'Dünya'nın tanıyamadığı bir komşusu var'

'Dünya'nın tanıyamadığı bir komşusu var'
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
REKLAM

‘Dünya’nın tanıyamadığı bir komşusu var’

Venüs gezegeni, Güneş‘in batıdan doğup, doğudan battığı, bir günün bir yıldan uzun sürdüğü, Dünyamızın tuhaf bir komşusu. Dünya ile benzer maddelerden oluşmasına rağmen bu gezegen kavurucu sıcaklıkta.

Peki bu gezegeni farklı kılan ne?

Bu sorunun cevabını 1667 yılında kurulan, Venüs’ün Güneş‘in önünden süzülüşünü seyretmeye imkan tanıyan bir çok cihazla birlikte Güneş Sistemi’ni araştırmakta uygulanan neredeyse tüm yöntemlere ev sahipliği yapan Paris Rasathanesi’nde aradık.

Son teknolojilerin kullanıldığı gözlem evi bugün gök bilimi dünyasında önemli bir yerde.

Rasathanede ikamet edip, vaktinin büyük bölümünü Venüs gezegeninin gizemini çözmeye ayıran bilim adamı Thomas Widemann bize ilk olarak 1874-1882 arası Venüs’ün seyrini gözlemleyen ve bu rasathanede tasarlanan Janseen’s Revolver adlı eşsiz cihazla tanıştırıyor.

“Dünya ve Venüs iki kardeş gezegen gibiler. Güneş Sistemi’nin aynı bölümünde oluştular. Mars ile Dünya arasındaki benzerliklerden çok daha fazla ortak özelliklere sahiplerdi. Ancak aynı gazlardan, aynı elementlerden oluşan, Güneş etrafında dönen bu aynı kaya parçalarının kaderleri birbirinden çok daha farklı.” diyor Widemann.

Venüs’ün hikayesi hemen hemen Dünya’nınki ile benzer başlamış. Şimdi ise sadece sülfürik asit ve karbondioksitten oluşan boğucu bir atmosferle kaplı ve kemik kadar kuru.

ESA’dan Venüs Express projesinde görevli bilim adamı Håkan Svedhem ekliyor:
“Venüs’ün atmosferi çok yoğun. Yüzde 97’sinin karbondioksit olmasından dolayı sera etkisi büyük boyutlarda. Yüzeyinde sıcaklık 450 derece, basınç ise 92 bar. Yani Dünya’ya göre 100 kat daha fazla. Diğer bir deyişle pek yaşanılacak bir yer değil.”

Hoş olmayan ama aynı zamanda sıra dışı; Venüs saat yönünde dönen tek gezegen. Ve gizemi sadece bununla da sınırlı değil.

Proje üzerinde çalışan bir diğer bilim adamı Michel Breitfellner bize Venüs hakkında daha detaylı bilgiler veriyor:
“Venüs, kendi eksenindeki dönüşünü tamamlamak için Güneş etrafındaki dönüşünden daha fazla vakit harcayan, Güneş Sistemi’ndeki tek gezegen. Venüs’ün bir günü 243 Dünya gününe eş değerken, Güneş etrafındaki dönüşünü 224 günde tamamlıyor.”

Bu tuhaf gezegeni incelemek için ESA, 2005 yılında Venus Express’i görevlendirdi. Alçak seviyelerdeki yoğun bulut kütlesi sekiz yıl tarandıktan sonra Venüs Express ‘aerobraking’ hava frenlemesi tekniğiyle atmosferin üst katmanına yollandı.

ESA’nın Madrid’teki merkezinden Don Merritt uzay mekiğinin ön yüzünün atmosferle ilk temasa geçen kısım olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, fırlatıldığı esnada ana gövdeye bağlı olan bu aracın atmosferdeki direnç ve sıcaklığa dayanıklı olan tek kısım olması. Sürtünmeyi en yüksek seviyeye çıkararak frenin gücünü artırmak için de Güneş panellerinin en etkin hale getirildiğini belirtiyor Merritt.

‘Aerobraking’, hava frenlemesi manevrası Venüs atmosferinin üst katmanını daha yakından incelenmesine olanak tanımış ve bu bilim insanları için bir sürpriz olmuş.

Merritt bilgileri paylaşmaya devam ediyor:
“Sanki atmosferde bir dalgalanma varmış gibi, basınçtaki değişiklikler bize tuhaf geldi. Bu nedenle dalgalı yapılarla karşılaşmayı beklemiyorduk. Bu verileri incelemek bilim insanlarını uzun bir müddet meşgul edecek.”

Venüs Express’in topladığı bilgiler bir başka bilinmeyeni de ortaya çıkarmış. Bilim insanları, Venüs’teki rüzgarların zaman içerisinde giderek hızlandığını fark etmiş.

Håkan Svedhem, sekiz yıl önce Venüs’e ulaşıldığında rüzgarların hızının saatte 300 km olduğunu, o yıllardan bu yana hızın giderek arttığını ve şimdi hızı saatte 400 km’ye ulaşan rüzgarlara şahit olunduğunu söylüyor. Hızdaki bu artışın nedeni açıklanamıyor.

Gezegenin yüzeyi bile başlı başına bir muamma.

REKLAM

Nadir sayıdaki görüntülerden, Rus yapımı Venera 13’ün çektiği bir fotoğrafta volkanik kayaların bulunduğu gezegende volkan olduğuna dair hiç bir ize rastlanılmıyor.

Widemann’ın bu konuda bir teorisi var: “Venüs’ün yüzeyi Güneş Sistemi’ne göre nispeten daha genç. Volkanik ve tektonik faaliyetler olmamasına rağmen yüzeyin bu kadar genç olması çözemediğimiz bir çelişki. Bu yüzden, gezegenin yüzeyinin yenilenmesine, Venüs kabuğunun bir nevi yeniden doğmasına sebep olan, nadir, şiddetli ve güçlü bir doğa olayının yaşanmış olması ihtimaller arasında.”

Peki Venüs’ü cehennem vari bir yere çeviren ne olmuş olabilir? Bu soruyu cevaplayan teoriler var, fakat kanıtlar yok.

Breitfellner’ın de benzer bir teorisi var. Bilim adamı anlatıyor:
“Gezegenin tarihinin başlangıcında büyük bir felaket yaşanmış olmalı. Dönüşünü durduracak ve dönüm noktası olacak, büyük bir kitleyle çarpışmış olabilir.”

Geçmişe ışık tutacak ipuçları belki de Venüs Express’in topladığı engin bilgilerde gizli. Bu veriler akıllara takılan bilmeceleri çözsün çözmesin, Venüs her zamanki gibi büyülemeye ve şaşırtmaya devam edecek.

REKLAM

Özellikle Thomas Widemann’ı:
“Venüs gökyüzündeki en parlak gezegen. Ay ve Güneş‘ten sonra en parlağı. Kültür mirasımızın da bir parçası. Parlaklığı, kültürel bağlantısı, işte bu özellikleri nedeniyle beni en çok çeken gezegen. Belki anlattığımız bilimsel nedenler bu cazibede daha etkili olmuş olabilir.”

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Rosetta uzay mekiğinin Philae parçası inişe hazır

Fransız fizikçi, 'James Webb Teleskobu'ndan görüntü' diye 'sucuk' paylaştı

Elon Musk, uydu internet sistemi Starlink'i Ukrayna'da kullanıma açtı