Yasal kira artış oranını belirleyen 12 aylık enflasyon ortalaması ise kasım ayında yüzde 35,91 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) pazartesi günü açıkladığı verilere göre, kasım ayında yıllık enflasyon yüzde 31,07, aylık bazda ise 0,87 oldu.
Bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAG) TÜİK'ten yarım saat önce açıkladığı verilere göre, Kasım 2025'te Tüketici Fiyat Endeksi yüzde yüzde 2,13 oranında arttı. E-TÜFE endeksinin yıllık bazdaki artış oranı ise yüzde 56,82 seviyesinde gerçekleşti.
Kasım ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla yasal kira artış oranı da belli olurken, aralık ayında ev ve iş yerleri için uygulanacak kira artış oranı yüzde 35,91 olarak belirlendi. buna göre, ev ve dükkan sahiplerinin yapabileceği 'tavan' zam oranı yüzde 35,91'i geçemeyecek.
Bu veriler, memur ve emekli maaşlarına ocak ayında yapılması beklenen zammın temelini oluşturan 5 aylık enflasyon farkını büyük ölçüde netleştirdi. Verilere göre, temmuz-kasım dönemini kapsayan 5 aylık sürede enflasyon yüzde 11,21 olarak kaydedildi.
Asgari ücret tartışmaları
Türkiye’de 2025 yılı asgari ücretine ilişkin görüşmeler devam ederken, mevcut ücretin enflasyon karşısındaki kaybına ilişkin hesaplamalar da gündemde.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) geçtiğimiz günlerde açıkladığı verilere göre, asgari ücretin enflasyon karşısındaki 10 aylık kaybı 6 bin 322 TL oldu. Yıl sonu enflasyonunun resmi tahmin doğrultusunda yüzde 33,8 seviyesinde gerçekleşmesi halinde, kaybın 7 bin 471 TL’ye yükselmesi öngörülüyor. DİSK ayrıca, bir asgari ücretlinin 2025 yılı boyunca yaşayacağı toplam gelir kaybının 50 bin TL’yi aşabileceğini belirtiyor.
Asgari ücret belirleme sürecinde, enflasyon verileri ve alım gücündeki gerileme temel tartışma başlıkları arasında yer alıyor. Ekonomistler, yıl sonu rakamlarının açıklanmasıyla birlikte ücret belirleme sürecinin netleşeceğini ifade ediyor.
Beklentiler ne yöndeydi?
Anadolu Ajansı’nın (AA) kasım ayı enflasyon beklenti anketine katılan 32 ekonomistin öngörüsü ortalama yüzde 1,31 seviyesindeydi. Tahminler yüzde 1 ve yüzde 1,65 aralığında değişiyordu.
Ankete göre, bir önceki ay yüzde 32,87 olan yıllık enflasyonun kasımda yüzde 31,65 seviyesine ineceği tahmin edilmişti.
Ayrıca ekonomistler, kasım itibarıyla 2025 yıl sonu enflasyonunu yüzde 31,89 düzeyinde öngörürken, yıl sonu tahmin aralığı yüzde 31 – yüzde 32,51 olarak hesaplanmıştı.
Bloomberg HT'nin kasım enflasyon anketinde ise katılımcı 18 kurumun medyan beklentisi aylık bazda yüzde 1,25 seviyesinde. Medyan tahmine göre, yıllık enflasyonun kasımda yüzde 31,6 olması bekleniyor.
Kasım ayı için en düşük aylık enflasyon tahmini yüzde 0,98, en yüksek tahmin ise yüzde 1,65 olarak kaydedildi. Yıllık bazda ise en düşük beklenti yüzde 31,2, en yüksek beklenti yüzde 32,2 seviyesinde gerçekleşti.
2025 yıl sonuna dair enflasyon beklentisi ise yüzde 31,8 oldu.
Merkez Bankası enflasyonun 2025 yılı sonunda yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyor.
TÜİK ekim ayı enflasyon rakamlarını aylık yüzde 2,55 ve yıllık yüzde 32,87 olarak, ENAG ise kasım ayında TÜFE'nin yüzde 3,74 oranında artış gösterdiğini ve yıllık bazdaki artış oranının yüzde 60,00 seviyesinde gerçekleştiğini açıklamıştı.
ENAG ve TÜİK verileri arasındaki uçurum neden kaynaklanıyor?
ENAG ile TÜİK arasında açıklanan enflasyon verileri arasındaki farkın bu denli büyük olmasının temelinde farklı veri toplama ve hesaplama yöntemleri yatıyor. TÜİK, belirli mağazalardan ve sabit zaman aralıklarında toplanan fiyatlarla oluşturulan sabit bir tüketim sepetine dayanarak enflasyonu aylık olarak hesaplıyor. Sepetteki mal ve hizmetlerin ağırlıkları yılda bir kez güncelleniyor ve fiyat değişimleri bu yapı üzerinden izleniyor. ENAG ise internet üzerinden toplanan günlük fiyat verilerini kullanarak daha dinamik ve hızlı değişen bir sistemle enflasyonu ölçüyor.
Tüm bu teknik farkların ötesinde, TÜİK’in hükümete bağlı bir kurum olması nedeniyle verilerin siyaseten manipüle edildiğine dair kamuoyunda zaman zaman şüpheler oluşuyor.