G20 üyeleri, Arjantin'deki zirvede Dünya Ticaret Örgütü'nün reforma ihtiyaç duyduğu noktasında görüş birliğine vardı. Ancak, ‘reformun nasıl ve ne şekilde gerçekleşeceği ?’ konusundaki soru işaretleri günceliğini koruyor.
REKLAMDünya'nın en gelişmiş yirmi ülkesinden oluşan G20 üyelerinin, Arjantin'deki zirvede Dünya Ticaret Örgütü'nün (WTO) reforma ihtiyaç duyduğu noktasında görüş birliğine vardı. Ancak, ‘reformun nasıl ve ne şekilde gerçekleşeceği ?’ konusundaki soru işaretleri günceliğini koruyor.
Zirve sonunda WTO'nun bugünkü haliyle "amaçlarına ulaşamadığı" tespiti yapılırken, G20 ülkelerinin WTO'da reform yapılmasını desteklemeleri, dünya ticaretinin önündeki engellerin kaldırılması için önemli bir adım teşkil ediyor.
Siyasi uzmanlar, reformun içeriği ve nasıl gerçekleşeceği konusunda ayrıntıların henüz netleşmemesinin getirdiği endişeleri dikkati çekerken, tarihi uzlaşıyı sağlamak konusunda ABD ve Çin için adeta tabu olarak bilinen kelimelerden özellikle kaçınıldığı yorumunu yapıyor.
Son dönemde kendi ekonomisini koruma adına ithalata getirdiği vergileri artırma yoluna giden ABD’yi memnun etmek için kapanış bildirgesinde “korumacı önlemlerden kaçınılmasının“ açıkça talep edilmemesi ve Çin’e yönelik eleştirilerin en önemli bölümünü oluşturan fikri haklar mülkiyetinin korunmasıyla ilgili olarak “adil ticaret” vurgusundan yine itina edilmesi ile WTO’daki reform yolunun açıldığı belirtiliyor.
WTO’nun reformu nasıl gerçekleşek?
WTO’nun reformdan geçirilmesi konusu uzun bir süredir ABD’nin de gündeminde ye alan bir konu. Trump yönetimi kendi istediği reformların gerçekleşmesi halinde WTO’dan çıkma tehdidinde bulurken, kendi isteği doğrultusunda bir reform için WTO yargıçlarının tayinini engelleme yoluna bile gitmişti.
WTO mahkemelerin işleyiş biçimi ve burada görevli yargıçların görev alanının tanımlanması da öngörülen reformlar arasında yer alıyor.
AB’nin önerileri
Avrupa Birliği, WTO’da uzlaşmazlıkların çözümü kurallarına reform getirecek yeni önerilerini geçen hafta açıklamıştı.
Bu öneriler, ABD'nin WTO'ya karşı ileri sürdüğü itirazlar ve bunların örgütte yol açtığı krizi gidermek umuduyla Avustralya, Kanada, Çin, Hindistan, Meksika ve diğer ülkelerin de katılımıyla geliştirilmişti.
AB önerileri WTO temyiz organında görevlilere yönelik yeni kuralları da içeriyor. Temyiz işlemlerinin hızlı tamamlanması için süre sınırları getiren teklif, bazı hukuki konulara da netlik kazandırıyor.
Avrupa Birliği yetkilileri, karar verici hakimlerin sayısını artırarak sistemde tartışmalara yol açan kanunların ve anlaşmazlıkların azaltılması gerektiğini ortaya koyarken, bazı yasaların da değiştirilerek yeniden yapılandırılması gerektiği üzerinde duruyor.
ABD ve Çin arasında ateşkes
Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Buenos Aires’te düzenlenen G20 Liderler Zirvesi kapsamında yaptıkları görüşmede ülkeleri arasında bir süredir devam eden ticaret savaşının yeni tarifelerle büyümesini önleyecek 90 günlük ateşkes üzerinde mutabık kalmışlardı.
Washington yönetiminin, 200 milyar dolarlık Çin ürününe uyguladığı gümrük vergisi oranını, 1 Ocak itibariyle yüzde 10’dan yüzde 25’e yükseltme kararını askıya almasını sağlayacak ateşkes, tarafların birbirlerine karşı yeni gümrük vergileri getirmelerinin de önüne geçmişti.
Trump’ın ateşkesi kabul etmesinde, Çin’in ABD’den hemen daha fazla tarım ürünü ithal etmeye razı olmasının yanı sıra enerji ve endüstriyel ürünlerin ithalatını da kayda değer oranda artırmaya söz vermesinin etkili olduğu bildirildi.
Taraflar arasındaki müzakerelerin daha yapıcı bir ortamda sürdürülmesine imkan tanıyacak ateşkesin, bu hafta özellikle hisse senedi piyasalarına olumlu yansıması bekleniyor.