Fransa halkı, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un erken genel seçim kararıyla bugün sandık başında.
Fransa'da 49,5 milyon seçmen önümüzdeki 5 yılda Ulusal Meclis'te görev alacak 577 milletvekilini belirlemek için Pazar günü itibariyle sandık başında.
Seçimlerle ilgili önemli gelişmeleri aşağıdaki canlı anlatım sayfamızdan takip edin.
Fransa'nın denizaşırı topraklarında Cumartesi günü tamamlanan oy verme işlemleri, anakarada Pazar sabahı Türkiye saati itibariyle (TSİ) 09:00'da (GMT 06:00) başladı.
Euronews, seçimlere dair tüm son dakikaları ve en son haberleri ve sizlerle buluşturacak. Sandık çıkış anketlerine dayalı ilk ulusal tahminlerin TSİ 20:00'de (GMT 17:00) yapılması bekleniyor.
Fransa'daki gündemi kaçıranlar için kısa bir özet geçelim:
Marine Le Pen'in partisi Ulusal Birlik'in (RN) 28 yaşındaki genel başkanı Jordan Bardella, Avrupa Parlamentosu seçimlerinden kısa bir süre önce Cumhurbaşkanı Macron'u erken seçime çağırdı.
Macron, RN'nin Avrupa Parlamentosu seçimlerindeki rekor seviyede kazanımından bir saat sonra Elysee Sarayı'ndaki canlı yayında erken seçim kararı aldığını açıkladı. Sandıklar kapandığında RN, yüzde 32'lik oy oranıyla Macron'un partisi Rönesans'tan iki kat daha fazla temsil hakkı kazanmıştı.
Seçmenlere "Mesajınızı duydum ve cevapsız bırakmayacağım" diyen lider, 2027'deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde "iktidarın anahtarını aşırı sağa vermek istemediğini" söyledi. Macron, görev süresinin dolacağı tarihe kadar Cumhurbaşkanlığını bırakmayacağını vurguladı.
Seçimlerin üç ana ittifak arasında geçmesi bekleniyor. Sağ tarafta Marine Le Pen'in partisi Ulusal Birlik (RN) ve merkez sağdaki Cumhuriyetçiler (LR) var.
Aşırı sağcıların iktidara gelmesinden çekinen sol tandanslı partiler ise, "Yeni Halk Cephesi (NPF)" çatısı altında toplandı.
Merkezdeki iktidar partisi Rönesans ise, iki iktidar ortağı MoDem (Demokrasi Hareketi) ve Horizons (Ufuklar) ile "Cumhuriyet için Hep Birlikte" ittifakını kurdu.
IFOP Fiducial'ın son anketine göre, Ulusal Birlik partisi oyların yaklaşık yüzde 36'sını alarak birinci parti olacak.
Yeni Halk Cephesi'nin (NPF) oyu ankette yaklaşık yüzde 28 çıkarken, Cumhurbaşkanı Macron'un merkez sağ partisi Rönesans'ın yüzde 20 civarında oy alacağı belirtildi.
577 sandalyeli Fransa parlamentosunda, çoğunluğu alabilmek için 289 sandalye kazanılması gerekiyor. Ankete göre, RN'nin 260 ila 295 arasında sandalyeye ulaşabilir.
Sonuçların Avrupa finans piyasalarını, Batı'nın Ukrayna'ya desteğini, nükleer anlaşmaları doğrudan etkileyebileceği düşünülürken, çok sayıda Fransız'ın gündeminde ise "halktan kopuk" olmakla itham ettikleri Macron'un liderliği, enflasyon ve ekonomik kaygılar var.
Seçim kampanyaları sırasında RN, Çin menşeli sosyal medya uygulaması TikTok ve diğer aplikasyonlar üzerinden göçmen karşıtı tutumlarını ve halkın Macron'a yönelttiği eleştirileri sıkça dile getirdi.
Aşırı sağın artan popülaritesi, insanların güvensizlik duygularından kaynaklanıyor gibi görünüyor. Üç kutuplu bir seçim yarışında ise hiçbir partinin tek başına kazanamaması durumunda, mecliste olası bir koalisyonun kurulması zor görünüyor.
RN'nin lideri Bardella, katıldığı bir televizyon tartışmasında seçmenlere açık bir mesaj verdi.
Bardella, "Yurttaşlarımız, yasaların uygulanmadığını ve devletin, güçlünün karşısında zayıf kaldığını, sadece zayıfın karşısında güçlü olduğu yönünde bir hisse sahip," dedi.
Tarihi olarak nitelendirilen seçimlere katılımın daha yüksek olması bekleniyor.
