Climate Now'ın bu bölümünde, Almanya'nın Potsdam kentinde iklim değişikliği nedeniyle giderek daha fazla tehdit altında olan bir Dünya Mirası alanını, Sanssouci Sarayını ve bahçelerini ziyaret ediyoruz.
REKLAMKuraklık, sıcak hava dalgaları ve aşırı yağışlar, üç asırlık Sanssouci Sarayı ve bahçelerine ciddi zararlar veriyor.
Avrupa'da Sanssouci gibi pek çok tarihi bahçe ve saray, uzun ömürlü olması için inşa edilmiş simge yapılar var.
Peki, bu simgeler giderek hızlanan iklim değişikliği karşısında ayakta kalabilirler mi?
Bu saray 18. yüzyılda Prusya Kralı Büyük Frederick'in yazlık oyun alanıydı ve ona "kaygısız" anlamına gelen Sanssouci adını vermişti.
Ama bugün, yılda bir milyon ziyaretçiyle ilgilenilmesi gereken çok şey var.
Ve Bahçe Müdürü Michael Rohde'ye göre, iklim değişikliğinin etkisiyle kaygı duyulacak da çok şey var.
Prusya Sarayları ve Bahçeleri Vakfı'nın Bahçe Müdürü Rohde, "İklim değişikliğinin etkilerini burada yaklaşık on yıldır hissediyoruz ancak son altı yıldır çok daha şiddetlendi. Yağmur daha az yağıyor. Sıcaklığın etkileri var, toprağımız var, yeraltı sularının kuruması sorunu var, artık dolmuyorlar. Ve tabii ki bunun bir sonucu olarak devrilen ağaçlarla ilgili sorunlarımız var." şeklinde konuşuyor.
Düşük yeraltı suyu seviyeleri ağaçları mantar ve böceklere karşı daha hassas hale getiriyor. Burada her yıl ölen ağaç sayısı 20 yıl önce birkaç düzineyken bugün birkaç yüze yükseldi.
Rohde, "Bahçeler canlı olan tek anıt kategorisidir, yaşayan anıtlardır. Durum hiçbir zaman bugün olduğu kadar dramatik olmamıştı. Personel ve finansman yardımına ihtiyacımız var. O zaman iklim adaptasyonu yapabiliriz." diyor.
Prusya Sarayları ve Bahçeleri Vakfı'nın koruma uzmanı Katharina Matheja, Almanya gibi nispeten sulak bir ülkedeki tarihi bahçede daha önce düşünülemeyecek bir şeyi, sulamayı hayata geçirdi.
Ayrıca, önceden olduğu gibi fidanlıktan ağaç satın almak yerine park alanından doğal örnekler dikmeyi deniyorlar. Temel fikir, burada hayatta kalan genç bitkilerin gelecekte kuraklık ve sıcağa daha fazla direnç kazanma şansına sahip olması.
Katharina Matheja, "Bu ağaçların fidanlıktan gelen, besin ve suyla şımartılan bir ağaca göre araziye daha iyi adapte olmasını ve burada daha iyi gelişebilmesini umuyoruz." ifadelerini kullanıyor.
Matheja bu ağaçlar için beslediği umutlara rağmen, iklim değişikliğine karşı daha dirençli olabilecek ağaç türleri getirmenin zorluklarını anlatıyor:
"Bir Dünya Mirası alanı olarak 1740'tan, hatta 19. yüzyılın ortalarından kalma tarihi planlara sadık kalmamız çok önemli. Bu şartlara uymak zorundayız. Eğer burada bir kızılkayın varsa, bunlardan dikmeye çalışıyoruz. Birdenbire başka türleri buraya koyamayız."
Sanssouci Sarayı'nın bazı iç kısımları da artık daha aşırı hava koşullarından, özellikle mobilya ve duvar kaplamalarına zarar veren yüksek nemden muzdarip.
Prusya Sarayları ve Bahçeleri Vakfı'nda Koruma Müdürü Kathrin Lang, "Çiy noktası değişikliklerinde, yoğuşma duvarlardan aktığında, köşelerde rutubet oluştuğunda, malzemeler birbirine karşı hareket ettiğinde ve alt tabakalarından ayrıldığında çok bariz örneklerini görüyoruz. Bu tepkileri tetikleyen hep iklim değişiklikleridir." şeklinde konuşuyor.
Son 10 yılda, yöneticiler için bu değerli alanı Prusya krallarının tadını çıkardığı zamanlardaki gibi korumak çok daha zorlaştı. Peyzaj değiştirilemez. Ağaçlar, patikalar ve su yolları tasarımcının amaçladığı gibi kalmalı.
En sıcak ağustos ayı
Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nden son verilere göre, 2023 Ağustos ayı küresel ölçekte kaydedilen en sıcak ağustos ayı oldu.
REKLAMSıcaklıklar, 1991-2020 ortalamasının 0,7 derece üzerindeydi. Ayrıca Haziran-Ağustos arası dönem, kaydedilen en sıcak sezon oldu.
Ağustos ayında Portekiz, İtalya, Fransa, Kuzey Afrika ve ABD'nin orta ve güney kesimlerinde sıcak hava dalgaları görüldü.
Sıcaklık dalgaları okyanusları da vurdu. Küresel deniz yüzeyi sıcaklıkları 80'li yılların başından bu yana belirgin bir şekilde arttı. 2023'te sıcaklık seviyesi ortalamanın 0,5 derece üzerindeydi.
Kış mevsiminin yaşandığı Antarktika'da geniş alanlarda deniz buzu konsantrasyonları ortalamanın altında kaldı.
Ağustos, deniz buzu boyutunun da rekor düzeyde düşük olduğu bir aydı. Antarktika'da deniz buzu boyutu mayıs ayından bu yana, benzeri görülmemiş düşük seviyelerde seyrediyor.
REKLAM