I. Dünya Savaşı niçin çıktı?

I. Dünya Savaşı niçin çıktı?
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Reporter programı, 100. dönümü sebebiyle bu hafta 1914 yılında başlayan I. Dünya Savaşı konu alıyor.. Acaba savaş gerekli miydi? Devletler neden savaştılar? Savaşın bir kaza sonucu çıktığı doğru mu?

İngiltere hükümeti Avrupa Tarihi’ni müfredattan kaldırarak yerine sadece İngiliz tarihinin anlatıldığı yeni bir müfredat düzenledi. Bu olaya birçok tarihçi ve öğretmen karşı çıkarak durumu protesto etti. İngiliz ükümeti geri adım atmak zorunda kaldı.

Reporter ekibi bu araştırma için bu hafta İngiltere ve Fransa’ya gitti. Savaşın geçtiği siperleri gezdi, tarihçilerle ve yeni nesil öğrencilerle bir araya geldi.

Mick çocuklarla ilgileniyor ve onlara Somme cephesindeki siperleri ve anıtları gösteriyor.
Burada 1 Temmuz 1916 tarihinde sadece birkaç saat içinde tam 20 bin İngiliz askeri hayatını kaybetti.

Mick Biegel, Svaş Rehberi:

‘‘Bunun şanlı bir zafer olduğunu düşünmek biraz erkeksi geliyor kulağa ancak bugünlerde bunu pek de kimse takmıyor. Bu eski bir zafer değil. Acaba bunu tekrar yaşar mıyız? Sanırım yaşarız.’‘
Kutlamak mı anmak mı? Birleşik Krallık bu soruya biraz sert yaklaşıyor.

Cambridge’de İngiltere’nin önde gelen tarihçilerinden Profesör Evans ile tanıştık. Kendisi yaklaşan AB seçimleri ve yükselen Avrupa şüpheciliği bağlamında bazı politikacıların aşırı milliyetçi davranmasından endişe ediyor. Ona göre, I. Dünya Harbi ne bir savaş ne de demokrasi için bir kavga ve halk, siyasilerin uydurduğu bu efsanelerden kaçınmalı.

Sir Richard John Evans,Cambridge Üniversitesi, Profesör:

‘‘İngiltere Milli Eğitim Bakanı Michael Gove bunun sağ sol çatışması olduğunu söyledi. Muhafazakar kesim milliyetçi bakış açısıyla İngiliz zaferi kutlanmalı diyor. Kendisi, batı cephesinde savaşan kahraman askerleri hafife aldığımız için biz tarihçileri suçlamıştı. Fakat bu savaşa tarafsız açıdan baktığınızda gördüğünüz sonuç tam bir felaket. Bu durum faşizme, ırkçılığa ve aynı zamanda Avrupa’da çok yaygın olan Yahudi-karşıtlığına zemin hazırlıyor.’‘

AB muhalifi Max Hastings daha farklı konuşuyor. Hungerfold kasabasında, önceden savaş muhabirliği yapmış başka bir tarihçi ile tanıştık.

Hasting’e göre Londra ve Paris’e saldırmak ‘susmak Almanya’yı üzebilir’ anlamına geliyor. Başbakan Cameron’u suçlayarak ‘Muzaffer kahramanları hatırlamak için Almanların kanını emmek’ bir yol olmamalı diyor.

Sir Max Hastings, Tarihçi:

‘‘Genç nesillere bir asır önce olmuş bu hadisenin neden meydana geldiğini anlatmadan basit bir şekilde, ‘o kötü günleri anıyoruz’ deyip geçemeyiz. 1914 yılında olanlar için hiçbir ulusu suçlayamayız ancak Almanya’nın biraz payı var gibi… Çünkü Almanya o zamanlar bu savaşı durduracak güce sahipti. Ancak I. Dünya Savaşı’nın bir kaza olduğuna dair bir teoriyi asla kabul etmiyorum. Avrupalı devlet adamları 1914’teki savaşın tehlikeleri konusunda uyarılmadılar. Kimsenin bu savaş konusunda net bir görüşü yoktu. Kısaca savaş ittifak kuvvetleri tarafından tetiklendi.’‘

Fransa’daki siperleri gezen kızlarımıza tekrar katılıyoruz. Bu gezi için nasıl bir hazırlık yaptılar? Savaş, sadece gerçekleri ve tarihleri bilmek mi? Çok daha fazlası olmalı. Çocuklar tiyatro oyunu ile, kralların, imparatorların ve komutanların yerine geçerek onları taklit ediyor ve diplomatik zor karar anlarında ne yapmaları gerektiğini kendileri keşfediyor.

