ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin özellikle Çin ile olan ticaret açıklarını ortadan kaldırma taahhüdünü yinelerken, piyasadaki kargaşayı körükleme niyetini reddetti. Bu açıklamaların ardından küresel borsalar Pazartesi günkü Asya seansında kayıplarını derinleştirdi.
REKLAM
ABD Başkanı Donald Trump, yoğun piyasa satışlarını kasıtlı olarak tetiklemediği konusunda ısrar ederken, ABD'nin ticaret açığını ortadan kaldırma hedefini bir kez daha teyit etti.
Küresel hisse senedi piyasaları, Trump'ın geçen hafta beklenenden daha yüksek karşılıklı gümrük vergilerini açıklamasından bu yana düşerek Wall Street'te trilyonları silip süpürdü. Cuma günü Çin misilleme gümrük vergileriyle karşılık verdi ve tüm ABD mallarına yüzde 34 ithalat vergisi uygulayarak, küresel ticaret savaşında büyük bir tırmanışa işaret etti.
Trump hafta sonunda Air Force One uçağında yaptığı açıklamada, "Hiçbir şeyin kötüye gitmesini istemiyorum ama bazen bir şeyi düzeltmek için ilaç almak zorunda kalırsınız," dedi.
"Çin ile olan ticaret açığımızı çözmek zorundayız," diyen Trump, sözlerini şöyle sürdürdü: "Çin ile trilyon dolarlık bir ticaret açığımız var, yılda yüz milyarlarca dolar kaybediyoruz. Bu sorunu çözmediğimiz sürece anlaşma yapmayacağım."
Trump ayrıca, Avrupa'dan mali tazminat talep etti: "Avrupa'ya büyük bir gümrük vergisi koyduk. Masaya geliyorlar, konuşmak istiyorlar ancak bize yıllık bazda çok para ödemedikleri sürece konuşma yok - sadece bugün için değil, aynı zamanda geçmiş için de."
Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı, diğer ülkelerin "olağanüstü" bir teklif sunması halinde müzakerelere açık olduğunu belirtti.
Asya borsalarında kayıplar
Asya'daki hisse senetleri ve ABD hisse senedi vadeli işlemleri, tırmanan küresel ticaret savaşının yatırımcı duyarlılığını baskı altına almaya devam etmesiyle pazartesi günkü Asya seansında kayıplarını genişletti.
Hong Kong'un Hang Seng Endeksi geçtiğimiz cuma günü resmi tatil dönüşünde açılışta yaklaşık yüzde 10 düşerek, şubat ayından bu yana elde ettiği tüm kazançları sildi. Çin hisse senetleri, DeepSeek'in daha düşük maliyetli bir yapay zeka modelini piyasaya sürmesi ve Pekin'in daha fazla teşvik sözü vermesiyle yılın başlarında güçlü bir yükseliş göstermişti. Hang Seng Endeksi, Trump'ın karşılıklı gümrük vergisi açıklamasından önce, 2025 yılının başından 19 Mart'taki zirveye kadar yüzde 24 yükselmişti. Sert satışların ardından endeks şu anda yılbaşından bu yana sadece yüzde 3,2 artış gösterdi.
Japonya'nın gösterge endeksi Nikkei 225 erken işlemlerde yüzde 6 düşüşle 18 ayın en düşük seviyesine gerileyerek devre kesiciyi tetikledi. Endeks şu anda ocak ayındaki en yüksek seviyesinden yüzde 20'nin üzerinde gerileyerek ayı piyasası bölgesine girdi. Güney Kore'nin Kospi endeksi yüzde 4'ten fazla değer kaybederken, Avustralya'nın ASX 200 endeksi de yaklaşık yüzde 4 oranında geriledi. Bu üç gösterge daha sonra bir miktar toparlansa da gün içinde negatif bölgede kaldılar.
Capital.com'un kıdemli piyasa analisti Kyle Rodda, "Bu hafta olumlu manşetlerle büyük ralliler olabilir. Ancak Trump gümrük tarifelerini daha fazla yükseltmeye niyeti olmadığını ve ticaret ortaklarıyla daha düşük gümrük tarifeleri için müzakereye açık olduğunu gösterene kadar sürdürülebilir bir hareket olmayacak... Bu kadar basit, gerçekten," diyor.
ABD vadeli işlemleri düştü, Avrupa piyasalarına yansıması muhtemel
ABD hisse senedi vadeli işlemlerinde de düşüşler derinleşerek, pazartesi günü keskin bir düşüşle açılacağına işaret etti. Orta Avrupa saatiyle 04:45 itibarıyla S&P 500 vadeli işlemleri yüzde 3,5, Nasdaq vadeli işlemleri yüzde 4,5 ve Dow Jones Endüstriyel Ortalama vadeli işlemleri yüzde 2,9 geriledi.
Öte yandan, genellikle Wall Street'in "korku göstergesi" olarak anılan CBOE Volatilite Endeksi (VIX), geçen hafta yüzde 51 artarak 2020'den beri görülmeyen ve yalnızca geçen ağustos ayında kısa bir süre dokunulan bir seviye olan 45'in üzerine çıktı.
AB liderleri, Trump'ın kapsamlı gümrük vergilerine karşı önlemler almaya hazırlanırken ABD'deki keskin satış dalgasının Avrupa piyasalarına da yansıması bekleniyor.
Pepperstone London'da kıdemli araştırma analisti olan Michale Brown, "Bu sabahki not iç karartıcı olacak. Bu noktada, duyarlılığın ne kadar kasvetli hale geldiğini ve ekonomik görünümün ne kadar acımasız göründüğünü tanımlamak için kullanabileceğim sıfatlar hızla tükeniyor. Ayrıca, her ikisinin de iyileşmeden önce önemli ölçüde kötüleşmesi muhtemel," ifadelerini kullandı.
Avrupa endeksleri de geçen hafta düştü; Euro Stoxx 600 yüzde 7,4, Almanya DAX yüzde 6,9 ve Fransa CAC 40 yüzde 7,1 değer kaybetti.
Yatırımcılar liman varlıkları arıyor
Piyasalardaki çalkantının ortasında yatırımcılar geleneksel güvenli liman varlıklarına yönelerek Euro, Japon Yeni, İsviçre Frangı ve devlet tahvillerinin yükselmesini sağladı.
Euro, ABD doları karşısında geçen hafta bir ara 1,10'un üzerine çıkarak son altı ayın en yüksek seviyesine ulaştı. EUR/USD paritesi cuma günkü geri çekilmenin ardından pazartesi günkü Asya seansında 1,09'un üzerinde dengelendi. Bu arada, hem yen hem de İsviçre frangı da dolar karşısında Ekim 2024'ten bu yana en yüksek seviyelerine ulaştı.
ABD devlet tahvilleri, getirilerin düşmesiyle keskin bir yükseliş gösterdi ve 10 yıllık Hazine getirisi Ekim 2024'ten bu yana ilk kez yüzde 4'ün altına düştü. Avrupa'da da Almanya'nın 10 yıllık tahvillerinin getirisi son dört ayın en düşük seviyesine geriledi.
Ancak, altın vadeli işlemleri pazartesi günü erken saatlerde geriledi ve yatırımcıların hisse senedi kayıplarını karşılamak için metali satmasıyla geçen hafta tüm zamanların en yüksek seviyesinden kayıplarını genişletti. Geri çekilmeye rağmen analistler, altının mevcut ortamda en iyi performans gösteren liman varlığı olmaya devam etmesini bekliyor.