Arz düşüklüğü ve küresel ticaretteki gerilimin tırmanmasıyla beraber kakao ve kahve, 2024'te en çok kazandıran emtialar arasında yer aldı.
Kakao ve kahvede bu yıl az üretim kaydedilmesinin ardından, her iki ürünün de 2024'ün en çok kazandıran emtia olması bekleniyor.
Kakao fiyatlarında bugüne dek yüzde 167,89'luk artış görülürken, kahvede bu oran yüzde 68,42'ydi.
Hollanda merkezli banka ve sigortacılık şirketi ING'ye göre, 2023-2024 ticaret döneminde, kakaoda son altı yılın en kötü arz açığı yaşandı.
Bunun başlıca nedeni, önemli kakao üreticisi ülkelerde yaşanan olumsuz hava koşulları ve hayal kırıklığı yaratan hasat dönemleriydi.
Bankanın resmi internet sitesinde yer alan açıklama metninde, "478.000 tonluk açığın görüldüğü kakaoda, üç yıldır arz düşüklüğü mevcut. Bu durum, Fildişi Sahili, Gana ve Batı Afrika'daki mahsul kıtlığı ile doğrudan bağlantılı," denildi.
"Stoklar son 10 yılın en düşük seviyesine indi. Her ne kadar 2024-2025 sezonu için olumlu işaretler olsa da Batı Afrika'daki hava olayları belirleyici olacaktır," ifadelerine yer verildi.
Olumsuz hava koşullarının dışında yeni ekimlerin yavaşlaması ve mevcut kakao ağaçlarının yaşlanması gibi durumlar da var.
Küresel ticaretteki belirsizliklerin önümüzdeki yıl emtia piyasasını etkisi altına alması beklenirken, AB-ABD-Çin üçgeninde yaşanan gerginlik, yeni bir olumsuzluğun daha kapısını aralıyor: Gümrük vergileri.
Latin Amerika ve diğer bölgelerde artan kakao üretimi, Batı Afrika'daki kıtlığı hafifletmeye yardımcı olsa da gözle görülür bir etki için hala beklenmesi gerektiği söyleniyor.
Kahve fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyesinde
Küresel kahve fiyatları, Aralık 2024'te bir ölçü birimi olan libre (0,45 kg) başına 349,58 dolardan (12.360 Türk Lirası) işlem görerek tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Bunda, kahve üretiminin yoğun bir şekilde yapıldığı Sao Paulo'da yaşanan orman yangınları ve bunu takip eden kuraklığın etkisi büyüktü.
Yine yağışlı havaya rağmen topraktaki nem seviyesinin düşük olması ve bunun sonucunda kahve ağaçlarının çok az çiçek açıp çok fazla yaprak dökmesi de üretimi etkiledi.
Vietnam da bu yılın başlarında önemli bir kuraklıkla karşı karşıya kaldı ve tayfunlar nedeniyle kahve hasadı ciddi ölçüde azaldı.
Kahve tüketimi son birkaç ayda, özellikle Çin gibi büyük pazarlarda artış gösterdi.
Bu, pandemiden ve Orta Doğu'daki çatışma ortamı gibi diğer jeopolitik zorluklardan kurtulmaya çalışan tedarik zincirlerinde daha fazla talebe ve daha yüksek baskıya yol açtı. Sonuç olarak fiyatlar yükselişe geçti.