Brexit ve göç sorununun tartışılacağı AB zirvesi Türkiye için neden önemli ?

Yayınlanma Tarihi 17/10/2018 - 18:44•Son güncelleme 18:44

REKLAM

İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılacak olması ve son yıllarda Avrupa Birliği ülkelerine akın eden göçmenler Brüksel'de ciddi deprem etkisi yarattı. Avrupalı yetkililer üst üste toplantılar ve zirveler gerçekleştirerek tarihi sorunlara çözüm arıyor. Avrupa Birliği'nin kırmızı çizgileri ve yavaş işleyen bürokrasisi kapsamında Brexit ile ilgili anlaşma sağlanmaya çalışılıyor. Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanları çarşamba ve perşembe günü biraraya gelerek Brexit, göç ve iç güvenlik konularını masaya yatıracak. Avrupa Birliği'nin çözüme kavuşturmaya çalıştığı Brexit ve göç konusu Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor.

Brexit, Türkiye'yi nasıl etkileyecek ?

İngiltere'nin 29 Mart 2019 tarihinde Avrupa Birliği'nden ayrılacak olması Brüksel'in bütçesinde bazı değişikliklerin yapılacağı anlamına geliyor. Avrupa Birliği göçmenlerin Türkiye'de tutulması için Ankara'ya büyük meblağlar ödüyor. Bunun yanı sıra Avrupa Birliği'ne aday ülke konumunda olduğu için Türkiye'ye fon sağlanıyor. İngiltere gibi önemli ve ekonomik anlamda güçlü bir ülkenin Avrupa Birliği'nden ayrılması AB bütçesinde en az 10 milyar euro boşluk oluşturacak. Uzun vadeli AB bütçesi üzerinde çalışan Brüksel kemer sıkmaya hazırlanıyor. İnsan hakları ihlallerinden ötürü ve 2005 yılında başlayan AB-Türkiye müzakerelerinin çıkmaza girmesi ile birlikte Türkiye de ister istemez bu durumdan nasibini alacak.

AB'ye aday ülke konumunda bulunan Türkiye'ye yönelik son aylarda önemli fon kesintilerine gidildi. Avrupa Parlamentosu 2017 yılında Türkiye’ye aktarılan fonlar kapsamında 105 milyon euro tutarında kesinti yapılmasına yeşil ışık yakmıştı. Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu, geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye yardımlarda 70 milyon euro tutarında kesintiye gidilmesi teklifini büyük çoğunlukla onayladı. Bu kaynak "Türkiye'nin hukukun üstünlüğü, demokrasi, insan hakları ve basın özgürlüğü alanında ölçülebilir ve yeterli gelişmeler sağlaması halinde" serbest bırakılmak üzere daha önce dondurulmuştu.

2021-2027 Avrupa Birliği bütçesi kapsamında Türkiye'ye yönelik mali yardım politikasının ve stratejisinin önemli ölçüde değişmesi bekleniyor. AB'ye aday konumunda bulunan Arnavutluk, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Türkiye için 14,5 milyar euroluk zarf oluşturulması söz konusu. Mali yardımların ise aday ülkelerin kaydettiği ilerlelemelere göre dağıtılması öngörülüyor.

Türkiye'ye 2020 yılına kadar yüzde 40 daha az yardım sağlanacak. Bu da 759 milyon euronun Türkiye'nin kasasına girmeyeceği anlamına geliyor. Gerekçe olarak insan hakları ihlalleri ve demokrasinin büyük ölçüde zedelenmesi gösteriliyor. 2014-2020 Avrupa Birliği bütçesine göre Türkiye'ye 4,45 milyar euro aktarılması öngörülmüştü. Ancak şu ana kadar Türkiye'ye yapılan mali yardım çok düşük seviyelerde kaldı.

Avrupalı ve İngiliz yetkililer zaman zaman olumlu mesajlar verse de anlaşmakta büyük sıkıntılar yaşıyor ve müzakerelerde neredeyse ilerleme sağlanamıyor. İrlanda sınırının geleceği ile ilgili uzlaşı büyük önem taşıyor. Taraftlar her halukarda anlaşmasız Brexit'i de göze almış durumda.

Türkiye ile yapılan sığınmacı anlaşması AB için önemli

Mart 2016 tarihinde Türkiye ile yapılan sığınmacı anlaşması sayesinde göç akınını neredeyse durdurmayı başaran Brüksel, Ankara ile ilişkilerini koruma konusunda büyük hassasiyet gösteriyor. Ekim 2014 tarihli "Geri Kabul Anlaşması"nın İmzalanması Türkiye ile AB arasındaki işbirliğinin kilometre taşı olarak görülüyor. Son yıllarda AB ülkelerinden Türkiye'ye yüzlerce sığınmacı geri gönderildi. AB jeopolitik konumundan ötürü Türkiye üzerinden AB'ye ulaşmaya çalışan göçmen akınını durdurmak için zaman kazanmaya çalışıyor. Bu süreçte güvenlik politikalarını ve sınırlarını sertleştirmeyi planlıyor. Avrupa Birliği Türkiye'ye 2016'dan bu yana Suriyeli mülteciler için milyarlarca euro aktardı ve mültecilere yönelik yardımlar devam edecek. AB Türkiye ile yapılan sığınmacı anlaşmasından oldukça memnun görünüyor.

Brüksel'de yapılacak iki günlük AB zirvesinden sonra gözler Avrupalı liderlerin Kasım ayında Brexit ile ilgili yapacağı kritik zirveye çevrilecek.

Brüksel'in amacı Brexit'in Mayıs 2019 tarihinde yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerinden önce gerçekleşmesi ve tartışmalar büyümeden yeni bir sürece geçilmesi.

Brüksel'de bulunan Avrupa Birliği Konseyi binasında AB zirvesi ile aynı anda Avrupa - Asya Diyalog Forumu (ASEM) da yapılacak. Avrupalı ve Asyalı liderleri biraraya getirecek zirvede güncel sorunlar tartışılacak.