Nükleer atık depolama denetimini kolaylaştırmak için yeni bir araç üretildi
Finlandiya'da Nükleer santrallerde harcanan yakıtın gelecekte depolanacağı Onkalo adlı bir sitedeyiz. Halen inşaat aşamasındaki tünel, 450 metre derinlikte ve granitten yapılıyor.
Euronews muhabiri Anne Devineaux Finlandiya'dan bildiriyor:
"Basit bir sırt çantası gibi giyilen bu alet üzerinde gelişmiş teknolojileri barındırıyor. Yenilikçi 3 boyutlu tarayıcı Finlandiya'da yeraltı nükleer atık depolama alanını incelemek için tasarlandı."
Bir nükleer site olarak tünel, Avrupa koruma önlemlerine uyulması amacıyla düzenli olarak denetleniyor. Araştırmacı Vitor Sequeira bu işi kolaylaştırmak için yeni bir 3 boyutlu tarayıcı geliştirdiklerini söylüyor:
"Bu sistemin ana yeniliği, gerçek zamanda bir model ve harita elde etmemiz. Ayrıca bize GPS sinyali olmayan bir yerde konum bilgisi sağlıyor. Ve aynı zamanda mevcut kurulu model ile referans model arasındaki farkları gerçek zamanlı olarak görebiliyoruz."
Sitenin yapı ve tasarımında herhangi bir değişiklik bu sayede tespit edilebilir. Avrupa Komisyonu ve Uluslararası Uzay Ajansı müfettişleri Nükleer tesislerin operatörü Posiva firması tarafından sağlanan bilgileri daha rahat bir çalışma ile doğrulayabilir.
Posiva şirketinde nükleer güvenlik uzmanı Mari Lahti açıklıyor:
"Tesisler oldukça büyük yeraltı bölgelerinde inşa ediliyor. Bu nedenle denetimleri hızlı ve etkili bir şekilde yapmak için etkili teknolojilere ihtiyacınız var. Bu inceleme tekniklerinin geliştirilmesine yardımcı oluyoruz. Sitemizde bir tür test alanı oluşturduk."
Bildirilmemiş yapısal değişiklikler ekranda kırmızı renkte görünüyor. Araştırmacılar, haritalama temeline dayanan deneysel verileri inceliyor.
Vitor Sequeira:
"Burada görünen yerin, tünelin referans modelinde bulunmadığı çok açıktır. Referans modelde olmayan şeyler ekranda kırmızı renkte görünüyor. Tıpkı şu kapıda olduğu gibi."
Teknoloji, Avrupa Komisyonu Araştırma Merkezi'nde geliştirildi. Müfettişler ilk prototip ile tanışmak ve denemeler yapmak için buraya geliyor.
Carlos Sanchez Belenguer, aletin kullanımı kolay olsa da, tasarımı için önemli teknik zorlukların üstesinden gelindiğini vurguluyor:
"En karmaşık tarafı, hareket halindeyken elde ettiğimiz verilerle çalıştığımız gerçeği. Bu, çok hızlı sensörlere sahip olmamız gerektiği anlamına gelir. Bu durumda, şuradaki başlık saniyede 10 dönüş yaparak, yarım milyondan fazla noktayı iki santimetre hassasiyetle ölçülebiliyor. Bu da saniyede yarım milyon ölçüm demek."
Tarayıcı satılmaya başlandı. Ancak Vitor Sequeira özellikle yer tespiti düzeyinde, sistemin performansını daha da geliştirmeyi hedeflediklerini söylüyor:
"Şu anda sistem bir referans harita modeli ile çalışıyor. Gelecekte, yapay zeka teknikleriyle, referans harita olmadan otomatik olarak tek başına hareket edebilir."
Tarayıcının, nükleer denetimlerin yanı sıra, sanayi sektöründen kültürel sit alanlarına pek çok başka sektörde kullanılması öngörülmekte.