Türk Lirası'nın hızla değer kaybetmesi bahanesiyle bazı market zincirleri ve üreticilerin özellikle paketli gıda ürünlerinde gramajları düşürmesi üzerine uzmanlar tüketicileri kriz dönemlerine özgü bir alışkanlık olan ‘gizli zam’ uygulamalarının geri dönmesine karşı uyarıyor
REKLAMSon dönemde Türk Lirası'nın hızla değer kaybetmesi bahanesiyle bazı market zincirleri ve üreticilerin özellikle paketli gıda ürünlerinde gramajları düşürmesi üzerine uzmanlar tüketicileri kriz dönemlerine özgü bir alışkanlık olan ‘gizli zam’ uygulamalarının geri dönmesine karşı uyarıyor.
Tüketiciler Birliği Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu’na göre tüm denetimlere ve sosyal medyada yapılan ifşalara rağmen bir kısım tedarikçinin el altından gizli zam olarak tabir edilen fiyat farkı yansıtmalarına devam edebileceği uyarısında bulunuyor.
Böylesi bir alışkanlığın önüne geçmekte en büyük görevin bilinçli tüketiciye düştüğünü belirten Ağaoğlu, özellikle de okulların açılmasına kısa bir süre kala masrafların arttığı bir ortamda yapılan fiyat ayarlamalarının gayriahlaki olduğunun altını çiziyor.
“Normalde kur baskısı altında satıcıların fiyatlarda düzenlemeye gitmesi serbest piyasa kurallarına uygun ve yasal görülebilir. Fakat, henüz dolar baskısı kendini tam hissettirmemişken ve stoklarında yeterince ürün varken bazı satıcıların yaptığı bu tarz spekülatif hareketler tam bir kriz alışkanlığı,” diyen Ağaoğlu, geçmişte 2001 ve 2008 krizlerinde bu durumlarla sıkça mücadele etmek zorunda kaldıklarını vurguluyor.
Bir süredir kendisini çarşı pazarda beyaz eşyadan bakliyata kadar her alanda hissettiren enflasyon, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Pazartesi günü açıkladığı Ağustos ayı verilerine göre yaklaşık yüzde 18 ile son 15 yılın zirvesine tırmanmış durumda.
'Kriz Fırsatçıları' gramaj üzerinden haksız kazanç sağlıyor
Ağaoğlu son birkaç günde gizli zamların sudan, ekmeğe kadar yansıtıldığını tespit ettiklerini belirtiyor. Enflasyon baskısı altında ezilen vatandaşın üzerinden bir de doların artmasını fırsat bilerek bu ortamdan haksız çıkar sağlamak isteyenleri 'Kriz Fırsatçıları' olarak niteleyen Ağaoğlu: “Gramaj algıları üzerinden haksız kazanç elde etme çabası ticari aldatmacadır,” dedi.
Üsküdar’da bir şarküterinin raflarında etiketleri inceleyen işçi emeklisi Raziye Alkoç; “Günden güne kötüye gidiyoruz, insanlar ürünlere el uzatmaya korkar oldu. Zamların üstüne bir de bir kiloluk peynir parası ödeyip eve 900 gramla dönüyorsunuz; şimdi de de böyle bir şey çıktı,” diyor. Alkoç alışveriş yapmadan çıktığı işyerinin kapısında ekliyor: “Bakıyorsunuz, Kurban bayramı bitti, kasaplarda et yok, bir de sağda solda stokçuluk başlarsa emekli, asgari ücretli evine akşam ne götürür bilemem.”
Ağaoğlu tüketicilerin sıkı takibi sonrası bu tarz firmalara ticaretten men edilmeye varan yaptırımlar uygulanması gerektiğini belirtti.
Geçtiğimiz günlerde, Ticaret Bakanlığı Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde değişiklik yaparak kriz zammı yapanları takibe almış, marketlerde yapılan denetimler sonrası haksız fiyat artışı yapanlara 50 bin lira idari para cezası uygulanacağını açıklanmıştı.
Hükümet bu tedbirleri sosyal medyada başını Ağaoğlu’nun çektiği, kendi tabiriyle, “tüketici dedektiflerin” market market dolaşarak gramaj düşüren ve fiyat artıran bazı markaları ifşa etmesi sonrası almak zorunda kaldı. Sosyal medyada kısa zamanda ‘trend topic’ olan ve çok tartışılan gizli zam uygulamalarında örneğin; bir paket bisküvinin gramı yaklaşık 30 gram düşürülürken fiyatının 5 liradan fazla artırıldığı gözlemleniyor.
Güncel resimlerle kanıtlanan uygulamalarda şirketlerin hazır kahve ve çikolata gibi ürünlerde bile kar marjlarını kaybetmeme adına 1 gramlık farkları bile gözettiklerine şahit olunuyor.
'Ülkemiz oldukça ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya tasarruf yapılmalı'
Ağaoğlu sözlerine; "Ülkemiz oldukça ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıyadır. Bu ülkede yaşayan herkese krizle mücadelede görev ve sorumluluk düşmektedir. Tüketiciler de üzerlerine düşen sorumluluk gereği dikkatli olmalıdır,” diye devam etti.
Kur patlamasına karşı tüketicilere ayrıca “7 altın öğüte” uymalarını tavsiye ettiklerini belirten Ağaoğlu yatırım ve alışverişlerde lira kullanımını teşvik ederek: “Tasarrufa azami riayet edilmeli. Bu dönemde acil olanlar dışındaki ihtiyaçlar ertelenmelidir,” uyarısında bulundu.
Bu haberlerimiz de ilginizi çekebilir
Albayrak: IMF'ye başvurmayacağız, yüksek enflasyonla topyekün savaş noktasına geldik
Akçay: Enflasyondaki zıplama, geçtiğimiz ay yaşadığımız döviz şoklarının devamı olarak görülebilir
Dolar İran'da da yeni bir rekor kırarak 128 bin riyali gördü