Dünyanın en fazla turist çeken şehirlerinden Barcelona’ya bu yıl gelen turist sayısının 7 milyon 600 bin olduğu tahmin ediliyor. Bu rakam, şehir
Dünyanın en fazla turist çeken şehirlerinden Barcelona’ya bu yıl gelen turist sayısının 7 milyon 600 bin olduğu tahmin ediliyor. Bu rakam, şehir nüfusunun 4 katı. Buradaki turizm endüstrisinin en büyük sorunlarından biri, turistlere kayıt dışı kiralanan apartman daireleri.
Alexandra ve Federica sokaklarda turist gibi görünüyor, öyle davranıyorlar. Ama onlar turist değil, özel dedektif. Yasa dışı işletilen turistik konaklama mekanlarını tespit etmek için çalışıyorlar.
Alexandra’nın büyük babası özel dedektiflik ajansını 1927’de kurmuş. O da aile mesleğini dördüncü kuşaktır sürdürüyor. Bu alandaki 4 yıllık eğitimini henüz tamamladı. Bu onun sahadaki ilk görevi. Ortağı ise 5 dil konuşabilen, İtalyan suç bilimci arkadaşı Federica.
Alexandra 5 yaşındayken babası Josep Oliver ile gizli izlemelere katılmış. Yasadışı konaklama tesislerinin 3 yıl önce çok büyük artış gösterdiğini söylüyor.
Şimdiye kadar Barcelona’da yasa dışı kiraya ve rilen 400 mekan tespit edilip kapatıldı. Sorun sadece vergi kaçırmaları değil. Hayatta olmayan insanların kimlik bilgilerini kullanıp mekan sahiplerini aldatarak sözleşme yapıyorlar. Plan çok basit: Önce yasal olarak ucuz fiyata bir daireyi kiralıyor, sonra onu astronomik gecelik tarifeler üzerinden başka birine devrediyorlar. Çok büyük para kazanıyorlar.
Yasa dışı kiralanan dairelerden yılda 35 bin Euro kazanıyorlar
Josep Maria Oliver, Özel Dedektif: “Yasa dışı kiralanan bir daireden yılda 25, 30, 35 bin Euro kazanabiliyorlar. Bu rakam, dairenin büyüklüğüne göre değişiyor. Tabii ki vergisiz. Tamamen kara para. Bu iş üzerinde yaptığım araştırmada gördüm ki sadece bir kişi 50 ayrı daireyi kiralıyor. Tek bir kişi. İşi yürütemezse bu operasyonları yönetmek için yanına aile bireylerini ya da kız arkadaşını alıyor.”
Son yerel seçimlerde radikal sol partinin adayı Barcelona’da belediye başkanlığını kazandı. Yeni moratoryum yüzünden turistlere kiralanan bu daireler ve yapımı durdurulan 30 otel projesi ile ilgili tartışmalar yeniden başladı. Şehirde turizm sektöründe 120 bin kişi çalışıyor ve şehrin toplam gelirinin yüzde 14’ünü üretiyorlar.
Turistlere apartman daireleri kiralayan Barcelona’da kayıtlı bir turizm acentasının müdürü David Riba,
işine yıllar önce bir daire ile başlamış. Bugün 100 daireyi yönetiyorlar. Şehir yönetiminin politikasını eleştiriyor, sektördeki lisans sayısının artırılması gerektiğini söylüyor.
Çıplak dolaşan, sarhoş olup sokaklarda sızan turistler tepki çekiyor
David Riba:“Bu yeni düzenleme ile piyasada çok sayıda yasa dışı kiralanan apartman dairesi olacak. Eski şehir merkezinde zaten 10 yıldır moratoryum devam ediyor. Sonucu da 100’e yakın binanın boşalması oldu. Şu anda kullanılamıyor.
Barceloneta, 1 kilometrelik bir alanda kurulu, 70 kayıtlı 1500 de kayıt dışı apartman dairesinin yer aldığı turistik bir konaklama mekanı. Burada geçtiğimiz yaz bir grup İtalyan turistin çıplak oldukları halde sokakta gezmeleri ve gülüp eğlenerek bazı mağazalara girmeleri, yerli halkın turistleri protesto eden gösterilerine neden olmuştu. Burada kayıt dışı dairelerden elde edilen yıllık gelirin 9 milyon Euro olduğu tahmin ediliyor.
İki yıldır bu bölgede, sokaklarda sabah saatlerine kadar devam eden partiler düzenleniyor. Bölgenin sakinlerinden Manel Martinez duruma tepki gösteriyor:
Manel Martinez:“12 yaşında bir kızım var. Onun, o tarz turistlerin olduğu mağazalara girmesini istemiyorum. Buralarda çoğunlukla turistlere sınırsız, hiçbir kontrol olmadan alkol satılıyor. İçki içip sarhoş olduktan sonra bu turistler, etrafa, binaların girişlerine tuvaletlerini yapıyorlar. Apartmanların girişlerinde merdivenlerde uyuyorlar. Bu insanları rahatsız ediyor. Otobüs duraklarında kusuyorlar.”
