Avrupa Parlamentosu önümüzdeki hafta Pedro Sánchez'i başbakan yapmak üzere İspanyol sosyalistleri ile Katalan ayrılıkçılar arasında varılan tartışmalı af anlaşmasını tartışmaya açacak.
REKLAMOturum talebi parlamentonun en büyük grubu olan merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP) tarafından talep edildi. Af anlaşmasını İspanya'da "hukukun üstünlüğü için sonun başlangıcı" olarak tanımlayan EPP, durumla ilgili duydukları endişeyi oturumda tartışmaya açmak istiyor.
EPP Başkanı Manfred Weber ve İspanya delegasyonu başkanı Dolors Montserrat yaptıkları ortak açıklamada, İspanya Ulusal Yargı Konseyi'nin son günlerde dile getirdiği endişeleri yineleyerek, "af anlaşmasının kuvvetler ayrılığını ihlal etme ve yargı bağımsızlığının altını oyma riski taşıdığını" belirtti.
EPP, tartışmanın gelecek haftaki genel kurul gündemine resmen dahil edilebilmesi için diğer sağ eğilimli ve merkezci grupların da desteğini almayı umuyor.
Avrupa Parlamentosu'nun sağ eğilimli ve merkezci yirmi İspanyol üyesi de Pazartesi günü Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e bir mektup yazarak anlaşmayı kanun önünde eşitlik ilkesini zedelediği gerekçesiyle kınadı ve AB kurumlarını İspanya'daki durumu "izlemeye ve takip etmeye" çağırdı.
Mektupta ayrıca "Avrupa Birliği temel ilke ve değerlerini korumalı ve Birliğin anlaşmalarına uygun olarak hukukun üstünlüğünü korumak için adımlar atmalıdır" denildi.
Avrupa Parlamentosu üyeleri, af sonucunda yolsuzluk ve terörizmle ilgili suçlar da dahil olmak üzere 3 bin kişi hakkındaki adli kovuşturma ve yaptırımların ortadan kalkacağını iddia ediyor.
Af anlaşması
Af tasarısına dair anlaşma, bu hafta çarşamba ve perşembe günleri (15 ve 16 Kasım) yapılması planlanan Sanchez'in göreve başlamasıyla ilgili oylama öncesinde Pazartesi günü sosyalist parti (PSOE) tarafından İspanyol Parlamentosuna sunuldu.
İspanyol sosyalistlerin haftalar süren yoğun müzakerelerin ardından geçtiğimiz perşembe günü Brüksel'de açıkladığı anlaşmaya göre Katalan ayrılıkçı parti Junts per Catalunya (JxCat), 2017'de İspanya'dan ayrılma girişimine katılan Katalan siyasetçi ve aktivistlere gelecekte af çıkarılması karşılığında Sanchez liderliğindeki bir hükümete yedi oy desteği vermeyi teklif edecek.
Bu durum, Sanchez'i zimmete para geçirme ve kötü yönetim gibi suçları siyasi kazanç uğruna affederek hukukun üstünlüğüne zarar vermekle suçlayan muhalefet partilerinin sert eleştirilerine neden oldu.
Hafta sonu İspanya'da on binlerce gösterici protesto için sokaklara döküldü.
'Hukuk savaşı' mercek altında
Avrupa Parlamentosu'nda EPP tarafından talep edilen oturum muhtemelen, 2017'deki başarısız referandumun ardından Belçika'ya sürgüne giden JxCat lideri Carles Puigdemont'un talebi üzerine siyasi anlaşmaya dahil edilen 'hukuk savaşına' - hukukun siyasi muhalifleri hedef almak için stratejik bir araç olarak kullanılmasına - atıfta bulunan maddeye odaklanacak.
Anlaşmaya göre, 2017'deki ayrılma girişimiyle ilgili olarak verilen yasal mahkumiyet kararlarından herhangi birinin "hukuk savaşı" girişimi olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini araştırmak üzere özel olarak parlamento komisyonları kurulacaktı.
Ancak pazartesi günü İspanyol medyası tarafından paylaşılan af tasarısının sızdırılmış taslakları, bu terimin yasal metinde yer almayacağını gösteriyor.
Polonya örneği
Bununla birlikte, "hukuk savaşı "nın siyasi anlaşmaya dahil edilmesi, yargı kararlarının siyasi yoruma tabi tutulmasına izin vereceğini ve böylece yargının bağımsızlığını önemli ölçüde zayıflatacağını söyleyen analistlerin ve hukuk uzmanlarının eleştirilerinin merkezinde yer aldı.
EPP grubu X'te yaptığı açıklamada "Hâkim ve savcı derneklerinin iddia ettiği gibi, bu İspanya'da yargı bağımsızlığına yönelik ciddi bir tehditten başka bir şey değildir" dedi.
Grup ayrıca, "Bunu daha önce Polonya'da da gördük ve Avrupa Komisyonu'nun derhal, örneğin hukuk savaşı hükümlerinin tamamen kabul edilemez olduğunu açıkça belirtmesini bekliyoruz" dedi.
AB kurumları geçmişte Polonya gibi ülkelerde hukukun üstünlüğü ve yargının bağımsızlığını zedelediği düşünülen yasalara karşı güçlü bir duruş sergilemişti.
EPP'den yapılan açıklamada, "Demokrasi ve özgürlük alanı olarak Avrupa kurumlarına, daha önce başka ülkelerde olduğu gibi İspanya'da da hukukun üstünlüğünü ve vatandaşların eşitliğini bozan bu anlaşmayı durdurmaları için güveniyoruz" denildi.