Bulgular, deniz memelilerinde bir ilke işaret ediyor.
REKLAM
Kuzey Amerika’nın batı kıyılarında yaşayan katil balinaların (orkalar), birbirlerini temizlemek için deniz yosunu kullandıkları gözlemlendi. Bu, deniz memelileri arasında kaydedilen ilk “alet yapımı ve kullanımı” örneği oldu.
ABD'deki Balina Araştırma Merkezi tarafından yürütülen araştırmada, "southern resident" (güney yerleşik) diye nitelenen katil balinalarının boğa deniz yosunu (bull kelp) dallarını koparıp birbirlerinin cildine sürttüğü belirlendi.
Araştırma 2018 yılından bu yana drone'la çekilen hava görüntülerine dayanıyor ve bulgular hakemli bilimsel dergi Current Biology'de yayınlandı.
Araştırmanın baş yazarı Michael Weiss, “Güney yerleşik katil balinaların sosyal etkileşimler sırasında boğa deniz yosunu parçalarını düzenli olarak birbirlerinin üzerinde yuvarladığını gördük. Bu davranışın, ölü deriyi temizlemek gibi bir temizlik amacı taşıdığını düşünüyoruz,” dedi.
Bu davranışın en dikkat çekici yönlerinden biri ise yalnızca yosunu kullanmakla kalmayıp, bu yosun parçalarını kendilerinin kopararak şekillendirmesi.
Weiss, bu durumun kara hayvanlarında (kuşlar, filler, primatlar gibi) sıkça gözlemlendiğini, ancak deniz memelilerinde son derece nadir olduğunu vurguladı.
Yakın akrabalar birbirini temizliyor
Araştırmada hem dişi hem erkek balinalarda ve farklı yaş gruplarında bu davranış gözlemlendi. Balinalar genellikle yakın akrabalarını ya da benzer yaştaki bireyleri temizlemeyi tercih ediyordu.
Weiss, “Drone'umuzu bu balinaların üzerine her uçurduğumuzda bu davranışı neredeyse her gün görüyoruz. Bu kadar sık gerçekleşen bir davranışın, 50 yıla yakın süredir yapılan gözlemlere rağmen daha önce keşfedilmemiş olması şaşırtıcı,” diyerek gözlem teknolojilerinin gelişmesinin önemine dikkat çekti.
Balinaların yosunları önce sap kısmından kopardığı, ardından bu yosunu eşlerine bastırarak bedenleri arasında yuvarladığı görüldü. Temas süresi kimi zaman epey uzun sürüyordu.
Araştırmaya göre, cildinde daha fazla ölü ya da dökülen deri bulunan balinaların bu davranışa daha sık başvurduğu belirlendi.
Güney yerleşik katil balinalar tehlike altında
Güney yerleşik katil balinalar, türlerinin diğer üyelerinden genetik, ekolojik ve kültürel olarak farklılık gösteriyor. Ancak bu grup, kritik derecede tehlike altında. Dünya genelinde 80'den az birey kaldığı tahmin ediliyor.
Weiss, “Bu keşif, bu balinaların sosyal yapılarının ve kültürlerinin ne kadar özgün olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Aynı zamanda bu nüfusun korunmasının ne kadar önemli olduğunu hatırlatıyor,” dedi.
Araştırmacılar, bu davranışın yalnızca güney yerleşik gruba mı özgü olduğunu, yoksa diğer orka topluluklarında da mı görülebileceğini henüz belirleyemedi.