Beş kilometrelik halk plajının olduğu Barcelona’yı Mayıs ile Eylül ayları arasında 3 milyon turist ziyaret ediyor. Bu sayı bu yıl daha da fazla. Plajda alkol tüketilmesi büyük problem. Temizlik işçilerini en çok yoran, her gün kumsallardan 2 buçuk ton ağırlığında boş içki şişesi toplamak.
Barcelona her yıl, plajlarının temizliği için 1 milyon 400 bin Euro harcıyor
Pedro Antonio Sanchez Escalera, Temizlik İşçisi:“Abartılı alkol tüketimi yüzünden sürekli çirkinliklere, tuhaf davranışlara rastlıyoruz. Sahilde sızıp kalanlardan tutun, alkol komasına girmiş olanlara, bağırıp çağıranlardan kahkaha atanlara, ağlayanara, bayılanlara kadar. Elimden süpürgemi almak isteyen de birbirleriyle kavga edenler var.”
Yeni belediye başkanı turistleri özel apartman dairelerinden çıkararak kamu misafirhanelerine taşımayı düşünüyor. Dairlerini kiralayanlar için bir dernek kurdu. Mortgage kredisin ödemekte zorlanan ya da işlerini kaybetmiş ailelerin apartman dairelerini kiralamlarına izin verecek. Yasadışı kiralamalar ise daha tehlikeli hale geldi: Cezası 90 bin Euro.
Bugün Barcelona’da internetten tursitlere kiralanan dairelerin sayısı, reserve edilen otel odası sayısını geçti. Katalonya Bölgesel yönetimi, duruma tepki gösterdi ve internet üzerinden kiralanan bu apartman dairelerinin kayıtlı hale getirileceğini ve bunlardan vergi tahsil edileceğini duyurdu.
Turizm endüstrisi bölgede kiraların ve emlak fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Daniel Calico yakında 1850 yılından bugüne faaliyet gösteren olta mağazasını kapatacak. Civardaki tüm geleneksel ürünler satan mağazalar yerlerini birbirinden renkli dizayn edilmiş cafelere bırakmış.
Daniel Calico: “Bu bölge kimliğini kaybediyor. Şimdi, ticari işletmeler için kiralar artık eskisi gibi değil. Yeniden ayarlanması lazım. Pek çok iş kolunda dükkanlar kapanıyor. Çünkü artık bu kadar pahalı kiraları ödeyemiyorlar. Bu büyüklükte bir dükkanın kirası, bu civarda, aylık 5 bin Euro. Daha önce 1000 Euro’ydu.
Turist akını böyle devam ederse şehrin itibarı enkaz haline gelecek
Şehirdeki tartışma konusu da gittikçe artan sayıda kruz gemilerinin ziyareti. Limana sabah yanaşıp akşam ayrılan gemilerin yolcuları şehirde hızlı bir tur atıp, para harcamadan gidiyorlar.
Barcelona Rüyası kitabının editörlerinden Nuria Cuadrado “İşsizlik oranının çift haneli rakamlara ulaştığı, sadece zengin ve fakir semtler arasında değil, yerli halk ve turistler arasında da eşitsizliğin gittikçe daha çok belirdiği bir şehir.” diyor Barcelona için. Ve uyarıyor: “Barcelona bu kadar çok turisti taşıyamıyor. Aşırı fazla turist, turizmi öldürüyor.”
Nuria Cuadrado: “1992 Olimpiyat Oyunları ile Barcelona dünyanınn en önemli şehirlerinden biri oldu. Güçlü bir marka haline geldi. Bugün o küresel düzeydeki tibarının bir parçasını yitirdi. Marka değeri hala az çok yerinde ve işe yarar, ama kitlesel turist akını bu düzeyde artarak sürerse, şehrin itibarı bir enkaz haline gelecek.”
Avrupa Komisyonu, sadece Barcelona için değil, kıtanın geneli için özel apartman dairelerinin turizm sektöründe ticari olarak kullanılması ile ilgili bir düzenleme hazırlığında.
Hazırlık, mevcut durumu yasaklamaktan ziyade bunu yasal olarak kayıt altına alma, hem ev sahiplerine hem de müşterilere sorumluluklarını hatırlatma amacı taşıyor.
Avrupa Birliği yasası bir kaç ay içinde hazır olacak. Ama bu, kitlesel turizmin aşırılıklarını durdurabilecek mi?
BONUS
Manel Martinez: Sarhoş turistlerin istilasına uğradık
Euronews, eski balıkçı semti Barceloneta’da yerel dayanışma derneği başkanı Manel Martinez ile konuştu. Martinez, turistlere kayıt dışı apartman dairesi kiralayanlar, yükselen kira fiyatları, sarhoş turistler ve Barcelona’da gittikçe artan günlük yaşam sorunlardan yakınıyor.
Röportajın tamamını aşağıdaki linkten dinleyebilirsiniz. (İspanyolca dilince)