Japonya'nın Hiroşima kenti tam 77 yıl önce Amerikan ordusunun attığı atom bombasıyla tarihinin en unutulmaz acılarından birini yaşadı. 200 binden fazla kişinin hayatını kaybedip, yüz binlercesinin sakat kaldığı saldırının etkisi bugün hâlâ kendini hissettiriyor.
REKLAMJaponya'nın Hiroşima kenti tam 77 yıl önce Amerikan ordusunun attığı atom bombasıyla tarihinin en unutulmaz acılarından birini yaşadı. 200 binden fazla kişinin hayatını kaybedip, yüz binlercesinin sakat kaldığı saldırının etkisi bugün hâlâ kendini hissettiriyor. Bugün hayatta olan binlerce hibakuşa felaketin unutulmaması için mücadele ediyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in de aralarında olduğu yüzlerce kişi atom bombasının atıldığı günün yıl dönümünde Hiroşima Barış Parkı'nda düzenlenen anma töreninde bir araya geldi. Barışın sembolü 400 güvercin etkinlikte gökyüzüne salındı.
Anma töreninin gündeminde Ukrayna'daki savaş vardı. Hiroşima Belediye Başkanı Kazumi Matsui barış deklarasyonunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i "kendi halkını savaş aracı olarak kullanmak ve başka bir ülkedeki masum sivillerin hayatlarını ve geçim kaynaklarını çalmakla" suçladı.
Matsui, dünyayı yıllar önce kendi kentini yok eden hataları tekrar etmemeye çağırarak Rusya'nın Ukrayna'daki savaşının nükleer caydırıcılığa destek sağlanmasına yardımcı olduğunu söyledi.
Guterres ise gençleri hibakuşaların mücadelesine destek olmaya çağırdı: "Hibakuşaların başladığı işi bitirin. Mesajlarını ileriye taşıyın. Onların adı, onuru ve anısı için harekete geçmeliyiz."
Hiroşima'da atom bombasından etkilenen ve mart ayı itibariyle hala hayatta olan 118 bin 935 kişiye "hibakuşa" deniyor.
Yaş ortalaması 84'ü aşan hibakuşalar hayatlarının belki de son demlerinde nükleer silahların yasaklanması için mücadeleye devam ediyor.
"Hibakuşaların azalmasıyla felaketin unutulmasından korkuyoruz"
Tradejinin yaşayan tanıklarından Terumi Tanaka, Hiroşima'dan üç gün sonra benzer saldırının hedefi olan Nagazaki'den. Tanaka atom bombası başlarına yağdığında 13 yaşındaymış. Nagazaki'de 74 bin can, Hiroşima'da ise 140 bin canın yitirildiği savaşta yaşadıklarını yıllardır yeni nesillere aktarmaya adamış kendini. "Bir gün herkes ölecek" diyen Tanaka, kendi gibi hibakuşaların giderek azaldığının farkında, tek korkusu; o günleri anlatabileceklerin de yitirilmesiyle savaştan çıkarılacak derslerin unutulması.
"Daha fazla Hibakuşa Olmasın" adlı bir projede yer alan atom bombası mağduru Tanaka, "Yazdıklarımızı, arşivlerimizi bir araya toplayarak gelecek nesillere, nükleer silahlara karşı kampanyalarında kullanılmak üzere aktarılmasını umuyoruz" diyor.
"Özür nükleer silahlar ortadan kalkarsa kabul olur"
76 yaşındaki Jiro Hamasumi, o dönemde hayata daha gözlerini açmamış. Atom bombası atıldığında henüz anne rahminde olan Hamasumi, hiç tanışamadığı babasını o gün yitirmiş. "Bir gün bile onu düşünmeden geçmedi" diyor.
O günlere ait bildikleri ise büyük kardeşlerinden dinledikleri ile ibaret olsa da etkisini tüm hayatı boyunca taşımış. Atom bombasından yayılan radyasyon nedeniyle o yıllarda dünyaya gelen çocuklarda görülen sakatlıkların rastlamadığı, nispeten şanslı sayılabilecek biri Hamasumi.
ABD'nin özür dilemesini bekleyen Hamasumi, "bu özür ancak nükleer silahlar ortadan kalkarsa geçerli olur." diyor.
Japonya'nın kanayan yaraları: Hiroşima ve Nagazaki
İkinci Dünya Savaşı’nın Pasifik Muharebeleri sırasında, 6 Ağustos 1945 sabahı ABD'nin Hiroşima'ya attığı 'Little Boy' lakaplı atom bombası kentin yüzde 70'ini yok etti.
Uranyum katkılı ve yaklaşık 13 bin TNT kuvvetindeki bomba, merkezinde 3 bin santigrat derece ısı oluştururken, 1,5 kilometre çapındaki alanda her yeri dümdüz etti. Atom bombası, ilk aşamada 80 bin ve 1945 sonuna dek ise 140 bin can aldı.
Saldırıdan sonra şehre yardım götürmek bile daha fazla hayata mal oldu, zira çevreye yayılan radyasyon ölümlere ve sakatlanmalara yol açtı.
Hiroşima hala yanarken, üç gün sonra Nagazaki aynı kaderi yaşadı. Atom bombası atılmadan önce bir yıldır bombardıman altında olan kent 9 Ağustos 1945'te 'Fat Man' plütonyum çekirdekli atom bombasıyla yerle bir oldu.
Bu iki acı olaydan sonra atom bombası kullanılmamış olsa dahi bugün binlerce nükleer silah bazı devletlerin cephanelerinde hazır bekliyor.