Cezayir’de önce ordunun ardından iktidardaki koalisyon ortaklarının cumhurbaşkanlığı makamının boşaltılması için yaptığı çağrı, Abdulaziz Buteflika’ya yönelik baskıyı en üst seviyeye çıkarttı.
REKLAMCezayir’de önce ordunun ardından iktidardaki koalisyon ortaklarının cumhurbaşkanlığı makamının boşaltılması için yaptığı çağrı Abdulaziz Buteflika’ya yönelik baskıyı en üst seviyeye çıkarttı.
Yine iktidara yakın işçi ve işverenler sendikaların da desteklerini çekmeleri artık Buteflika dönemi için “sonun başlangıcı” olarak değerlendiriliyor.
Peki göstericilerin 82 yaşında sağlık sorunlarıyla boğuşan Buteflika ile birlikte şiddetle karşı çıktığı ordu ve yaşlı siyasi elitlerin oluşturduğu bu egemen çevrenin gerçek aktörleri kimler?
Buteflika rejiminin egemen çevreleri kim?
Buteflika düzeninin en önemli aktörlerinin başında Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih geliyor. Salih aynı zamanda Savunma Bakan Yardımcısı görevini de yürütüyor.
Salih’in salı günü "cumhurbaşkanlığı makamının boşalmasını öngören Anayasa'nın 102. maddesinin işletilmesi" talebi ülkede adeta siyasi deprem etkisi yarattı.
Koalisyon ortakları ne diyor ?
Buteflika'nın onursal başkanlığını yaptığı ve Mouadh Bouchareb’nin liderliğini üstlendiği iktidardaki Ulusal Kurtuluş Cephesi Partisi (FLN) ve yine liderliğini Ahmad Ouyahia’nın yaptığı koalisyonun diğer ortağı Ulusal Demokratik Topluluk Partisi (UDTP), çarşamba günü ordunun yaptığı çağrıyı destekleyen açıklamalar yaptı.
Bu iki partinin de desteklerini çekmesi Buteflika’nın artık liderliğini sürdürmesinin imkansız hale geldiğini gösteriyor.
Koalisyon ortakları dışında iktidarın en önemli müttefiklerinden biri kabul edilen İslami eğilimli Cezayir'in Umudu İçin Birlik (TAJ) Partisi de, ordunun ülkedeki siyasi krizin aşılması için cumhurbaşkanlığı makamının boşaltılmasını öngören Anayasa maddesinin uygulanması çağrısına destek verdiğini açıkladı.
Buteflika’nın finansörü Haddad desteğini çekiyor mu?
Buteflika'nın seçim kampanyasının en güçlü finansörü ve ülkedeki en büyük iş adamları örgütlenmesi olan "İş Liderleri Forumu" (FCE) Başkanı Ali Haddad, perşembe günü geç saatlerde görevinden istifa etti.
Ülkede 18 Nisan'da yapılması planlanan ancak daha sonra ertelenen cumhurbaşkanlığı seçimleri konusunda izlediği tutumu tek başına belirlemediğini söz konusu tavrın, tüm üyelerin ortak kararı olduğunu belirten Haddad, daha sonra beklenmedik şekilde bazı gelişmeler (Buteflika'nın 5. dönem adaylığı karşıtı gösteriler) yaşandığını kaydetti.
FCE, aylar öncesinde Buteflika'nın 5. dönem adaylığını desteklediğini duyurmuştu.
Yaklaşık iki ay önce sendikaya dönüşen forumun, Buteflika'nın adaylığına destek vermesi sendika üyeleriyle karşı karşıya gelinmesine neden olmuş, forumdaki bazı üyeler ve yetkililer üyeliklerini dondurmuştu. FCE, Buteflika'nın seçim kampanyasının en büyük finansörüydü.
Cezayir’de yönetim yanlısı işçiler de tavır mı değiştiriyor?
Cezayir'de yönetim yanlısı en büyük sendika olarak bilinen ve liderliğini siyasetçi Abdelmadjid Sidi Said‘in yaptığı Cezayir İşçiler Genel Federasyonu (UGTA) da önceki gün Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ahmed Kayid Salih'in ülkedeki krizin çözümü için cumhurbaşkanlığı makamının boşalmasını öngören Anayasa maddesinin uygulanması çağrısını desteklediğini açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Buteflika'yı 1999 yılından bu yana destekleyen UGTA, Buteflika'nın 5. dönem aday olması yönünde ilk çağrıyı yapanlar arasında yer alıyordu.
Siyasi muhalefet var mı ?
Buteflika, yıllar boyu muhalefete baskı altında tuttu ve bu yüzden ciddi bir siyasi muhalefetin olduğunu söylemek zor. Muhalefette yer alan Barış Toplumu Hareketi ise Müslüman Kardeşler örgütüne yakınlığı ile tanınan bir parti.
Halk ne istiyor?
Cezayir’de protesto gösterilerinin liderleri ise askerlerin değil doğrudan halkın baskısıyla Buteflika’nın görevi bırakıp, yaşlı ve elitlerin yer almadığı bir geçiş hükümeti kurulmasını istiyor.
Askerlerle aralarına mesafe koymak isteyen bu göstericiler, asker ve eski dönem elitleri yerine daha katılımcı ve demokratik bir yönetimin geçiş döneminde ülkeyi krizden çıkartması gerektiği görüşünü dile getiriyor.
Siyaset dünyasında her zaman etkili olan ordunun, bu süreçte yine “oyun kurucu” rolü üstleneceğine ise kesin gözüyle bakılıyor.
REKLAMButeflika’nın ardından hem muhaliflerin hem de ordunun destekleyebileceği bir liderin şu ana kadar ortaya çıkmaması da, geçiş dönemi ve sonrasının sancılı olacağının en somut göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Cezayir’de bundan sonra ne olacak?
Cezayir Anayasası'nın 102. maddesine göre, cumhurbaşkanının, tehlikeli ya da kronik hastalık gibi bir nedenle görevlerini yerine getirememesi halinde Anayasa Mahkemesi "zorunlu" olarak toplanır.
Mahkeme, bu durumun ispatının ardından parlamentoya oy birliğiyle "cumhurbaşkanının görev yapamaz halinin ilan edilmesi" önerisinde bulunur.
Ulusal Halk Meclisi ve Ümmet Meclisi olarak iki kanadıyla toplanan parlamentonun öneriyi kabul etmesi için 3'te 2 çoğunluk aranıyor. Önerinin kabulü halinde cumhurbaşkanının yetkilerini 45 gün süreyle Ümmet Meclisi Başkanı üstleniyor. 45 gün sonunda cumhurbaşkanının görev yapamaz hali devam ederse "zorunlu istifa" ile cumhurbaşkanlığı makamında "boşluk" ilan ediliyor.
Ümmet Meclisi Başkanı, en fazla 90 gün süreyle geçici cumhurbaşkanı olarak görev yapıyor ve bu süreçte seçimler düzenleniyor. Geçici olarak cumhurbaşkanlığı makamını üstlenen kişi seçimlerde aday olma hakkına sahip değil.
REKLAMHalihazırda Ümmet Meclisi Başkanlığını yürüten Abdulkadir bin Salih, aynı zamanda UDTP üyesi.
- Cezayir Ordusu'nun bağımsızlıktan bu güne ülke siyasetindeki rolü
- Cezayir: Muhalefet ve en büyük sendikadan Buteflika'ya karşı orduya destek
- Cezayir: Cumhurbaşkanı Buteflika'nın istifası durumunda demokratik süreç nasıl işleyecek?