Türkiye’de kadınlar seçme ve seçilme hakkını İsviçreli kadınlardan 36, Fransız kadınlardan 11, Belçikalı kadınlardan 14 yıl önce elde ettiler. Türkiye ve Avrupa genelinde ülkeler kadınlara seçme ve seçilme hakkını ne zaman verdi?
REKLAMTürkiye, kadın hakları konusunda bazı önemli kazanımları tarihsel açıdan birçok Avrupa ülkesinden daha önce kabul ettı.
Türkiye’de kadınlar seçme ve seçilme hakkını İsviçreli kadınlardan 36, Fransız kadınlardan 11, Belçikalılardan 14 yıl önce elde ettiler.
Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme 1934 yılında yürürlüğe girdi.
Almanya 12 Kasım 1918'de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi için ilk adımı attı. Yapılan ilk seçimde meclise 37'si kadın 432 milletvekili girdi.
Seçim yasasının üzerinden 100 yılı aşkın zaman geçmesine rağmen Almanya'da milletvekili sayısında erkeklerin üstünlüğü hala devam ediyor. Alman Federal Meclisi'nde en son 2021 yılında yapılan seçimlerde parlamentodaki kadın milletvekili oranı yüzde 34 oldu.
Avrupa genelinde ülkeler kadınlara seçme ve seçilme hakkını ne zaman verdi?
Finlandiya kadınlara oy hakkı veren ilk Avrupa ülkesi
Finlandiya, 1906'da kadınlara oy hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Kadınlar, İsveç ve Rus yönetimi altında daha önce oy haklarını kullanmışlardı. Fakat 1906 kararında kadınlara meclis seçimlerine katılma ve oy verme hakkı tanınmıştı.
Bolşevik Devrimi ile birlikte 1917’de Rusya ve bazı eski Sovyet cumhuriyetlerinde de kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde ettiler. Bu hak 1918 yılı genel seçimlerinde ilk defa kullanıldı.
Fransız ihtilali ile dünyaya cumhuriyet ve demokrasi ilkelerini yayan Fransa'da ise 4 Ekim 1944’de yapılan yasa değişikliğiyle kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
29 Nisan 1945’te ilk defa belediye seçimlerine katılan kadınlar 21 Ekim 1945’te de ilk defa parlamento seçimlerinde oy kullandı.
İsviçre'de bir kanton kadınlara 1990'de oy hakkı verdi
Avrupa'da kadınlara en son oy hakkı tanıyan ülkelerden bir İsviçre. Kanton düzeyinde ilk oy kullanma hakkını 1959'da elde eden İsviçreli kadınların ulusal düzeyde oy hakkına kavuşmak için 1971'e kadar beklemeleri gerekti.
Son kanton Appenzell Innerrhoden'de kadınlara 1990'da oy kullanma hakkı verildi.
Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkı
Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme, 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılması sonucu gerçekleşti. Kadınlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu.
Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM 5'nci Dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı. 17 kadın milletvekili ilk kez TBMM’ye girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18’e ulaştı.
Dünyada ise kadınlara oy hakkı veren ilk ülke 19 Eylül 1893'te Yeni Zelanda oldu. Bu tarihten yaklaşık 100 yıl sonra 1997'de Jenny Shipley Yeni Zelanda'nın ilk kadın başbakanı seçildi.