Bakü'deki iklim görüşmelerinin çökebileceği endişelerinin ardından sabahın erken saatlerinde finans anlaşması üzerinde uzlaşıldı.
REKLAM
Batı dünyası 2035 yılından itibaren gelişmekte olan ülkelerde emisyonların azaltılması ve iklime uyumun finansmanı için yılda 300 milyar dolar ödemeyi kabul etti. Ancak Küba'dan Hindistan'a gelişmekte olan ülkeler anlaşmayı çok az ve çok geç olarak değerlendirdi.
Gergin geçen birkaç günlük müzakerelerin ardından yerel saatle gece yarısı anlaşma onaylandı.
İklim krizinden en çok etkilenen ülkeler toplantıyı terk etti
Görüşmelerin çökme ihtimalinin zaman zaman yakın göründüğü çalkantılı birkaç gün oldu.
Gelişmekte olan ülkeler 22 Kasım Cuma günü Avrupa Birliği (AB), Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Japonya'nın da aralarında bulunduğu zengin sanayileşmiş ülkelerin 2035'ten itibaren yılda 250 milyar dolarlık teklifini "şaka" olarak nitelendirerek reddetti.
Odada bulunan sivil toplum gözlemcilerine göre, öğleden sonra revize edilen bir teklifle finansman anlaşması 300 milyar dolara yükseltildi.
'En az gelişmiş ülkeler' (LDCs) grubu, Küçük Ada Devletleri İttifakı'nın (AOSIS) da kendilerine katılarak dışarı çıkmadan önce bunun kabul edilemez olduğunu açıkladı. Daha sonra finans görüşmelerinden tamamen vazgeçmediklerini duyurdular ancak sabırlarının tükenmekte olduğu ortadaydı.
Latin Amerika, Afrika ve Asya'nın büyük bölümünü kapsayan G77+Çin grubu, mevcut 100 milyar dolarlık yıllık finansman hedefinin yerini alması planlanan 'yeni kolektif sayısallaştırılmış hedef' (NCQG) için 500 milyar dolarlık bir başlık rakamını kabul edeceğinin sinyalini vermişti. Ancak bu rakam, zengin Batılı ülkeler için kabul edilemez gibi görünüyor.
ABD'nin iklim elçisi John Podesta, dünyanın en az gelişmiş ülkelerini ve küçük ada devletlerini temsil eden grupların toplantıyı terk etmesinin ardından toplantı salonunu terk ederken tartaklandı. İklim kampanyacıları, Biden yönetimini adil bir pay ödeme söyleminden vazgeçmekle suçlayarak "bu bir utanç" diye bağırdı.
Uluslararası Küreselleşme Forumu Direktörü Victor Menotti, Podesta'nın güvenlik görevlileri tarafından yan kapıdan çıkarılmasının ardından, "Elbette (Donald) Trump döneminde daha iyi olmayacak ama Biden döneminde yaptıkları gerçekten utanç verici," dedi.
Menotti, "Bu, seçildiği iklim ve çevresel adalet gündemi değil," dedi.
Görüşmeler kapalı kapılar ardında devam etti
Kapalı kapılar ardında devam eden görüşmelerle birlikte uzun bir göreceli sükûnet dönemi yaşandı.
COP29 Başkanı Muhtar Babayev cumartesi günü yerel saatle 20:00'den hemen sonra başlayan genel kurul oturumunda yaptığı konuşmada, "Son iki haftadır hepimiz çok sıkı çalışıyoruz ve biliyorum ki hiçbirimiz Bakü'den iyi bir sonuç almadan ayrılmak istemiyoruz," dedi.
"Dünyanın gözü üzerimizde ancak zaman bizim yanımızda değil. Sizden şimdi birbirinizle olan angajmanınızı arttırmanızı rica ediyorum."
'Finans COP'u' olarak adlandırılan bu toplantıda bir dizi prosedürel konu ve hatta tartışmalı ikinci ana konu olan karbon kredileri için küresel piyasalara ilişkin yeni kurallar açıklığa kavuşturuldu.
Genel kurulun ikinci bölümü de gece yarısından kısa bir süre sonra başladı. Salonda büyük bir karmaşaya yol açarak hızlı bir şekilde ertelendi. Babayev mikrofona dönerek delegelere belgeleri tamamlamaları için 20 ila 25 dakikaya ihtiyaçları olduğunu belirtti.
Çok önemli olan NCQG en sona bırakıldı ve pazar sabahının erken saatlerinde finans anlaşmasında nihayet uzlaşıldı.