Eurostat'ın yeni verilerine göre, 2025'te Avrupa'da hane elektriği ve doğal gaz fiyatları keskin biçimde ayrıştı; bazı ülkelerde faturalar kat kat arttı.
Kış etkisini artırdıkça, kıta genelinde ısınma talebi artıyor. Ancak evleri sıcak tutmanın maliyeti ülkeler arasında hâlâ bir örnek olmaktan uzak.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali Avrupa enerji piyasaları üzerine uzun bir gölge düşürmeye devam ederken, ulusal politikalar, enerji karışımları ve tarife sistemlerindeki farklar en ucuz ve en pahalı ülkeler arasındaki mesafeyi daha da açtı.
Elektrik Türkiye’de en ucuz, Almanya’da en pahalı
Eurostat verilerine göre, 2025’in ilk yarısında hanehalkı elektrik fiyatları 100 kWh başına Türkiye’de 6,2 avrodan Almanya’da 38,4 avroya kadar değişti. AB üyeleri, aday ülkeler ve EFTA ülkeleri dahil 38 Avrupa ülkesinde ortalama 28,7 avroydu.
Batı Avrupa nominal olarak en yüksek fiyatları kaydetti; Almanya’yı Belçika (35,7 avro) ve Danimarka (34,9 avro) yakından izledi. İtalya, İrlanda ve Çekya’da da fiyatlar 30 avroyu aştı.
Buna karşılık, Doğu Avrupa’daki ülkelerin çoğu ile AB aday ülkelerinde oranlar çok daha düşüktü.
Türkiye, Gürcistan, Kosova, Bosna Hersek ve Karadağ’da elektrik 100 kWh başına 10 avronun altında kaldı.
AB üyeleri arasında en düşük elektrik fiyatı Macaristan’da (10,4 avro) görüldü; İspanya (26,1 avro) ve Fransa (26,6 avro) ise AB ortalamasının altında kaldı.
VaasaETT danışmanlık kuruluşunun uzmanları, farklılıkların ulusal enerji karışımları, tedarikçi stratejileri, çapraz sübvansiyonlar ve tarife yapıları gibi unsurları yansıttığını belirtti.
VaasaETT’den uzmanlar açıkladı: nominal konut elektriği fiyatlarındaki farklılıklar piyasaya özgü çeşitli etkenlerden kaynaklanıyor. Bunlar arasında enerji üretim karışımındaki farklılıklar, tedarikçi temin ve fiyatlandırma stratejileri, çapraz sübvansiyon ve tarife yapıları yer alıyor.
Satın alma gücü fiyat makasını daraltıyor
Satın alma gücü standardına (PPS), yani yerel gelirleri ve yaşam maliyetlerini hesaba katan ölçüte göre düzeltildiğinde ülkeler arasındaki fark küçülüyor.
Avro Avrupa’nın her yerinde aynı satın alma gücünü sunmuyor: 1.000 avro Almanya’da bir aylık kira ederken, Bulgaristan’da iki ya da üç ayı karşılayabiliyor. Bu nedenle gelirler avro cinsinden daha düşük görünse bile, paranın fiilen satın alabildiklerine göre düzeltmek farkı daraltıyor.
Elektrik ve gaz fiyatları açısından değer, İzlanda’da 12,8 PPS’ten Çekya’da 39,2 PPS’ye kadar uzanıyor; Polonya (35 PPS) onu izliyor. İtalya ve Almanya da ilk beş arasında yer aldı; her ikisi de 34 PPS’in üzerinde.
Alt uçta Malta (13,7 PPS), Türkiye (14 PPS) ve Macaristan (15 PPS) yer aldı. İskandinav ülkeleri, özellikle Norveç (16 PPS) ve Finlandiya (18,7 PPS), düzeltilmiş elektrikte daha düşük seviyelerden yararlanıyor; İsveç de 28,6 PPS’lik AB ortalamasının altında.
Elektrik fiyatları birçok ülkede nispeten istikrarlı kaldı; 2024 ve 2025’in ilk yarıları arasındaki değişim yüzde 10’un altında kaldı. Ancak bazı ülkelerde ulusal para birimleri cinsinden belirgin dalgalanmalar görüldü. Moldova ve Türkiye, yüzde 50’nin üzerindeki artışlarla öne çıktı.
AB içinde Lüksemburg ve İrlanda yüzde 25’in üzerinde kayda değer artışlar kaydetti. Öte yandan Slovenya, Finlandiya ve Kıbrıs en büyük gerilemeleri gördü; her biri mutlak olarak yüzde 9’un üzerinde düştü.
Gaz fiyatları: En yüksek İsveç’te, en düşük Gürcistan’da
2025’in ilk yarısında hanehalkı doğal gaz fiyatları Avrupa genelinde büyük farklılıklar gösterdi. İsveç, 100 kWh başına 21,30 avro ile en yüksek fiyatı kaydetti; ardından Hollanda (16,2 avro) ve Danimarka (13,1 avro) geldi. AB ortalaması 11,4 avroydu.
Buna karşılık, AB’de en düşük fiyatlar Macaristan’da (3,07 avro), Hırvatistan’da (4,61 avro) ve Romanya’da (5,59 avro) görüldü.
Verisi bulunan diğer ülkeler dahil edildiğinde, en ucuz doğal gaz 1,7 avro ile Gürcistan’da; onu Türkiye (2,1 avro) izledi.
AB’nin en büyük ekonomileri arasında en pahalı ülke 13 avro ile Fransa oldu; onu İtalya (12,4 avro) ve Almanya (12,2 avro) izledi. Dördü arasında en ucuz ülke ise 8,6 avro ile İspanya kaldı.
Farklı tedarik ve fiyatlandırma stratejileri, depolama seviyeleri, sıcaklık ve hava koşulları, diğer piyasalarla bağlantı, çapraz sübvansiyon ve tarife karması, gaz fiyatlarındaki ayrışmada önemli rol oynuyor; VaasaETT uzmanlarına göre.
PPS’e göre düzeltilmiş gaz fiyatları farklı bir tablo çiziyor
Satın alma gücüne göre düzeltildiğinde İsveç 17,6 PPS ile listenin zirvesinde kalırken, AB içinde en düşük oran 4,4 PPS ile Macaristan’da görüldü.
Görece mütevazı 12,2 avroluk nominal fiyata rağmen, 24,1 PPS ile Kuzey Makedonya dikkat çeken bir istisna oldu.
2025’in ilk yarısında hanehalkı gaz fiyatlarında yıllık artış, ulusal para birimleri cinsinden en çok Türkiye’de (%28,2), Kuzey Makedonya’da (%26), Estonya’da (%23,9), Bulgaristan’da (%23,6) ve İsveç’te (%20,9) görüldü.
Buna karşılık, bazı ülkelerde fiyatlar dikkat çekici biçimde düştü; Slovenya (%12,7), Avusturya (%11,5) ve Çekya (%10,9) mutlak olarak yüzde 10’un üzerinde gerileme kaydetti.