Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) raporuna göre, hedeflerin gerçeğe dönüşmesinde hükümetlerin sağlayacağı desteğin payı büyük.
REKLAM
Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) son raporuna göre, yenilenebilir enerji kaynakları 2030 yılına kadar dünyanın elektrik ihtiyacının neredeyse yarısından fazlasını karşılayacak.
Özellikle güneş enerjisi umut verici bir hızla büyürken, bu gidişat yenilenebilir enerji kapasitesinin bu 10 yıl içinde üç katına çıkarılması yönündeki küresel hedefin hala gerisinde kalıyor.
Ancak IEA, geçen yıl COP28 iklim zirvesinde belirlenen bu önemli hedefin hükümet desteğiyle hala ulaşılabilir olduğunu açıklıyor.
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, "Yenilenebilir enerji, ulusal hükümetlerin planlamalarından daha hızlı ilerliyor," dedi.
"Bunun başlıca nedeni sadece emisyonları azaltma ya da enerji güvenliğini artırma çabaları değil, yenilenebilir enerji kaynaklarının bugün dünyanın neredeyse tüm ülkelerinde yeni enerji santralleri kurulumunda en ucuz seçenek olmasıdır," diye ekledi.
IEA'nın raporuna göre, rüzgar ve güneş enerjisi artık neredeyse her ülkede elektrik üretiminin en ekonomik yolu olarak görülüyor.
2030 yılına kadar ne boyutta bir büyüme öngörülüyor?
IEA'nın hazırladığı "Yenilenebilir Enerji 2024" başlıklı rapora göre, yenilenebilir enerji teknolojileri, Çin, Avrupa Birliği (AB), Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) mevcut elektrik üretimi kapasitesine neredeyse eşit olacak.
Raporda, dünya genelinde 2024 ile 2030 yılları arasında 5,500 gigavat (GW) büyüklüğünde yenilenebilir enerji tesisinin kurulacağı, bunun 2017 ile 2023 yılları arasında görülen artışın neredeyse üç katı olacağı belirtiliyor.
Çin, 2030 yılına kadar dünya genelinde kurulmuş tüm yenilenebilir enerji sistemlerinin neredeyse yüzde 60'ını oluşturacak.
Bu da, Çin'in bu 10 yılın sonuna kadar dünya genelindeki toplam yenilenebilir enerji kapasitesinin yarısından fazlasına ev sahipliği yapacağı anlamına geliyor. Bu oran 2010'da üçte bir düzeyindeydi.
Bu arada, Hindistan, büyük ekonomiler arasında en hızlı büyüme oranına sahip ülke olarak öne çıkıyor.
Güneş enerjisi zirvede
Kurulu sistemler açısından bakıldığında, sadece güneş enerjisinin, 2030 yılına kadar küresel yenilenebilir kapasitedeki büyümenin yüzde 80'ini sağlaması bekleniyor.
Bu, yeni büyük güneş enerjisi santrallerinin inşasına bağlı. Ancak kamu binalarında, hanelerde ve işletmelerin çatılarına kurulan güneş enerjisi sistemleri bu sürece katkıda bulunuyor.
IEA'ya göre, tedarik zinciri ve diğer zorluklara rağmen rüzgar sektörü de bir toparlanma aşamasına girmiş durumda ve genişleme oranının 2024 ile 2030 yılları arasında, 2017 ile 2023 dönemi ile kıyaslandığında iki katına çıkması bekleniyor.
Genel olarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının 2030 yılına kadar küresel elektrik üretiminin neredeyse yarısını sağlaması bekleniyor ve rüzgar ile güneş enerjisi santrallerinin payı yüzde 30'a, yani iki katına çıkacak.
Ancak bu olağanüstü büyüme, COP28'de neredeyse 200 hükümet tarafından belirlenen, 10 yılın sonuna kadar dünyanın yenilenebilir kapasitesinin üç katına çıkarılması hedefiyle hala uyumlu değil.
Mevcut rapor, küresel kapasitenin 2030 yılına kadar 2022 seviyesinin 2.7 katına ulaşacağını öngörüyor.
Yenilenebilir enerji kapasitesi nasıl üç katına çıkarabilir?
IEA'nın raporuna göre, hükümetler kısa vadeli fırsatları değerlendirirse, yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarmak mümkün.
Paris Anlaşması kapsamında, ülkelerin önümüzdeki yıl "ulusal olarak belirlenmiş katkılar" veya NDC'ler olarak bilinen ulusal iklim taahhütlerinin bir sonraki turunu sunmaları gerekiyor. Raporda daha cesur yenilenebilir enerji hedeflerinin bunun bir parçası olması vurgulanıyor.
Ayrıca, Afrika, Güneydoğu Asya ve diğer "yüksek potansiyelli bölgelerin" artan güneş enerjisi kapsamından yararlanabilmesi için gelişmekte olan ekonomilerde finansman maliyetlerini düşürmek gibi daha güçlü uluslararası iş birliklerine atıf yapılıyor.
Ancak daha fazla güneş ve rüzgar teknolojisi sistemlerini kurmak bulmacanın sadece bir parçası. Bu değişken yenilenebilir kaynakları güç sistemlerine entegre etmek için ülkelerin 2030 yılına kadar 25 milyon kilometrelik elektrik şebekesi inşa edip, modernize etmesi ve 1.500 GW depolama kapasitesine ulaşması gerekiyor.
Uluslararası iklim hedeflerini gerçekleştirmek için ayrıca daha sürdürülebilir biyoyakıtlar, biyogazlar, hidrojen ve e-yakıtların kullanılması gerektiği belirtiliyor.