Muhabirlerimiz en son haberleri ve sonuçları canlı olarak sizlere aktaracaklar.
Gelişmeler için takipte kalın.
${title}
Canlı anlatım sona erdi
Jean-Luc Mélenchon, aşırı sağın kazanmaması için üçlü yarışlarda adayları geri çekeceğini söyledi
Sol tandanslı La France Insoumise (Boyun Eğmeyen Fransa) partisinin kurucusu Jean-Luc Mélenchon, destekçilerine, aşırı sağcı Ulusal Birlik'in meclis çoğunluğuna ulaşmasını engellemek için partinin ikinci turda üç adayın yarıştığı yerlerde kendi adaylarını geri çekeceğini söyledi.
Mélenchon, sol seçmenlere Marine Le Pen'in partisine “ne bir oy ne de bir sandalye fazla” vermeleri konusunda açık talimatlar verdiklerini söyledi.
"Ulusal Birlik Partisi'nin kazanmasına hiçbir yerde izin vermeyeceğiz" ifadelerini kullandı.
Mevcut Başbakan Gabriel Attal'ın artık görevde kalmayacağını söyledi ve sol koalisyona oy vermek için harekete geçen gençleri övdü.
Mélenchon, "olağanüstü yoğunlukta" ikinci tura doğru gidiyoruz dedi.
Mélenchon, "Ülke, bölünmelerin en kötülerini mi yaşayacağını yoksa halkı birleştirmek için bir araya mı geleceğini seçmeli" dedi.
Aşırı sağ parti lideri Bardella 'seferberlik' çağrısında bulundu
Ulusal Birlik Partisi (RN) lideri Jordan Bardella, seçim sonuçlarının açıklanmasından sonra yaptığı ilk konuşmada bir hafta sonra yapılacak ikinci tur seçimleri "seferberlik" çağrısında bulundu.
RN lideri, partisinin "tüm seçim bölgelerinin ezici çoğunluğunda" var olduğunu hatırlatarak, Pazar akşamı alınan sonuçların "açık bir karar" ve "açık bir değişim arzusunun" kanıtı olduğunu ifade etti.
Jordan Bardella seçmenleri "Beşinci Cumhuriyet tarihinin en belirleyici oylamalarından biri" için "son bir gayretle seferber olmaya" çağırdı.
"Seçim artık netleşti" diye devam eden Bardella, "Macron liderliğindeki ittifakı büyük ölçüde reddedilmiş" olarak tanımladı ve tek rakibi olarak sol koalisyonu gösterdi.
RN Başkanı kendisini "ulusumuza varoluşsal bir tehdit oluşturmakla" suçladığı sola karşı "tek cumhuriyetçi ve vatansever siper" olarak takdim etti.
İkinci tura bir hafta kala, sandalye dağılımı tahminlerine dikkatle yaklaşmak gerekiyor
Anket şirketleri pek çok sandalye dağılımı tahmini yayınladı. Bu anketlerin hepsi aşırı sağcı Ulusal Birlik'in mecliste çoğunluğa ulaşacağını gösteriyor, bazıları ise partinin mecliste salt çoğunluğa ulaşabileceğine işaret ediyor.
Ipsos tarafından yapılan bir ankette, Ulusal Birlik ve müttefiklerinin 230 ila 280 arasında sandalyeye ulaşacağı görülüyor. Sol tandanslı Yeni Halk Cephesi ise 125 ila 165 arasında sandalye kazanacak gibi görünüyor. Yeşil sol Ensemble! (Birlikte!) partisi 70 ila 100 arasında, merkez sağ Cumhuriyetçiler ise 41 ila 61 arasında sandalye kazanacak gibi duruyor.
Yine de bu tahminlere dikkatle yaklaşmak gerekiyor zira bazı adayların seçimden çekilme kararı alması tabloyu önemli ölçüde değiştirebilir. Aynı şey, kilit bir faktör olacak katılım oranı için de geçerli. 2022'deki seçimlerin ilk turundan önce anketler Ulusal Birlik'in 10 ila 40 arasında sandalye alacağını öngörmüştü ama parti seçim sonunda 89 sandalye kazandı.
Tahmini oy oranları 🗳️
Fransa parlamento seçimlerinin ilk turuna ilişkin tahmini sonuçlar, aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi'nin yüzde 34, sol tandanslı Yeni Halk Cephesi'nin yüzde 28,1 ve Macron'un Rönesans Partisi'nin yüzde 20,3 oy aldığını gösteriyor.
