Dördüncü doz aşı kimlere yapılıyor, riskleri konusunda uzmanlar ne diyor?
REKLAMTürkiye'de Covid-19'la mücadele kapsamında ağustos ayında sağlık çalışanları ve öncelikli gruplara dördüncü doz aşı hakkı getirildiği açıklanmıştı. Açıklamadan kısa süre sonra Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dördüncü doz aşı kararına açıklık getirerek, bunun yurt dışına seyahat edeceklere yönelik bir uygulama olduğunu söyledi.
Özel seyahat için talep edilmesi dışında ek bir aşı gerekliliğinin olmadığını belirten Bakan Koca, şu ifadeleri kullandı:
"İlgili ülke düzenlemelerine uymak üzere 2 doz mRNA aşısı olmayı talep eden kişiler için özel bir düzenleme yapılmıştır. Özel seyahat için talep edilmesi dışında ek bir aşı gerekliliği yoktur. Bugün itibarıyla 2 doz mRNA aşısı ya da 3 doz inaktif aşı olmuş kimsenin ek bir doz aşı olmasını gerektiren bir durum söz konusu değildir. Böyle bir tıbbi gereklilik de kesinlikle yoktur."
Dördüncü doz aşıyı sadece yurt dışına gidenler mi yapıyor?
Avrupa Birliği ülkeleri, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından onay almamış olan aşılara vize vermiyor. EMA son olarak haziran ayında Çin'in Sinovac firması tarafından geliştirilen ve Türkiye'de kullanılan aşının değerlendirme sürecinin devam ettiğini açıklamıştı.
EMA şu ana kadar BioNTech/Pfizer, Moderna, AstraZeneca, Johnson&Johnson aşılarına onay vermiş durumda.
Türkiye'de dördüncü doz aşının sadece yurt dışına seyahat edeceklere yönelik olduğu duyurulsa da, vatandaşlar e-nabız uygulaması üzerinden yurt dışı seçeneğine seçip dördüncü doz aşıyı BioNTech olarak yaptırabiliyor. Yurt dışına gitmeyecek olanların, uygulama üzerinden randevu aldıktan sonra gidip dördüncü doz aşıyı vurdurmaları önünde bir engel bulunmuyor. Şu ana kadar çok sayıda kişi, yurt dışına çıkmayakları halde bu şekilde dördüncü doz aşı olduklarını belirtiyor.
Dördüncü doz aşı konusunda uzmanlar ne diyor?
Dünyada henüz dördüncü doz Covid-19 aşı uygulamasına geçmiş bir ülke yok. Bu yüzden dördüncü dozun riskleri, yan etkileri konusunda bir çalışma mevcut değil.
Ancak bu konuda Türk Tabipler Birliği'nin bir açıklaması var. Sağlık Bakanlığı'nın seyahat edeceklere yönelik dördüncü doz kararının ardından Türk Tabipler Birliği, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya yazdığı yazıda, "Bakanlığınız tarafından alınan kararların hangi bilimsel verilere dayandığına ilişkin sorular gerek tarafımıza gerekse de üyelerimize yöneltilmektedir. İki düz aşılanma oranlarının hızla artırmaya çalıştığımız bu dönemde kafa karışıklığına yol açarak aşı tereddüdünü de artıracağını düşündüğümüz bu kararların yürütülen çalışmalarda elde edilen sonuçlar ile ayrıntılı ve şeffaf bir şekilde tarafımız ve kamuoyu ile paylaşılması talebimizi iletiriz" dedi.
Türk Tabipler Birliği, 2+2 yani dördüncü doz uygulama ilişkin görüşünü ise şu şekilde açıkladı:
"Tekrarlanan dozlar için şu anda dolaylı veriler dışında doğrudan kanıt yoktur. İki doz Sinovac alanlarda üçüncü doz uygulamasına altı hafta önce başlanılmıştır ve altı milyon kişiye uygulanmış olduğu tahmin edilmektedir. Aşılama çalışmalarında ilk aşamada birinci dozlarını almış kişi sayısının artırılması ve bu kişilerin ikinci dozlarının tamamlanması yaşamsal önemdedir."
"Mevcut durumda nüfusumuzun %40-60’ı hiç aşılanmamış ya da iki doz aşısı tamamlanmamış yani aşıları tamamlanmış değilken, bir grubun dört ya da beş doz aşılanması dahi onu tam korunaklı kılmayacaktır."
"Bakanlığın dört doz açıklaması sonrası birçok kişide kafa karışıklığı oluşmuştur. Dört doz önerisinde bulunabilmek için eldeki verileri analiz etmek ve yorumlamak gereklidir. Sağlık Bakanlığını elindeki Sinovac aşısı uygulanan kişinin hastalık verilerini ve Sinovac aşısı ile Delta varyantı ilişkisine ilişkin verileri paylaşmaya, açıklıkla tartışmaya davet ediyoruz."
Dördüncü doz aşı uyarısı
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, dördüncü doz aşı kararıyla ilgili geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamada, 2 Sinovac + 2 Biontech önerisi ve Biontech dozlarının 21 gün arayla yapılması konusunda bilimsel bir veri olmadığı eleştirisinde bulunmuştu.
Esin Davutoğlu Şenol, "Elinizdeki 30 milyon kişi verisi 2 doz Sinovac’ın yok sayılmasını ve sil baştan aşılamayı mı gerektiriyor?" diyerek, bu durumun aşı tedarikinde de sorun yaratabileceği uyarasında bulunmuştu.
Türkiye'de dördüncü doz aşının uygulandığı kişilere yönelik henüz açıklanmış bir resmi veri yok. Sağlık Bakanlığı'nın her hafta açıkladığı aşı tablosunda sadece birinci, ikinci ve üçüncü doz aşılamaya yönelik veriler bulunuyor.