. İsrail’den hahambaşı Yona Metzger, tüm dinleri bir araya toplayan bir dini birlik hayali kurduğundan bahsetti:
“Benim hayalim, Birleşmiş Milletler’in diplomatlarla yaptığı gibi, bir birlik oluşturmak. Her milletten dini liderleri, hatta diplomatik ilişkileri olmayan ülkelerin dini liderlerini kapsayan bir birlik olmalı.”
Çokdinlilik üzerine kurulu bu türden bir birlik, çatışmaların dinler ve mezhepler üzerine kurulu olduğu bir dünyada sorunları nasıl çözebilir?
Kazakistan Başmüftüsü, Absattar Hacı Derbisali tüm dini liderlerin dünya barışı için çağrıda bulunmasının önemine dikkat çekti:
“Tüm dini liderler, iç huzur ve barış çağrısında bulunuyor. Kongrenin amaçlarından biri bu.”
Dini temsilcilerin üzerine tartıştığı bir nokta da sürdürülebilir büyümenin nasıl sağlanacağıydı. Büyümeyi sağlamak borç krizinden çıkmaya yardımcı olabilir mi? İngiltere’nin Bradford kentinden Piskopos Revd Nick Baines, krizin insanları yaşamı sorgulamaya ittiğini savundu:
“Dünyanın şu anki durumu mali krizle birlikte insanları bunun nedenlerini sorgulamaya itiyor. “Neden bunlara maruz kalıyoruz? Hayat nedir? Değerlerden söz ederken neyi kastediyoruz” gibi sorular ortaya çıkıyor. Bu nedenle yoldan çıkabiliyorsunuz. “Yarına nasıl ekmek bulabileceksiniz?” soruları doğuyor. Burada bir araya gelip bu sorunları tanımlamaya çalıştık.”
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev de kongreye katılanlar arasındaydı. Nazarbayev,ülkesinin barış ve uyum içinde yaşama örnek oluşturduğunu öne sürdü:
“Kazakistan’ın örnek olduğu bir konu şu ki, burada 140 milleten, 46 dinden insan bir arada yaşıyor. Astana’da sinagoglar, tapınaklar, kiliseler görebilirsiniz. İnsanlar dini mabetlerine özgürce gidip ruhani değerlerini özgürce ifade edebiliyorlar. İkincisi, Kazakistan silahsızlanma konusunda dünya lideri.”
Geniş Orta Asya bozkırlarında Kazakistan’ın ilk tohumları atıldı. 1930’ların başında Rus diktatör Stalin, aralarında Yahudiler, Çeçenler ve Moğollar’ın da bulunduğu milyonlarca insanı buraya sürdü.
Almira İsakova-Lee ve eşi Aleksander birkaç yıl önce dünya evine girdi. Astana’nın merkezinde yaşayan çift kongrede açığa çıkan sorulardan birçoğunu temsil eder nitelikte. Almira, eşiyle aralarındaki farklılıkların bir arada yaşamalarına engel olmadığından söz ediyor:
“Ben Kazak’ım. Eşim Koreli ve birlikteyiz. Farklı dinlere mensup olmak bizim bir arada yaşamıza engel değil. Kazak yemekleri de pişiriyoruz Kore yemekleri de. Ayrıca diğer ülkelerin yemeklerini de yapıyoruz. Bence en önemlisi insanın dini değil karakteridir.”