Küresel ekonominin durgunluğu birçok sektörde olduğu gibi enerji sektöründe de krize neden oldu. Astana’da Kazenerji Forumu’nun katılımcıları gelecekte bu sorunla nasıl başa çıkılabileceği üzerine tartıştı. Petrol kaynaklarına erişiminin zorluğunun karşısında talebin yüksek oluşu şirketleri yeni yollar denemeye itiyor.
Dünya Enerji Konseyi’ne göre 2050 yılına gelindiğinde dünyada enerji talebi iki katına çıkacak. Dünya Petrol Konseyi Başkanı Renato Bertani, petrole ulaşmanın daha da zorlaşacağını şu sözlerle ifade etti: “Yeni dönemde, yüksek petrol fiyatları korunuyor. Bunun sebebi ise petrolün en az 10 yıllık süre içinde ana enerji kaynağı olmaya devam edecek olması. Talep artıyor ve daha zorlu, karmaşık ve pahalı sahalarda petrol bulmamız gerekecek.”
Söz konusu karmaşık projelerden biri Kazakistan’da denendi. Kaşagan petrol alanında kaynağın bulunması 1960 yılına dayanıyor. Alanda yapılan kazılara 2005 yılında maliyetin yüksek olması ve bazı teknik sorunlarda ötürü ara verildi. Önümüzdeki yıl ise yeni teknolojiler denenerek büyük miktarda petrol çıkartılması hedefleniyor. Kazenerji Yönetim Kurulu Başkanı Timur Kulibayev geliştirilen yeni tekniğin Kaşagan’da da uygulanacağını açıkladı: “Kaşagan sahasının coğrafi yapısı çok karışık. Yeraltı basıncı ve kükürtlü hidrojen oranı çok yüksek. Özellikle Kaşagan için yeni gaz enjeksiyon teknolojisi geliştirdik. Bunun için yeni, modern yüksek basınç kompresörleri kullandık. Bu teknolojiyi daha önce Tengiz ve Karaşaganak petrol sahalarında kullanmıştık. Şimdi Kaşagan sahasında ilk kez kullanıyor olacağız.”
Kaşagan’da ortaklık payı Eni, Exxon, Mobil, Royal Dutch Shell, Total ve Kazakistan menşeli Kazmunaigaz’a ait. Batılı şirketler, tahminlerine göre petrol fiyatları düşmediği müddetçe sözleşmeyi uzatmayı planlıyor. Total’in Orta Asya temsilciliğinden Michael Borrell projelerin ve yatırımların, petrol fiyatlarının dengede olmasına bağlı olduğuna dikkat çekti: “Bizim gelişimimiz, Total gibi şirketler için zorlu bir sınav niteliğinde. İşin mali kısmı tabii ki petrol fiyatları ile doğalgaz fiyatlarının uygun bir seviyede olmasını gerektiriyor. Gelecek için gerekli buluşları finanse etmemiz için böyle olması gerekli. Uygun seviyeden kastım, uzun vadeli petrol projelerimizin ekonomik olması için, petrolün varilinin 100 dolar civarında olması.”
Şirketler fiyatları öngörme çabasındayken enerji uzmanları yatırımları ve sanayi için gerekli değişimleri göz önünde bulundurmak zorunda. Dünya Enerji Konseyi Genel Sekreteri Christoph Frei, yatırımların değerini şu sözlerle vurguladı:
“Gerekli yatırımlar için birçok ihtiyaç var. Önümüzdeki 10 yıl içinde 30 trilyon dolardan söz ediyoruz. Bu, teknoloji, yetenek, işgücü, eğitim gibi alanlarda yatırım anlamına geliyor. Küresel ekonominin camnlanması için bu harika bir fırsat.”
Sektörün değişimi, Avrupa için özellikle büyük önem arz eden konulardan biri. Foruma katılanlar arasında bulunan İspanya eski Başbakanı Jose Maria Aznar, Avrupa’nın enerji bağımlılığına vurgu yaptı: “Biz, Avrupalılar büyük ölçüde enerjiye bağımlıyız. Avrupalılar olarak ciddi bir biçimde enerji pazarımızı tespit etmek zorundayız. Çünkü bu siyasi açıdan ciddi bir zafiyet. Enerjiye olan bağımlılığımız bizim zayıflığımız.”
Foruma katılanlar, dünyada enerji alanlarını değiştiren, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kaya doğalgazı devrimi üzerine derin tartışmalar yürüttü.
Bu durum petrol sekötründe de aynı şekilde gelişirse maliyet yükselecek ancak belki de kar beklenilenin çok üstüne çıkacaktır. Asıl soru ise bundan kimler payına düşeni alacak?