İsveç’te ayı nüfusunun yüzde 20'si avlanacak, hayvan hakları grupları tepkili

REKLAM

İsveç'te yıllık lisanslı avın başlaması ile birlikte Çarşamba gününden itibaren ayı nüfusunun yüzde 20'si vurulacak.

Hükümet, 21 Ağustos ve 15 Ekim tarihleri arasında yabani nüfusun beşte birine denk gelen toplam 486 bozayının öldürülmesine onay verdi.

Hayvan hakları savunucuları ise bu avın bozayıların Avrupa Birliği (AB) içinde sıkı bir şekilde korunan tür statüsüyle bağdaşmadığını söyleyerek, hükümetin aldığı karara tepki gösterdi.

İsveç Etoburlar Derneği (SCA) Başkanı Magnus Orrebrant, "İsveç'teki 3.000'den fazla ayıyla yan yana daha iyi yaşamanın çeşitli yolları var," diyor.

"Zararı önlemek için önleyici tedbirler almak ve ayı gözlemciliğinin büyük turizm değerini kırsal kalkınma için bir araç olarak kullanmak gibi... Komşumuz Finlandiya bu konuda ne kadar iyi olduğunu kanıtladı."

İsveç'te kaç tane bozayı var?

Geçtiğimiz yüzyılın başlarında İsveç'te bozayılar aşırı avlanma sonucu yok olmanın eşiğine gelmişti. 1927'de uygulamaya konan koruyucu önlemler sayesinde nüfus istikrarlı bir şekilde toparlandı.

2000 yılında ülkede yaklaşık 2.200 ayının yaşadığı tahmin edilirken, bu sayı 2008 yılında 3.300'e yükseldi. 21. yüzyılın bu en yüksek seviyesine kıyasla, geçen yılki lisanslı avın ardından nüfus 2.450 ayıya düştü.

Bir etobur koruma projesi olan İsveç'in Büyük Beşlisi, hükümetin ayı nüfusunu, koruma amacıyla ihtiyaç duyulan asgari ayı sayısı olan 1.400'e indirmek için "açık bir yolda" olduğunu iddia ediyor.

Grup, bunun Ursus arctos'un (tür resmi olarak böyle biliniyor) 2008'deki zirve noktasına göre yüzde 60'lık bir kayıp anlamına geleceğini belirtiyor.

Hayvan hakları savunucuları, İsveç'te bozayıların korunmasında 100 yıldır kaydedilen ilerlemenin endişe verici bir hızla gerilediği uyarısında bulunuyor.

İsveç Tarım Bilimleri Üniversitesi (SLU) ve Norveç Doğa Araştırmaları Enstitüsü tarafından yürütülen İskandinav Ayısı araştırma projesinin lideri Jonas Kindberg, "Bugün sahip olduğumuz 2.400 ayı civarında istikrarlı bir ayı nüfusuna sahip olmak istiyorsak, bu kadar çok ayıyı vurmaya kesinlikle devam edemeyiz," diyor.

"Ayı nüfusu için [hızla] kritik sonuçlarla karşılaşma riskimiz var. Ayılar yüksek av baskısına karşı hassastır. Ayıların olgunlaşması 3 ila 4 yıl sürer, bir seferde sadece birkaç yavruları olur ve her 2 ila 3 yılda bir yavrularlar," diye açıkladı.

"Av sırasında dişileri erkeklerden ayırmak çok zor ve dişiler popülasyon için çok daha değerli. Bu nedenle, onarılması çok uzun zaman alabilecek bir durumla karşı karşıya kalma riskiniz var."

İsveç hükümetinin izin verdiği avlanma kotalarına ek olarak, ayıların can ya da mal tehdidi olarak görüldükleri durumlarda "koruyucu av" olarak bilinen bir hak kapsamında öldürülmesine müsaade ediliyor.

Resmi istatistiklere göre 2023 yılında, lisanslı kota avı sırasında 648 ayı vuruldu ve koruyucu av ile de 74 ayı daha öldürüldü.

REKLAM

İsveç'te bozayılar neden avlanıyor?

Diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi İsveç'te de hayvan hakları savunucuları ve avcılar, bozayı nüfusu ve sürdürülebilir boyutun ne olduğu konusunda şiddetli bir mücadeleye girmiş durumda.

Geçtiğimiz yüzyılda İsveç'te ayı saldırılarında iki kişi hayatını kaybetti, ikisi de avcılıkla bağlantılı olaylardı.

2022 yılında İsveç'te 509.000 kişilik nüfustan sadece 11 koyun, ayılar tarafından öldürüldü.

Doğa fotoğrafçısı ve koruma iletişimi girişimi Wild Wonders of Europe'un (İsveç'in Büyük Beşlisini yöneten) kurucu ortağı Staffan Widstrand, bu nedenle avın motivasyonları konusunda şüpheci.

REKLAM

Euronews'e verdiği demeçte, "Ayı avı bazı avcılar tarafından büyük bir eğlence olarak görülüyor, bunun içinde çok fazla maço prestiji ve elde edilecek olası bir ganimet var," dedi.

Widstrand, görünüşte yırtıcı bir türü kontrol altında tutmak için yapılsa da, lisanslı avcılığın aslında avcıların kendi favori avları olan geyik veya elk için rakip olarak gördükleri ayılardan kurtulmanın bir yolu olduğunu düşünüyor.

Widstrand, "koruyucu avcılığın" gerekli olduğu durumların nadir olduğunu da sözlerine ekliyor. İsveç hükümetinin koruma hakkını önleyici olarak genişlettiğini, böylece avcıların olası zararı önlemek için ayıları da öldürebileceğini ifade ediyor. "Çok sayıda kişi bunun koruyucu avı biraz fazla genişlettiğini düşünüyor."

İsveç Çevre Koruma Ajansı (SEPA) sözcüsü, ayılar, kurtlar, porsuklar, vaşaklar, foklar ve kartallara yönelik koruyucu avın ekinlere, çiftlik hayvanlarına, ormanlara, balıkçılığa, suya veya diğer mülk türlerine ciddi zarar vermesini önlemek için yapılabileceğini açıklıyor.

REKLAM

Örneğin İsveç'in kuzey kesiminde, "ren geyiklerinin yavrularını besledikleri ren geyiği otlatma alanında, bir ayı kısa bir süre içinde ciddi hasara neden olabilir.

"Ciddi hasar, diğer şeylerin yanı sıra, ayıların hem buzağıları hem de yetişkin ren geyiklerini yemesi, ren geyiklerini buzağıların düşük yapacağı şekilde strese sokması ya da buzağıların inekler tarafından geride bırakılması gibi durumlardan oluşuyor."

İsveç'in ayı avı AB yasalarına aykırı mı?

Bloğun Habitat Direktifine göre, AB içinde sıkı bir şekilde korunan bir tür olan bozayıların kasıtlı olarak öldürülmemesi gerekiyor. Bu bağlamda, hayvan hakları savunucuları, popülasyonu "düzenleyen" ayı avının yasal olup olmadığını sorguluyor.

SEPA ise ülkelerin ayılar da dahil olmak üzere "seçici bir temelde ve sınırlı ölçüde belirli örneklerin alınmasına ve tutulmasına" izin verebileceğini belirten direktifteki bir boşluğa işaret ediyor. Sınırlı sayılar belirlenmeli ve avlanma sıkı bir şekilde denetlenen koşullar altında gerçekleştirilmeli.

REKLAM

İsveç Av Yönetmeliği lisanslı avlanmaya izin verirken, her ilçe kendi kotasını belirliyor.

İsveç büyük etoburların yönetimi konusunda kendisini ilk kez bir tartışmanın ortasında bulmuyor. Daha önce de Avrupa Komisyonu, lisanslı kurt avı nedeniyle ülkeye karşı açık bir ihlal davası açmıştı. Geçtiğimiz nisan ayında ise ülkedeki vaşakların kötü durumuyla ilgili olarak Komisyon'a resmi bir şikâyette bulunulmuştu.

İsveç'in Büyük Beşlisi, Buzul Çağı'ndan bu yana ülkenin ekosisteminde hayati bir rol oynadığını söyledikleri bozayı için de yakında resmi bir şikayette bulunacak.