Dünya'nın karşı karşıya olduğu bu yeni dönemi iklim bilimci Michael Mann, "Distopik bir bilim kurgu filminin son sahnesini izlemek gibi," sözleriyle tanımladı.
REKLAM
Dünya 2024 yılında şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yılı yaşadı ve önemli bir iklim eşiği olan 1,5 santigrat derece aşıldı.
Avrupa Komisyonu Copernicus İklim Servisi, İngiltere Meteoroloji Ofisi ve Japonya Meteoroloji Ajansı’nın Cuma günü açıkladığı verilere göre geçtiğimiz yılın küresel ortalama sıcaklık 2023'ün rekorunu kırarak daha da yükseldi.
2015 Paris İklim Anlaşması'na göre ülkeler 19'uncu yüzyıl öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlamayı hedefliyordu. Copernicus ekibinin hesaplamalarına göre ortalama sıcaklık 1,6 derece arttı. Bu veriyi Japonya 1,57 İngiltere ise 1,53 derece olarak açıkladı. Bu kurumlar, 1850'lere kadar uzanan veri eksiklerini farklı yöntemlerle telafi ediyor, bu yüzden veriler arasında küçük farklar görülebiliyor.
2024’te Paris İklim Anlaşması'nda belirlenen bu sınır geçici olarak aşıldı, ancak uzun vadeli hedef hala mümkün. Bilim insanları, geçici bir yıl için bu eşiğin aşılmasının iklim politikaları açısından bir başarısızlık olarak görülmemesi gerektiğini, ancak ciddi bir uyarı niteliği taşıdığını söylüyor.
İklim değişikliğinin başlıca nedeni: Fosil yakıtlar
Copernicus'tan Samantha Burgess’e göre, bu rekor sıcaklıkların ana nedeni, kömür, petrol ve gazın yakılması sonucu atmosfere salınan sera gazlarının birikimi. Burgess, “Sera gazları birikmeye devam ettikçe, sıcaklıklar artıyor, deniz seviyeleri yükseliyor ve buzullar ile buz tabakaları erimeye devam ediyor,” dedi.
Son 10 yıl, 125.000 yılın en sıcağı
2014-2024 yılları kayıt altına alınmış en sıcak 10 yıl ve bilim insanlarına göre bu dönem, son 125.000 yılın en sıcak dönemi olabilir. Ayrıca 10 Temmuz 2024, insanlık tarihindeki en sıcak gün olarak kaydedildi; küresel sıcaklık ortalaması 17,16 dereceye (62,89 Fahrenheit) ulaştı.
Alarm zilleri çalıyor
“Bu, Dünya’nın kontrol panelinde yanan bir uyarı ışığı,” diyen Georgia Üniversitesi meteoroloji profesörü Marshall Shepherd, bu duruma acil müdahale edilmesi gerektiğini belirtti. Shepherd, İspanya'daki sel felaketleri ve Kaliforniya’daki yangınların iklim değişikliğinin getirdiği aşırı hava olaylarının belirtileri olduğunu söyledi.
1,5 derece eşiği neden önemli?
Bilim insanları, 1,5 santigrat derecelik ısınma eşiğinin sadece bir sayı olmadığını, büyük bir uyarı niteliği taşıdığını vurguluyor. Kuzey Illinois Üniversitesi'nden Victor Gensini bu eşiğin aşılmasının, Antarktika’daki buz kayıplarını ve mercan resiflerinin yok oluşunu hızlandırabileceğini söyledi.
Copernicus direktörü Carlo Buontempo ise, toplumların bu yeni iklim koşullarına hazırlıklı olmadığını belirterek, “Çok farklı bir iklimle karşı karşıyayız ve bunun getirdiği zorluklara henüz hazır değiliz,” dedi.
Daha sıcak bir gelecek
Bilim insanları, 2024 yılına kıyasla 2025’in biraz daha serin geçmesini beklese de küresel ısınmanın etkilerinin devam edeceğini öngörüyor. Dünya'nın karşı karşıya olduğu bu yeni dönemi, Pennsylvania Üniversitesi’nden iklim bilimci Michael Mann, "Distopik bir bilim kurgu filminin son sahnesini izlemek gibi," sözleriyle tanımladı.