Brexit sürecinin kontrolünü kaybeden ve yeni bir plan ortaya koyamayan Boris Johnson, erken seçim talebinin gerçekleşmesi için yasal önlemler alabileceğini söylüyor. Brexit ile ilgili mümkün görünen beş senaryo neler?
REKLAMİngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın son bir hafta içerisinde atmak istediği adımların parlamentodan dönmesi Brexit krizinin daha da derinleşmesine yol açtı.
Hükümet parlamentodaki çoğunluğu yitirirken başbakanın talep ettiği erken seçim kozu da tutmadı. Johnson'ın isteği üzerine parlamento beş haftalık bir süre için askıya alındı ancak başbakanın da önü kesilmiş durumda. Zira muhalefetin anlaşmasız Brexit'i bloke etmek için Avam Kamarası'ndan geçirmeyi başardığı yasa Kraliçe tarafından onaylandı ve yasalaştı.
Brexit sürecinin kontrolünü kaybeden ve yeni bir plan ortaya koymakta zorlanan Boris Johnson, erken seçim talebinin gerçekleşmesi için yasal önlemler alabileceğini söylüyor. Peki, Brexit sürecinde hangi senaryolar mümkün görünüyor?
1) Brexit tarihini yeniden ertelemek
Muhalefet ülkede "deprem etkisi yaratabilecek" anlaşmasız Brexit'in önüne geçmek için Avam Kamarası'ndan bir yasa geçirmeyi başardı. Yeni metne göre hükümet 19 Ekim tarihine kadar Avrupa Birliği ile anlaşma sağlanamaması durumunda Brüksel'den Brexit tarihinin yeniden ertelenmesini talep etmek durumunda kalacak. Buna göre Brexit'in 31 Ocak 2020'ye ertelenme ihtimali söz konusu.
Fakat Johnson salı günü Brüksel'e gidip 31 Ekim olarak belirlenen Brexit tarihinin yeniden ertelenmesini talep etmeyeceğini ifade etti. Bununla birlikte kulislerde birçok söylenti yayılmış durumda.
Kimileri başbakanın istifa edebileceğini, Brüksel'e kendi partisinden bir milletvekilini gönderebileceğini veya muhalefetteki İşçi Partisi lideriJeremy Corbyn'i bu görevi üstlenmeye zorlayabileceğini belirtiyor. Kimileri ise Johnson'ın Londra'dan Brüksel'e daha önce yaptığı gibi mektup gönderebileceğini kaydediyor.
Daha önce 29 Mart'ta gerçekleşmesi planlanan Brexit, AB ile müzakere edilen anlaşmanın parlamentoda onaylanmaması üzerine iki defa ertelendi.
2) Erken seçime gitmek
İngiliz milletvekilleri, Boris Johnson'ın Brexit planlarını reddetse de önümüzdeki aylarda ülkenin erken seçime gitme ihtimali kuvvetleniyor.
Muhalefet bunun 31 Ekim'den sonra gerçekleşmesinin daha iyi olacağını ve böylece Avrupa Birliği'nden her halukarda çıkma konusunda ısrar eden Boris Johnson'ın elinin zayıflatılacağını belirtiyor.
Parlamento'nun tatil edilmesi ve mevcut kriz nedeniyle ülkenin 21 Kasım'dan önce erken seçime gitme ihtimali bulunmuyor.
Öte yandan Galler Plaid Cymru Partisi'nin 1800'lü yıllardan bu yana kullanılmayan bir prosedürü hayata geçirerek başbakanı görevden alma girişiminde de bulunabileceği öne sürülüyor. Şu ana kadar hiç bir başbakan bu prosedürden etkilenmedi ancak Johnson daha önce 2004 yılında eski başbakan Tony Blair'i görevden alma teklifini desteklemişti.
3) Anlaşmasız Brexit seçeneği
Krizin büyümesi ve Boris Johnson'ın düzenlenebilecek erken genel seçimleri kazanması durumunda anlaşmasız Brexit hayata geçirilebilir. Bu durum iş dünyasını en çok endişelendiren senaryo olarak ön plana çıkıyor.
Birleşmiş Milletler ekonomi uzmanlarına göre anlaşmasız Brexit Avrupa Birliği'ne ürün ihraç eden İngiltere'ye en az 16 milyar dolara mal olacak.
Brexit'ten en çok etkilenecek olan sektörlerin başında otomobil ve tekstil alanları var.
Bu arada anlaşmasız ayrılma ihtimaline karşı hazırlık yapan Avrupa Birliği, Brexit şokunu atlatmaları için üye ülkelere tahsis edilmek üzere 780 milyon euroluk yardım paketi oluşturdu. Bu miktarın 600 milyon euroluk kısmı 2002 yılında doğal afetler için oluşturulan 'acil dayanışma fonundan' gelecek. Yetkililer üye ülkelerin bu yıl sel baskını, volkan patlaması gibi çok az sayıda doğal felaket ile karşı karşıya kaldıkları gerekçesi ile bu fonun "istisnai" olarak Brexit 'depremi' için kullanılabileceğini açıkladı.
4) Anlaşmalı Brexit ihtimali
Taraflar arasında tıkanan müzakerelerden dolayı anlaşmalı Brexit'in gerçekleşme ihtimali zayıf görünüyor.
Bu seçeneğin hayata geçirilebilmesi için Londra ile Brüksel'in İrlanda adasında fiziki sınır oluşmasını engellemeyi güvence altına alan 'Backstop' maddesini çözüme kavuşturması gerekli.
Londra, Avrupa Birliği'nden 'Backstop'un kaldırılmasını istese de Boris Johnson şu ana kadar tedbir maddesine alternatif bir teklif sunmadı.
REKLAMBu sebeple Brüksel anlaşmasız Brexit ihtimalinin giderek güçlendiğini, 31 Ekim'e kadar ilerleme kaydedileceğinin düşünülmediğini her fırsatta dile getiriyor.
5) Brexit'in gerçekleşmemesi
İngiltere'nin gidebileceği olası seçimlerden Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisi'nin zaferle çıkması ihtimali ikinci bir referandumun önünü açabilir. Bu referandumdan ise Brexit'e 'hayır' cevabının çıkma ihtimali bulunuyor.