Reuters haber ajansı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan'ın adının geçtiği yolsuzluk şikayeti üzerine İsveçli ve ABD'li savcıların iddiaları araştırmaya başladığını belirtti.
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri ve İsveç'teki yolsuzlukla mücadele yetkililerin "Amerikan şirketinin ortağı İsveçli Dignita Systems firmasının, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan üzerinden Türkiye pazarında yer edinmeye çalıştığı" iddialarını incelediği belirtildi.
Reuters haber ajansının önerilen pazarlama planına dair iletişim ve belgelerini inceleyerek hazırladığı özel haberinde, Dignita'nın projeyi geçen yıl aniden bitirdiğini ve sonuç olarak "herhangi bir rüşvetin ödenmediğini" aktardı.
Reuters, iddiaların Türkiye'nin veto ettiği İsveç'in NATO'ya üyelik başvurusu konusunda beklentilerin arttığı hassas bir döneme denk geldiğine işaret etti.
"Alkolmetre kulisi"
Yetkili mercilere iletilen şikayet dilekçesine göre, "Dignita, bir aracın ön panosuna yerleştirilen ve kontak çevrildiğinde otomatik olarak devreye giren alkol ölçme aletini Türkiye pazarına sokmayı amaçladı ve bunun için Erdoğan yönetimine buna olanak verecek yasal düzenlemeleri yapması için kulis yapmayı planladı."
Reuters'in haberine göre, "Belirli kategorideki araçlar ve sürücüleri için alkolmetre ve kontak kilidi kullanımının zorunlu hale getirilmesini isteyen firma, karşılığında 10 yıllık ticari münhasırlık anlaşması talep etti."
Dilekçede firmanın, ürünlerinin satışı için alacağı münhasırlık anlaşması karşılığında Bilal Erdoğan'ın yönetim kurulu üyesi olduğu İbn Haldun Üniversitesi ile Tügva Vakfı'na paravan bir şirket aracılığıyla "on milyonlarca dolar lobi ücreti ödeyeceğini taahhüt ettiği" ileri sürüldü.
Bilal Erdoğan iddiaları reddetti
Haziran 2022 tarihinde gönderilen bir mesajın kopyasının da yer aldığı iş belgelerine göre, dört yıldır kulis için çabalayan Dignita, sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'a planını özetleyen bir mektup göndermeyi başardı.
Bu fırsatın Dignita temsilcisinin geçen yıl şubat ayında Bilal Erdoğan'la görüşmesinden dört ay sonra ortaya çıktığı bildirildi.
Bilal Erdoğan, avukatı aracılığıyla Reuters'a yaptığı açıklamada, Dignita ile işbirliği yaptığı yönündeki iddiaların "tamamen yanlış" olduğunu vurgulayarak bunun bir "yalanlar ağı" olduğunu da belirtti.
Reuters, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve oğlu Bilal'in Dignita'nın iddia edilen rüşvet planından haberdar olup olmadıklarını ya da bu plana dahil olup olmadıklarını bağımsız olarak teyit edemediğini bildirdi.
"İki milyon araca 384 milyon dolar"
Reuters tarafından görülen 11 sayfalık bir "pazarlama keşif anlaşması"nda ayrıntılı bir şekilde ortaya konan stratejinin ilk bölümüne göre, Dignita'nın sahibi olan Amerikan Smart Start'ın Türkiye'deki bir iştiraki, İsveç ve ABD firmaları tarafından seçilen bir kişi tarafından kontrol edilen İstanbul merkezli bir paravan şirkete düzenli danışmanlık ücreti ödemeyi taahhüt etti.
Haberde, bu kişinin ismi teoloji profesörü olan siyasetçi İrfan Gündüz olarak ifade edildi. Gündüz'ün firmanın Erdoğan'a yakın üst düzey isimlere trafik yasasının alkolmetre ve kontak kilidinin kullanılmasını da kapsayacak şekilde nasıl değiştirebileceklerini görüşmek üzere ulaşmayı başardıkları ileri sürüldü. Reuters, Gündüz'ün bu iddiaları dedikodu olarak nitelendirdiğini ve "Ne ben ne Bilal bu firmayı duymadık, firmayla hiç görüşmedik" dediğini aktardı.
Türkiye şirket kayıtlarına göre, geçen yıl temmuz ayında kurulan paravan şirkete ödenecek danışmanlık ücretleri, Dignita'nın kitleriyle donatılmış araç sayısına bağlı olarak cihaz başına ve aylık 50 sent ile üç dolar arasında değiştiği belirtildi.
Mart 2022 tarihli anlaşma ve Dignita yazışmalarına göre, bu temelde ve öngörülen 10 yıllık münhasırlık süresi boyunca, paravan şirkete aktarılan toplam ücretin 500 bin araç için 54 milyon dolar, iki milyon araç için ise 384 milyon dolar olması öngörüldü.
Stratejinin yalnızca sözlü olarak tartışılan ikinci kısmında ise "paravan şirketin Bilal Erdoğan'ın yönetim kurulu üyesi olduğu iki kuruma yüklü bağışlar yapmasının öngörüldüğü" belirtildi.
Reuters, eylül ayında savuşturulan bu çabaların, bir yatırımcının Bilal Erdoğan'ı Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ulaşmak için nasıl kilit bir konumda gördüklerini gösteren nadir bir örnek olduğunu ifade etti.
İddialar karşısında İsveçli ve ABD'li yetkililer harekete geçti
Nisan ayında verilen şikayet dilekçesi üzerine Amerikan Adalet Bakanlığı ve İsveçli savcılar özel ekipler görevlendirerek iki ülkede de yolsuzlukla mücadele yasalarının çiğnenip çiğnenmediği konusunda ön araştırma yapılması talimatını verdi.
ABD, Dignita'nın Türkiye'deki eylemlerini soruşturma yetkisi, İsveçli şirketin, dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden biri olan Apollo Global Management'a ait Teksas merkezli bir şirket olan 1A Smart Start LLC'ye ait olmasından kaynaklanıyor.
REKLAMKonu hakkındaki soruları yanıtlayan Apollo, Türkiye'de hiçbir ürün satmadıklarını ve gelir elde etmediklerini vurguladı.