Fırtınalar ve deniz seviyesinin yükselmesi Barselona'nın kıyı şeridini hızla yeniden şekillendiriyor ve yerel turizmin geleceğine ilişkin endişeleri artırıyor.
REKLAM
Ana Garcia, her yaz kızıyla birlikte Barselona'nın kuzeyindeki Montgat kasabasında bir plaj kulübesi kiralıyor ve iki ayını deniz kenarında geçiriyor. Ancak son yıllarda bu yazların sonuna yaklaşmış olabileceğinden endişeli.
Barselona’nın merkezine arabayla yaklaşık 30 dakika uzaklıktaki Montgat’ta sahil şeridi hızla aşınıyor. Uzmanlara göre bu durum, iklim değişikliğinin tetiklediği fırtınalar ve yükselen deniz seviyesi nedeniyle her yıl daha da kötüleşiyor. İnsan eliyle oluşturulan plajlar, doğal kıyı şeritlerine kıyasla çok daha hızlı aşınıyor ve Montgat bu durumdan en çok etkilenen bölgelerden biri.
“Açıkçası bu endişe verici bir durum,” diyor Garcia. “Çünkü gittikçe artıyor ve durma belirtisi göstermiyor. Burada denizle iç içe yaşama halimiz tehlikeye girmiş durumda.”
Balıkçı kasabasından yazlık mekâna
Yaz aylarında tatil beldesine dönüşen Montgat, aslında değişime yabancı bir yer değil. Barselona’nın kuzeyinde yer alan Maresme bölgesinde balıkçılık, uzun yıllar ana geçim kaynağıydı. Ancak 1986 yılında Barselona’nın 1992 Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yapacağının açıklanmasıyla her şey değişti.
Bir zamanlar yalnızca kayalar, dalgakıranlar ve dar kum şeritlerinden ibaret olan kıyılara yeni plajlar eklendi; bu da şehrin Avrupa’nın önde gelen turizm merkezlerinden biri olmasına katkı sağladı.
Ancak bugün iklim değişikliği bu kıyı dönüşümünü tehdit ediyor. Şiddetlenen fırtınalar ve yükselen deniz seviyesi, Montgat gibi küçük sahil kasabalarında insan yapımı plajları hızla aşındırıyor; geçmişte turizm için yaratılan sahil şeritleri şimdi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Her ne kadar yetkililer kaybedilen kumun yerine yenisini koyarak ve bazı dalgakıranlar inşa ederek karşılık vermiş olsalar da, bu çabalar kıyı şeridindeki erozyona ayak uydurabilmiş değil.
Barselona Büyükşehir Bölgesi Müdürü Ramon Torra, sadece daha fazla kum eklemenin yeterli olmadığını kabul ediyor.
Torra, "Öncelikle yapmamız gereken şey sadece kumu yenilemek değil, kum kaybını durdurmaktır," dedi. "Buradaki 'Maresme' bölgesi söz konusu olduğunda, dalgakıran gibi yapılardan bahsediyoruz çünkü bunlar sahili sınırlıyor."
Fırtınalar kıyı şeridini nasıl aşındırıyor?
Avrupa Birliği'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi'ne göre Avrupa, 1980'lerden bu yana küresel ortalamadan iki kat daha hızlı artan sıcaklıklarla dünyanın en hızlı ısınan kıtası.
Gezegen ısındıkça, büyük ölçüde buzulların erimesi ve deniz suyunun ısındıkça termal genleşmesi nedeniyle deniz seviyeleri yükseliyor. Bu da kıyı taşkınları ve toprak kaybına yol açan fırtına dalgaları riskini artırıyor.
Montgat ve civarındaki sahillerde asıl hasar, yerel olarak İspanyolca DANA kısaltmasıyla bilinen yıkıcı hava sistemlerinin Güney Avrupa'ya güçlü fırtınalar getirdiği sonbahar ve kış aylarında meydana geliyor.
Fırtınalar son yıllarda Montgat'ın kıyı şeridinde büyük hasara yol açtı. Nisan 2024'te bir fırtına sistemi 5 metreye kadar yükselen dalgalar getirdi ve Montgat'ın bazı bölgelerini neredeyse plajsız bıraktı.
Dalgaların sahildeki evlere ulaşmasının ardından dalgakıran görevi gören bir dizi kaya inşa edildi.
Montgat Belediye Başkanı Andreu Absil, bir yıl öncesine göre plajın sadece üçte birinin ayakta kaldığını belirterek, plajın yerel halk için önemini vurguladı.
Absil, "Sahiller sahip olduğumuz son demokratik alan," dedi. "Ve tüm yıl boyunca hepimizin kullanması ve keyfini çıkarması için olmalılar."
Yerel halk, bilim insanları ve işletme sahipleri gelecek için endişeli
Barselona yetkilileri, metropol Barselona'nın 30 kilometresi Montgat gibi plajlardan oluşan 42 kilometrelik sahil şeridinde kıyı şeridini stabilize etmek için 60 milyon Euro'ya ihtiyaç olduğunu tahmin ediyor. Buna fırtınalardan sonra yıllık bakım masrafları da ekleniyor.
Bilim adamları en büyük sorunun denizin tren hattı, evler ve işyerleri de dahil olmak üzere kentin altyapısına ulaştığında ortaya çıkacağını söylüyor.
Akademisyenler, deniz seviyesinin yükselme hızının daha fazla kaybın habercisi olduğunu söylüyor.
Katalonya Politeknik Üniversitesi'nde denizcilik mühendisi olan Agustin Sanchez-Arcilla, mevcut eğilimlerin Katalan kıyılarındaki deniz seviyesinin 30 yıl öncesine göre bugün dört kat daha yüksek olduğunu gösterdiğini söyledi.
Deniz seviyesinin 25 yılda 14 santimetre yükseldiğini, dalgaların ise ortalama 30 santimetre daha yüksek olduğunu söyledi.
"Bu yüzden bu gidişin hız kazanacağını öngörmek güç değil. Şimdiden, 1990'lardan bu yana dört kat arttığını söyleyebiliriz" dedi ve iklim adaptasyonu için vaktin geldiğine inandığını belirtti. Bu önlemler arasında deniz duvarları inşa etmek, denize karşı bir bariyer olarak bitki örtüsü dikmek ve daha fazlası yer alıyor.
Kasabadaki yerel işletme sahipleri yaz turizmine bel bağlamış durumda ve deniz daha fazla kum yuttuğunda neler olabileceği konusunda endişeliler. Taze deniz ürünleri ve soğuk bira için her yıl gelenler de bu endişeyi paylaşıyor.
Emekli Jose Luis Velez yıllardır aynı sahil barına geliyor ve 92 Olimpiyatları'ndan sonra Montgat'ın geçirdiği değişime ve kıyı şeridinin geri çekilişine tanık olmuş.
“Her şey harikaydı ama deniz tüm kumları aşındırmaya başladı. Ve insanların bu konuda gerçekten bir şeyler yaptığını görmüyoruz. Dolayısıyla bunun bir son kullanma tarihi olabileceğini düşünüyoruz.”