ABD Başkanı Trump, 1 Ağustos'ta gümrük tarifelerinin daha yüksek oranlara döneceği uyarısında bulundu.
Donald Trump yönetimi, Başkan'ın 90 günlük "karşılıklı" gümrük vergisi süresinin sona ereceği çarşamba gününden önce yeni anlaşmalar yapmaları için ticaret ortakları üzerindeki baskıyı arttırıyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) pazartesi günü ülkelere 1 Ağustos'ta daha yüksek gümrük vergilerinin devreye girebileceği uyarısında bulunan mektuplar göndermeye başlamayı planlıyor.
Bu durum işletmeler, tüketiciler ve Amerika'nın ticaret ortakları için belirsizliği daha da arttırırken, hangi ülkelerin bilgilendirileceği, önümüzdeki günlerde herhangi bir şeyin değişip değişmeyeceği ve Trump'ın bir kez daha oranları uygulamaktan vazgeçip geçmeyeceği konusunda sorular devam ediyor. Trump ve üst düzey ticaret danışmanları, anlaşma yapmak için süreyi uzatabileceğini söylüyor ancak yönetimin diğer ülkelere azami baskı uyguladığında ısrar ediyorlar.
Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett pazar günü CBS'in "Face the Nation" programına verdiği demeçte, Trump'ın müzakerelerden ne zaman vazgeçeceğine karar vereceğini belirtti.
Hassett, "Amerika Birleşik Devletleri her zaman herkesle her konuda konuşmaya isteklidir," dedi. "Son tarihler var ve yakın olan şeyler var, bu yüzden belki işler son tarihten sonraya sarkacak ya da belki de sarkmayacak. Nihayetinde bu kararı Başkan verecek."
Beyaz Saray Ekonomik Danışmanlar Konseyi Başkanı Stephen Miran da aynı şekilde iyi niyetle müzakere eden ve taviz veren ülkelerin "bir nevi tarihi yuvarlayabileceğini" ifade ettş.
Masadaki gümrük vergileri
Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı daha yüksek gümrük vergileri, küresel ekonomiyi elden geçirme ve daha geniş ticaret savaşlarına yol açma tehdidinde bulundu. Bir hafta sonra, finans piyasalarının paniğe kapılmasının ardından ABD yönetimi, ithalat üzerindeki yüksek vergilerin çoğunu, tam yürürlüğe girmek üzereyken 90 günlüğüne askıya aldı. Müzakere için 9 Temmuz'a kadar tanınan süre zarfında sadece Birleşik Krallık ve Vietnam ile anlaşma sağlandığı duyuruldu.
Trump, ABD ile anlamlı ticaret fazlası veren düzinelerce ülkeye yüksek gümrük vergisi oranları uyguladı ve ekonomik acil durum olarak adlandırdığı duruma yanıt olarak tüm ülkelerden yapılan ithalata yüzde 10'luk bir taban vergi getirdi. Birçok ekonomist yine de Trump'ın gümrük vergilerinin enflasyonu yükseltme, faiz indirimlerini geciktirme ve dolayısıyla büyümeyi engelleme potansiyeline sahip olduğundan endişe ediyor. Çelik ve alüminyuma ayrı ayrı yüzde 50, otomobillere ise yüzde 25 gümrük vergisi uygulanıyor.
Nisan ayından bu yana çok az yabancı hükümet, Cumhuriyetçi başkanın talep ettiği gibi Washington ile yeni ticaret koşulları belirledi.
Trump cuma günü gazetecilere yaptığı açıklamada, yönetiminin cumartesi günü erken saatlerde ülkelere bir anlaşmaya varmamaları halinde tarife oranlarını belirten mektuplar gönderebileceğini söyledi ancak ABD'nin bu vergileri 1 Ağustos'a kadar toplamaya başlamayacağını kaydetti. Pazar günü ise pazartesi gününden itibaren yabancı hükümetlere, her biri için planlanan gümrük tarifelerini yansıtan mektuplar göndereceğini belirterek, "12 de olabilir, 15 de olabilir," diye ekledi.