Aşırı sağ koalisyonu yüzde 34 ile birinci parti oldu
Fransa'da parlamento seçimlerinin ilk turunda aşırı sağcı Jordan Bardella ve Marine Le Pen'in Ulusal Birlik Partisi yüzde 34 ile birinci parti oldu.
İlk sandık çıkış anketlerine göre seçimde NFP sol koalisyonu oyların yaklaşık yüzde 29'unu alırken Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ittifakı Ensemble yüzde 20 civarında oy aldı.
Sonuçların açıklanmasından hemen sonra bir açıklamaya yapan Cumhurbaşkanı Macron, aşırı sağ partilere karşı herkesi ikinci turda oy vermeye çağırdı.
Mevcut sonuçların ikinci turda da çıkması halinde aşırı sağ partilerin Meclis'teki toplam sandalye sayısının yaklaşık yarısını alması bekleniyor.
Fransa'nın denizaşırı topraklarından sonuçlar geliyor ✈️
Farklı zaman dilimleri göz önüne alındığında, Avrupa dışında bulunan Fransız topraklarından bazı sonuçları şimdiden görebiliyoruz.
Yeni Kaledonya: Mayıs ayından bu yana isyanların pençesinde olan bölgede katılım 2022'den bu yana neredeyse ikiye katlanarak %60'a ulaştı.
Görevdeki milletvekillerinden bağımsızlık karşıtı Nicolas Metzdorf, ilk seçim bölgesinde anketlerde zirvede yer aldı. İkinci seçim bölgesinde ise bağımsızlık savunucusu Emmanuel Tjibaou yüzde 44 ile önde gidiyor.
Guadeloupe: Guadeloupe'un görevdeki dört milletvekilinin tümü ikinci tura katılmaya hak kazandı.
Martinik: Yeni Halk Cephesi adayları dört seçim bölgesinde de liderliği garantiledi.
Fransız Guyanası: Benzer şekilde Yeni Halk Cephesi'nin her iki milletvekili de %60'ın üzerinde oy oranıyla ikinci tura çıkmaya hak kazandı.
Seçimlerin olası sonuçları neler?
Seçim sonuçlarına dair dört senaryo öngörülüyor:
- Cumhurbaşkanı Macron'un partisi Rönesans mutlak çoğunluğu elde edecek ve Gabriel Attal başbakan olarak kalacak. Bu ihtimal hayli düşük görünse de imkansız değil.
- İkinci bir senaryoya göre, Macron'un partisi en büyük parti olacak ama 2022'deki gibi yine çoğunluğu kazanamayacak. Hükümet tek başına iktidar olma mücadelesi verecek ve yasaları geçirmek için ittifaklara ihtiyaç duyacak.
- Bir diğer ihtimal ise başka bir partinin göreceli çoğunluğu elde etmesi ancak müttefikleri güvence altına alaması. Böyle bir durumda hükümetin çıkmaza gireceği düşünülüyor.
- Son senaryoda ise başka bir parti mutlak çoğunluğu kazanacak ki bu olasılık hayli düşük görünüyor. Kazanan koalisyondan (ya aşırı sağcı Ulusal Birlik ya da solcu Yeni Halk Cephesi) bir başbakan seçilmesi gerekecek.
Hem sol hem de sağ seçmen endişeli
Fransa'da erken seçim kararı ülke genelinde siyasi tartışmaların alevlenmesine neden oldu.
Hem sol hem de sağ seçmenler Euronews'e bugünkü seçimlerin olası sonuçlarından endişe duyduklarını söyledi.
Çok sayıda sağcı seçmen, aralarında Jean-Luc Melenchon'un kurduğu partinin de yer aldığı ve yarışı birinci bitiren herhangi bir sol koalisyon olasılığına sıcak bakmıyor.
Sol koalisyon için halka açık bir toplantıya katılan seçmenler, aşırı sağcı Ulusal Birlik'in hükümete liderlik etmesinden endişe duyuyor.
Euronews'in bu hafta konuştuğu seçmenlerden bazıları Fransa'daki siyasi iklim hakkında şunları söyledi:
Toulouse'lu 24 yaşındaki seçmen Manon, oy vermenin önemli olduğunu belirterek, "Bir kadın olarak, bir LGBT birey olarak, trans arkadaşlarımın hakları için, [azınlıkların] hakları için çok endişeliyim," dedi.
Lyon dışında yaşayan 70 yaşındaki emekli inşaat işçisi Alexandre ise aşırı sağa oy vermeyi düşündüğünü çünkü Macron'un "iş, emeklilik ve sağlık gibi birçok konuda" kendisini hayal kırıklığına uğrattığını söyledi.
