Azerbaycan'ın Şeki kenti, yüzyıllardır ipek üretiminin başlıca merkezlerinden biri. Burada Azerbaycan kültürünün bir parçası olan ünlü ipek "kelağayı" başörtüleri üretiliyor. Üretimleri, beceri ve bol miktarda hammadde gerektiren özenli bir süreçten geçiyor.
REKLAMTarihi İpek Yolu üzerindeki önemli duraklardan Azerbaycan'ın Şeki kenti, yüzyıllardır ipek üretiminin başlıca merkezlerinden biri. Şeki ipeği dayanıklılığı ile üne kavuşarak paha biçilmez bir değere sahip.
Burada Azerbaycan kültürünün bir parçası olan ünlü ipek "kelağayı" başörtüleri üretiliyor. Üretimleri, beceri ve bol miktarda hammadde gerektiren özenli bir süreçten geçiyor.
20. Yüzyılın başından bu yana faaliyette olan AzerIpek şirketinin müdürü Zaur Yakubov, "Hammaddeden kelağayı başörtülerine kadar tam bir ipek üretim döngüsüne sahibiz. Bir kozadan yaklaşık bin metrelik ipek ipliği çıkıyor ve bir kelağayi şalı yapmak için binden fazla kozaya ihtiyacımız var" dedi.
Kozalar, onları bir arada tutan yapışkan maddeden arındırmak, yumuşatmak ve çözmek için kaynar suya yerleştiriliyor. Oldukça hassas olan ipeğin zarara uğramaması için üretim sürecinde çok önemli bir etap. Her iplik daha sonra kozadan uzun ayrı şeritler halinde bir makaraya sarılır.
Üretin etapları tamamen otomatikleştirilmiş olmasına rağmen, yine de her zaman bir kişi tarafından denetlenmektedir.
Kelağayı yapımındaki en önemli etap: Değişmeyen tarihi süslemesi
Kelağayı elle boyamak, işlem için beceri ve çok hassas bir his gerektiriyor. Kelağayı üreticileri, kızamık, yabani elma, safran, frenk üzümü ve sumak gibi doğal renk esansları kullanırlar.
Şallar daha sonra kuruması için asılıyor ve sonra üretiminin en önemli parçası olan süsleme etabına geçiliyor .
Baskal köyünde dördüncü kuşak kelağayı ustası Abbasali Talibov, bu sanatı ve zanaatı hala devam ettiren nadir kişilerden biri.
Kelağayı üzerindeki motifler, armut, ceviz ve yabani elma ağaçlarından yapılan ve galib adı verilen tahta pullarla yapılıyor.
Moda yıllar içinde sürekli değişse de kelağayi desenleri yüzyıllar boyunca dokunulmadan aynı kaldı.
Azerbaycan'dan alınabilecek en iyi hediyelerden
Başkent Bakü'de kelağayı tasarlayıp ve satan Hayat Halilova, bize bir kelağayının gerçek olup olmadığını nasıl anlaşılacağını anlatıyor: .
"Otantik Azerbaycan kelağayısının bir halkadan geçmesi gerekiyor. Hadi birlikte deneyelim ve gerçekten işe yarayıp yaramadığını görelim. Gördüğünüz gibi bu ipek kelağayı şalı halkadan kolayca geçiyor ... yani gerçek. "
Baskal’a gelen ziyaretçi, üretim sürecini izleyerek eşarp yapımında görev alabilirler. Ve genelde hiç kimse en azından bir tane kelağayı almadan köyden ayrılmıyor.
İsviçre'de yaşayan Ulduz Akperova kelağayı hakkında, "Kayınvalidem için benzersiz bir hediye almak istiyorum. Kelağayı gerçekten Azerbaycan'ı temsil eden, çok orijinal ve mükemmel bir hediye" diye konuştu.
2014'te kelağayı başörtüsü UNESCO'nun Somut olmayan kültürel miras listesine dahil edildi