Trump, New Jersey'deki evinden Beyaz Saray'a dönmeden önce gazetecilere "Anlaşmalar da yaptık," dedi. "Yani mektupların bir kombinasyonunu alacağız ve bazı anlaşmalar yapıldı."
Trump ve danışmanları mektupların hangi ülkelere gönderileceğini açıklamayı reddetti.
Hazine Bakanı Scott Bessent, 1 Ağustos'un yeni bir son tarih olduğu fikrini reddetti ve çarşamba günü neler olabileceğini söylemeyi reddetti.
Bessent CNN'de yayınlanan State of the Union programında "Göreceğiz," dedi. "Oyun kitabını vermeyeceğim."
ABD'nin "birkaç anlaşmaya yakın" olduğunu belirtti ve önümüzdeki birkaç gün içinde birkaç büyük duyuru yapılacağını tahmin etti ancak detay vermedi.
Bessent, "Bence çok hızlı bir şekilde çok sayıda anlaşma göreceğiz," dedi.
BRICS ülkelerini hedefliyor
Pazar gününün ilerleyen saatlerinde Trump, Brezilya'daki zirvede gümrük vergisi artışlarını kınayan gelişmekte olan ülkelerin oluşturduğu BRICS grubuna karşı daha fazla gümrük vergisi uygulama sözü verdi. Trump sosyal medya platformunda yaptığı bir paylaşımda, "BRICS'in Amerikan karşıtı politikaları" olarak adlandırdığı politikalarla uyumlu hareket eden her ülkeye yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı.
Trump, Vietnam ile ABD mallarının ülkeye gümrüksüz girmesine izin verecek bir anlaşma yaptığını, Vietnam'ın ABD'ye ihracatının ise yüzde 20'lik bir vergiyle karşı karşıya kalacağını duyurdu.
Trump'ın nisan ayında Vietnam'dan ithal edilen mallar için önerdiği yüzde 46 oranındaki vergi, ABD'nin ticaret açığı verdiği düzinelerce ülkeyi hedef alan sözde karşılıklı gümrük vergilerinden biriydi.
ABD'nin verdiği ticaret açığının ardında bir dizi faktör var ancak Amerikalılar için ithalatı daha ucuz hale getiren doların gücü, özellikle ucuz yabancı mallara olan talebi artırıyor.
Avrupa Birliği ya da Hindistan'la anlaşmaya varmayı bekleyip beklemediği sorulan Trump, cuma günü yaptığı açıklamada, çok sayıda ülke söz konusu olduğu için mektuplaşmanın onlar için "daha iyi olduğunu" söyledi.
"Önümüzde Hindistan var ve Vietnam'la bunu yaptık ama bir mektup göndermek çok daha kolay: 'Dinleyin, belli bir açığımız ya da bazı durumlarda fazlamız olduğunu biliyoruz ama çok fazla değil. Amerika Birleşik Devletleri'nde iş yapmak istiyorsanız ödemeniz gereken miktar budur.'"
Ancak Trump'ın Büyükelçisi Pete Hoekstra, iki ülke arasındaki ticaret görüşmelerinin yeniden başlamasının ardından cuma günü yaptığı açıklamada, Kanada'nın mektup alan ülkelerden biri olmayacağını söyledi.
Hoekstra, Ottawa'da CTV News'e verdiği bir mülakatta, "Kanada bizim en büyük ticaret ortaklarımızdan biri," dedi. "Açıkça ifade edilen bir anlaşma yapacağız."
Kanada Başbakanı Mark Carney, 21 Temmuz'a kadar yeni bir anlaşma yapılmasını istediğini aksi takdirde Kanada'nın ticari karşı önlemleri arttıracağını ifade etti.
Hoekstra ticaret anlaşması için bir tarih vermedi ve anlaşma olsa bile Kanada'nın hala bazı gümrük vergileriyle karşı karşıya kalabileceğini söyledi. Ancak "Kanada'ya sadece bir mektup göndermeyeceğiz," dedi.