Yeni bir çalışma, Kaliforniya'nın Sierra Nevada Dağları'ndaki buzul erimesinin eşi benzeri görülmemiş seviyede olduğunu ortaya koyuyor.
REKLAM
Dağ buzulları, Yosemite Ulusal Parkı gibi çeşitli ABD ulusal parklarının önemli bir özelliği.
Ancak Dünya ısındıkça, bu yüzyıllık buz kütlelerinin birçoğu hızla eriyor.
Science Advances dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, Kaliforniya'nın Sierra Nevada buzulları için erimenin ne kadar yeni olduğunu gösteriyor.
Yazarlar, bu buz kütlelerini “iklim değişikliğinin kamuya açık sembolleri” olarak tanımlıyor.
Buzul tarihi
Çalışma, Sierra Nevada'daki Conness, Maclure, Lyell ve Palisade buzullarını inceledi. Bu oluşumlar, zamanın ve sanayi çağı ısınmasının testine dayanmış oldukları için buzul kaybolmasını incelemek için iyi birer örnek teşkil ediyor.
Açıkta kalan kaya örneklerini analiz eden araştırmacılar, buzun daha önce düşünüldüğünden çok daha uzun süredir var olduğunu belirledi. Buzullar, en azından Holosen dönemi boyunca, yani son buzul çağından bu yana 11.700 yıl boyunca var oldu.
Çalışmaya göre, bölgedeki akışkan buzul ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında belgelendi. Nihai erime, bu dağ zirvelerinin ilk kez buzuldan arınmış olmasını işaret ediyor.
Önceki araştırmalara göre, batı ABD'deki dağ buzullarının 2100 yılına kadar tamamen yok olması bekleniyor.
Yazarlar, “Yeniden yapılandırılan buzul tarihimiz, gelecekte buzuldan arınmış bir Sierra Nevada'nın, Amerika'nın yaklaşık 20.000 yıl önce bilinen insan yerleşiminden bu yana insanlık tarihinde benzeri görülmemiş olduğunu gösteriyor,” diye yazıyor.
Avrupa'da buzulların erimesi
Buzulların erimesi küresel bir fenomendir. Son yapılan bir çalışma, buzullar eridikçe her yıl dünyanın 30 yılda tüketeceğinden daha fazla su kaybettiklerini ortaya koydu.
Avrupa da küresel ısınma nedeniyle büyük ölçüde erime yaşadı.
Avrupa'da en fazla buzulun bulunduğu yer olan İsviçre'de, 1.000'den fazla küçük buzul zaten kaybolmuş durumda.
İtalya'daki Venita Buzulu da ısınan iklimden büyük ölçüde etkilendi. Hızlı erime ve istikrarsız arazi nedeniyle ziyaret etmek artık güvenli değil. Bu yüzden jeologlar hasarı değerlendirmek için uzaktan izleme araçlarına güvenmek zorunda kalıyor.
İsveç ve Norveç'teki buzullar da şimdiye kadar hiç olmadığı kadar hızlı eriyor. 2024, Avrupa tarihinin en sıcak yılıydı ve bu buzullar ortalama 1.8 metre erime yaşadı. Bu, tarihsel ortalamaları aşıyor.
Buzul çöküşleri de giderek daha sık hale gelerek yerel toplulukları tehdit ediyor. Örneğin, bu yılın başlarında büyük bir buzul kayması, İsviçre'deki bir Alp köyünün büyük bir kısmını yerle bir etti.
Buzullar geri kazanılabilir mi?
Küresel ısınma bir şekilde tersine çevrilebilirse, buzulların geri kazanılması mümkün. Ancak, bu durum gerçekleşse bile, bizler göremeyiz.
Yakın zamanda yapılan bir çalışma, 2500 yılına kadar “aşım senaryoları” altında buzul değişimini simüle etti. Bu, gezegenin 1.5°C sınırını 3°C'ye kadar aşabileceği ve ardından tekrar soğuyabileceği durumları ifade ediyor.
Çalışmanın baş yazarı Dr. Lilian Schuster, “Modellerimiz, 3°C'lik bir aşımın ardından büyük kutup buzullarının toparlanmasının yüzyıllar, hatta bin yıllar alacağını gösteriyor,” diyor.