Climate Now programımızın bu bölümünde, daha sıcak, daha kuru ve daha güneşli olan 2022'ye ilişkin yeni verileri gözden geçiriyor ve gelecekte yaşanacaklara hazır olup olmadığımızı soruyoruz.
REKLAMBu özel bölümde, Copernicus’un "2022 Avrupa İklim Durumu" raporundan öne çıkan bazı bulgulara bakacağız, sıcaklığın yarattığı sağlık risklerini inceleyeceğiz ve havanın giderek neden daha güneşli olduğu sorusuna cevap arayacağız.
2022 yılına ilişkin kısa süre önce yayımlanan yıllık iklim verilerine göre, geçtiğimiz yıla aşırı sıcaklıklar ve geniş çaplı kuraklıklar damga vurdu.
Nisan, temmuz ve eylül aylarına ilişkin bu kuraklık göstergesi haritaları, sorunun ne kadar yaygın olduğunu gözler önüne seriyor.
Peki, aynı durum bu yıl da tekrar edecek mi? Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nden İklim bilimci Julien Nicolas, bunun mümkün olduğunu söylüyor: "Şu an konuştuğumuz sırada, bunun İspanya’da gerçekleştiğini görüyoruz. Burada aşırı sıcaklıklar hakim ve bu çok kurak koşullarla birleşerek ortalamanın çok daha üzerinde sıcaklıklara yol açıyor. Bu da, 2022 senaryosunun yeniden yaşandığı örneklerden biri."
2022 yazı Avrupa’da kaydedilen en sıcak yaz oldu ve “güçlü ısı stresi” olarak adlandırılan durumun yaşandığı günlerin sayısında belirgin bir artış gördük.
Bu haritada renkler ne koyuysa, ısı stresinin yaşandığı gün sayısı da o kadar fazla demektir. Ve bu durum doktorlar için bir endişe kaynağı haline geliyor.
Avrupalılar sıcaklarla yaşamayı öğrenmek zorunda kalacak. 2022’de Avrupa’nın çoğu bölgesinde sıcaklıklar, 40 gün veya daha fazla bir süre içinde, 32 ile 38 derece arasında hissedildi. Bu sağlık sorunlarına neden olmak için yeterli bir süre.
İklim değişikliği ve sağlık üzerine Alman İttifakı'ndan Tıp Doktoru Nathalie Nidens, "Sıcaklıklar, kalp krizi ve felci tetikleyebilir. Dehidrasyona, böbrek yetmezliğine neden olabilir." şeklinde konuşuyor.
Risk altındaki kişiler aşırı sıcaklıklara nasıl uyum sağlayacakları konusunda tavsiye almalı. Nidens, "Bazı ilaçların ve gıda rejimlerinin yeniden ayarlanması gerekebilir çünkü bazı ilaçlar size sıcağa karşı daha savunmasız hale getirebilir ve bu nedenle daha büyük bir risk de oluşturabilir. Bazen dozajların ayarlanması gerekir." ifadelerini kullanıyor.
2022 yılında sıcaklık ve kuraklığın yanı sıra önemli bir diğer eğilim de Avrupa’nın daha güneşli hale gelmesiydi.
Avrupa geçtiğimiz yıl, kayıtlara geçen en yüksek güneşlenme süresine ulaştı. Haritada kırmızı ve fuşya renkleriyle gösterilen yerler, geçen yıl yüzlerce saat fazladan güneş ışığı aldı. Peki nedeni neydi ve bu durum güneş enerjisi için iyiye işaret miydi?
Avrupa'nın daha fazla güneş ışığı almasının pek çok karmaşık nedeni var. Fakat bu durum hava modellerindeki değişim ve daha temiz hava kalitesiyle özetlenebilir.
Eumetsat'tan İklim Ürünleri Uzmanı Rob Roebeling bunu "Isınan bir iklimde, yüksek basınç alanlarının alçak basınç alanlarının hareketini engellediği durumları daha fazla görürüz. Bu nedenle de yüksek basınç alanları daha güneşli koşullarla ilişkilendirilebilir. Bu hikayenin bir tarafı. Diğer tarafıysa son 20 yılda daha az hava kirliliğine sahip olmamız. ya da hava kirliliğinin daha az olması." şeklinde özetliyor.
Bu güneş ışığı süresi anormallikleri grafiği, Avrupa’nın 1980 yılından bu yana daha güneşli hale geldiğini ortaya koyuyor. Ve bu da Avrupa’nın halihazırda büyüyen güneş enerjisi sektörüne yeni bir ivme kazandıracaktır.
Solar Power Europe'dan Politika Direktörü Dries Acke, "Güneşli gün sayısı arttığında, özellikle de mevsim geçişlerinde, güneş enerjisi kurulumlarının veriminin, dolayısıyla da gelirlerinin oldukça önemli ölçüde arttığını görebilirsiniz. Dolayısıyla bunun güneş enerjisi sektöründe yalnızca olumlu bir etkili olacak." diyor.
Güneş enerjisini parlak bir gelecek bekliyor. Öte yandan uzmanlar 2022’deki kuraklık ve sıcaklığın, gelecekte yaşanacakların bir işareti olduğunu söylüyor.
2023 Nisan ayı sıcaklıkları
Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nden son verilere göre, küresel olarak 2023 Nisan ayı sıcaklıkları, 1991-2020 ortalamasının 0,3 derece üzerindeydi.
Avrupa’da karışık bir tablo hakimdi. Hava, İngiltere’den Türkiye’ye kadar bir bölgede daha soğuktu ancak İber Yarımadası çevresi daha sıcaktı. Batı Akdeniz'de Nisan ayında tüm zamanların en yüksek sıcaklıkları görüldü. Sıcaklıklar İspanya’nın Cordoba kentinde 38,8 dereceye, Portekiz’in Mora kentinde 36,9 dereceye, Fas’ın Marakeş kentindeyse 41,3 dereceye kadar çıktı. Hepsi nisan ayına rekorlarıydı.