Büyük Okyanus’un kıyısındaki bu liman kenti zengin doğal kaynaklara ve biyolojik çeşitliliğe sahip. Kolombiya’nın Buenaventura kentinde yaklaşık 400 bin kişi yaşıyor. Kent sakinlerinin refah içinde yaşaması için gerekli her şey mevcut ancak bölge halkının bu kaynaklardan faydalanmasına izin verilmiyor.
Kent konumu nedeniyle uyuşturucu kaçakçılarını ve paramiliter grupları adeta bir mıknatıs gibi çekiyor. Bu silahlı gruplar Buenaventura’nın kıyı mahallerinin kontrolünü ele geçirdi ve kenti denetimleri altında tutuyor. Onlar özellikle kadınlara yönelik terör estirdikleri bu kentte kendi kurallarını uyguluyor. Uymayanlar ise acımasızca cezalandırılıyor.
Mart ayında bölgeye sevk edilen yaklaşık 2 bin 500 polis memuru ve güvenlik görevlisi asayişi sağlamaya çalışıyor.
Sokaklar sakin görünüyor çünkü halk bölgede her istediklerini yapan silahlı grupların uyguladığı korku politikasından çekiniyor: “Bir sokaktan başka bir sokağa bile gidemiyoruz çünkü öldürülebilir, tecavüze uğrayabilir ya da kaçırılabilirsiniz. Kadınlar bazen günlük işlerini yapmak, işe gitmek için bile dışarı çıkamıyor çünkü bu beyler şöyle diyor: Bugün hiç kimse dışarı çıkmayacak ve herkes evinde kalacak.”
“Bu dünyanın efendileri kimin geldiğini, neden geldiğini, ne istediklerini sorguluyor. Bu kişi bir muhbir mi ya da casus mu diye soruyorlar. Size söyledikleri şeyler aynen böyle.”
“Okula giden bir erkek çocuğu kayboldu. Çocuğun cesedi geçen yıl parçalanmış olarak bulundu.”
“Oğlumun öldürüldüğünü gördüm, bu çok zor bir durum çünkü katil ile karşılaştığınızda siz de canınızdan olabilirsiniz.”
Gloria, Mery ve Maritza ‘Kelebekler Ağı’ adlı organizasyonun kurucularından. Buenaventura kentinde ve kırsalda faaliyet gösteren bu ağ bölgedeki şiddet mağduru kadınlara yardım etmeyi amaçlıyor.
Gloria aynı zamanda bir öğretmen. Eğitimci kimliğinin yanı sıra gönüllü olarak bu organizasyon için çalışıyor. ‘Kelebekler Ağı’nın üç başkanından biri olan Gloria iki kız çocuk annesi. O sivil toplum kuruluşlarında yaklaşık 30 yıldır kadınlara yardım ediyor: “Kadınları şiddet eylemlerine karşı ve her durumda koruyun.”
Kırsal kesimde kadınlar bölgeyi kontrol altına almaya çalışan silahlı gruplar tarafından evlerini terk etmeye zorlanıyor ya da bu grupların saldırılarına uğruyor. 7 çocuk annesi bu kadın şiddet mağdurlarından sadece birisi: “Silahını çıkardı ve başıma dayadı, beni öldürecekti. Elini ve silahı itmeye çalıştım, o sırada ayağımdan vurdu.”
Ayağından vurulmasına rağmen onun çilesi hala bitmemiş. Korktuğu için ağzından çıkan kelimeleri iyice tartarak kullanan bu kadın birkaç ay önce de evini terk etmeye zorlanmış: “Taciz yüzünden evimizi terk etmek zorunda kaldık. Bir çocuğum var ve 2003 yılında uğradığı tacizin travmasını yaşıyor. Bu yüzden de Buenaventura’ya gittik. Orada bize yatak ve battaniye verdiler. Evimize dönene kadar 2,5 ay yerde uyuduk. ‘Kelebekler Ağı’ bana çok yardım etti çünkü buna ihtiyacım vardı. Oradaki kadınlar benimle çok ilgilendi. Oradaki kadınlar gerçekten çok yardımseverdi.”