Kate, Westonbirt Okulu, Öğrenci:

‘‘Sınıfı gruplara ayırarak işe başlıyoruz. Farklı ülkelere ayrılacağız. Bir tarafta müttefikler ve diğer tarafta Almanya ve diğer ülkeler… Savaş başlatmanın ne kadar da kolay olduğunu görüyoruz.’‘

Sophia, Westonbirt Okulu, Öğrenci

‘‘Savaşın tekrar yaşanmasını asla istemiyoruz. Daha mutlu bir şekilde yaşayabiliriz. Bazen zor olsa da birbirimizle iyi geçinmeliyiz.’‘

Siobhan, Westonbirt Okulu, Öğrenci

‘‘Dedem 2. Dünya Savaşı’nda öldü ve büyük dedem de burada Somme cephesinde I. Dünya Savaşı sonrası hayatını kaybetti. Buraya gelmek güzel ve dedemi sanki hatırlıyor gibiyim.’‘

Bonnie, Westonbirt Okulu, Öğrenci:

‘‘Büyük siyasi partiler buradaki manzarayı görse fikirlerini değiştirirler ve savaş kararı almazlardı ya da ortalığı büyük bir şekilde kızıştırmazlardı.’‘

Londra’ya geri dönüyoruz. I. Dünya Savaşı feleketinden çıkarılacak bir ders var mı? Amiral Lord West ile bir randevumuz var. Eski I. Kolordu Amirali, Falkland ve Irak Savaşı’nda
çarpışmış. Daha sonra Savunma Bakanlığı’nda görev almış.
1914 yılında yapılan yanlış neydi?

Alan William John West, İngiltere Ordusu Eski Oramirali:

‘‘Savaş yanlısı insanlar çok hızlı ve az düşünüyorlar. Savaş başladığı zaman siyasiler kontrolü ellerinde tutamazlar. Politikacılar savaşı kontrol edebildiğini zanneder ancak bu mümkün değil.’‘

Londra’daki National Portrait Gallery’de düzenlenen ‘Portrelerle Büyük Savaş’ sergisi tüm Avrupa’dan başyapıtları biraraya getirmiş. Ayrıca müze, ‘Ulusal Hatıralar- Yerli Hikayeler’ sergisi gibi projeler düzenleyerek sanat eserleri ile gençlere I. Dünya Savaşı’nı anlatıyor.

Joshua Cross, Avon Valley Üniversitesi:

‘‘Günlük gibi şeylerin hepsini inceledik. Günlüklerin bir tanesinin içinden ölmüş bir askerin yazdığı kartpostal çıktı. Kartta yazan mesajın etkisine, o kartın askerle birlikte hayatını kaybetmiş olmasına yoğunlaştım’‘

Hükümet yeni tarih kitapları yazmaya çalıştı. Avrupa Tarihi’ni azaltarak şimdiki müfredatı değiştirdi.

Sir Richard J. Evans Cambridge Üniversitesi, Profesör:
:
Muhafazakar Milli Eğitim Bakanı Michael Gove, eski müfredatın sol görüş mantığı ile yapıldığını düşünüyor. Tarih konusu gündeme gelince şimdiki ders kitapları değiştirildi ve öğrenciler artık dar bir çerçevede İngilizlerin tarih boyunca kazandığı milliyetçi zaferleri okumaya başladı.

Tarihçiler ve öğretmenler, öğrencilerin milliyetçi zaferlerin öğretileceği boş zihinler olmadığını belirterek durumu protesto etti. Hükümet yaptığı değişiklikleri askıya almak zorunda kaldı ve çağdaş müfredat devam etti.

Londra’da Oasis Academy adındaki bir ilkokul ‘İmparator Savaş Müzesi’ ile ortak olarak
‘Genç Muhabirler’ projesini başlattı. Çocuklar İngiliz ve Alman savaş aletlerini görme şansı buldu.

‘‘Siperlerin ötesini görmek.’‘ I. Dünya Savaşı’nı anlatmak için iyi bir mesaj değil mi?

Bu arada İngiltere I. Dünya Savaşı Yüzüncü Yıldönümü’nü anmak için 60 milyon euro, Alman hükümeti ise sedece 5 milyon euro ayırdı.

Sir Richard J. Evans (Cambridge Üniversitesi Profesörü) ile yapılan röportajın tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Lütfen buraya tıklayın.
Bonus interview: Sir Richard John Evans

Sir Max Hastings, (Askeri Tarih Uzmanı) Euronews’e kendi bakış açısını anlatıyor. Yapılan röportajın tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Lütfen buraya tıklayın.
Bonus interview: Sir Max Hastings

Lord West, (Eski İngiliz Ordusu Oramirali) Ukrayna- Kırım krizi hakkında görüşlerini Euronews’e anlattı. Yapılan röportajın tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Lütfen buraya tıklayın.
Bonus interview: Admiral Lord West

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Görünmez işçiler: Düşük ücretlerle Avrupa çiftliklerinde sömürülen ve tehlikeye atılan insanlar

İklim değişikliği, hava kirliliği ve ekonomik zorluk üçgeninde Polonya

Kaçak göçmenler AB'ye hangi yollardan giriyor?