Mery de ‘Kelebekler Ağı’ adlı organizasyonun başkanlarından birisi. O zor durumda olan kadınlara yardım etmenin mutluluğunu yaşıyor.
Mery, San Francisco bölgesinde düzenlenen bir seminere katıldı. Bu seminerde katılımcılar kadınlara yönelik şiddetle nasıl mücadele edileceğini ve haklarını öğrendi: “Mücadeleye devam etmeliyiz, eşlerimizin bizi ezmesine izin vermemeliyiz. Ayaklarımızın üzerinde durup onlara; “Ne oluyor? Ben de seninle aynı haklara sahibim. Değil mi?” diyoruz. bu ziyaretimde seni üzgün gördüm ama bir sonraki ziyaretimde sizleri gülümserken göreceğime inanıyorum. Tamam mı?”
Maritza 2006 yılında evinden zorla çıkarıldıktan sonra Vista Hermosa mahallesinde yaşadı. Erkek kardeşlerinin ve çocuklarının geçimini sağlamak için bebek bakıcısı olarak çalıştı. Okumak istemesine rağmen yaşadığı zorluklar nedeniyle liseden 36 yaşında mezun oldu: “Bir kadın böyle dayak yiyorsa, kızlar onu eleştirmeyin. Onlara yardım etmek zorundayız ve ağlayabilecekleri bir omuz vermeliyiz. Onları eleştirmeyiz, yardım eder ve destek oluruz. Birkaç yıl içinde burada sadece tohumları ekmediğimizi, aynı zamanda ektiklerimizi biçtiğimizi göreceksiniz.”
‘Kelebekler Ağı’ kentteki evlerin kapısını tek tek çalarak, kadınların sorunlarını dinliyor ve onları düzenledikleri seminerlere katılmaları için teşvik ediyor. Bu organizasyonun yardım elini uzattığı kadınlardan birisi de Carmen: “Kadınlara yardım eden bu ağ sayesinde Mery içinde bulunduğum durumu gördü. En çok ihtiyacım olduğu anda yardımıma koştu. Ölümün kıyısındaydım çünkü üç defa intihar etmeye çalıştım. Onların yardımı olmasaydı Carmen bugün belki de yaşıyor olmayacaktı. Psikolojik olarak çok sarsılmıştım. Onlar benim kurtuluşum oldu.”
Cecilia eşinden yediği dayağın ardından iki kızıyla birlikte evini terk etmek zorunda kalmış. O bu ağ sayesinde bir kadın olarak hakkını aramayı öğrendiğini ifade ediyor: “Biz kadınlar genellikle o anlarda ne yapacağımızı bilemeyiz çünkü umudumuz yoktur. Bize yardım edecekleri, destek olacakları bir yere gitmemiz gerekir. Destek gerçekten önemli ancak şu anda bize destek veren yok. Kelebekler Ağı’na minnettarım çünkü onlar sayesinde biz kadınların da hakları olduğunu öğrendim. Haklarımızı bilmediğimiz için savunamıyoruz.”
‘Kelebekler Ağı’ kadınların haklarının gözetilmesi için zaman zaman Kolombiya’daki bazı kurumlarla da birlikte çalışıyor: “Şiddete maruz kalan birçok kişi korkmaları ve tamamen korumasız olmaları nedeniyle yardım almak için asla bir kuruma gitmez. Bu ağ bu kişileri sadece tanımamızı değil onlarla iletişime geçerek, ilgilenmemizi sağlıyor.”
Burada Buenaventura’da Maritza, Mery ve Gloria şiddet mağduru kadınlar için bir sığınma evi inşa etmek istiyor. ‘Kelebekler Ağı’ bu yıl Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komisyonu (UNHCR) ödülünü kazandı ve ödül olarak verilen parayı hayallerini gerçekleştirmek için kullanacaklar.