Çevreci bir kuruluşta çalışan 30 yaşındaki Jean, Fransa'daki siyasi durumun "çok karmaşık ve üzücü" olduğunu vurguladı. Akrabaları aşırı sağcı Ulusal Birlik'in değiştiğine inanırken, kendisinin bu görüşe katılmamasının sağ eğilimli ailesi ile aralarında hararetli tartışmalara yol açtığını söyledi.
Açıklamalar ne zaman gelecek?
Fransa'nın siyasi liderlerinin sandık çıkış anketlerinin açıklanmasının ardından yerel saatle 20:00'den itibaren bazı önemli konuşmalar yapmaları bekleniyor.
Başbakan Gabriel Attal, Paris'in merkezindeki Rönesans partisi genel merkezinde konuşma yapacak ancak Cumhurbaşkanı Macron'un bu akşam ulusa sesleniş konuşması yapıp yapmayacağı hala belirsizliğini koruyor.
Ulusal Birlik'in 28 yaşındaki lideri Jordan Bardella da Paris'ten destekçilerine hitap edecek. Akıl hocası ve eski lideri, Ulusal Meclis'teki aşırı sağ gruba başkanlık eden Marine Le Pen ise konuşmasını kuzey Fransa'daki Henin-Beaumont'taki kalede yapacak.
Aralarında Komünist Parti'den Fabien Roussel'in de bulunduğu Yeni Halk Cephesi koalisyonunun bazı parti liderleri de çıkış anketi açıklandıktan hemen sonra konuşacak. Bazıları yerel saatle 22:00'den sonra Paris'in merkezindeki Place de la Republique'de destekçilerine seslenecek.
Seçimlere katılım oranı yüksek
İçişleri Bakanlığı'na göre, oy kullanmaya gelen çok sayıda kişi var.
Bugün yerel saatle 17:00 itibariyle kayıtlı Fransız seçmenlerin neredeyse yüzde 60'ı oylarını kullandı. Aynı saatlerde, 2022 yılında yapılan son genel seçimlere katılım oranı yüzde 39 olurken, 2017'de ise yüzde 40'tı.
Seçime katılım oranı geçtiğimiz son birkaç seçime kıyasla etkileyici olsa da Beşinci Cumhuriyet için bir rekor oluşturması pek mümkün görünmüyor. Milletvekili seçimlerinde ilk turda en yüksek katılım oranı 1978'de yüzde 82,8'di.
Önemli yarışlar hangileri?
Seçim sonuçları yüzlerce sandalyenin akıbetini belirleyecek ancak bazı bölgelerde daha kıran kırana bir mücadele bekleniyor.
Çok sayıda bakan, meclisteki sandalyelerini korumayı veya kazanmayı umuyor olsa da Cumhurbaşkanı Macron'un koalisyonunun ağır kayıplar vermesi bekleniyor.
Aday olan bazı önemli bakanlar arasında, başkent Paris'in hemen dışındaki bir seçim bölgesinde meclis koltuğuna aday olan Başbakan Gabriel Attal, Fransa'nın kuzeyinde İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ve ilk kez ulusal genel seçimlerinde yarışacak olan Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne yer alıyor.
Eski Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande de ülkenin güneybatısındaki Correze'de sol görüşlü Yeni Halk Cephesi (NFP) koalisyonunun yanında yarışa katıldı.
Bazı seçim bölgelerinde resmi parti listesinden ayrı olarak yarışan muhalif adaylar da var. Önemli yarışlardan biri, partisi tarafından Paris seçim bölgesinde yeni sol koalisyon NFP ile birlikte aday olmak üzere seçilmeyi başaramayan sol parti La France Insoumise'den (Boyun Eğmeyen Fransa) milletvekili Danielle Simonnet'in sandalye kazanma mücadelesi olacak gibi görünüyor.
Raquel Garrido ve Alexis Corbiere, La France Insoumise'dan NFP'ye karşı duran diğer iki isim olarak öne çıkıyor.
Avignon şehrini de içeren güney Vaucluse bölgesinin ilk seçim bölgesi de dikkate değer çünkü aşırı sağcı Ulusal Birlik adayı Catherine Jaouen, sol kanat NFP'den tartışmalı antifaşist aktivist Raphael Arnault'a ve Avignon'un sosyalist belediye başkanı tarafından desteklenen sol kanat adayı Philippe Pascal'a karşı yarışıyor.
Bunlara ek olarak, özellikle Cumhuriyetçilerin partisinin kendilerine karşı başka bir adayı karşı karşıya getirdiği yerlerde, sağcı Cumhuriyetçiler ve aşırı sağcı Ulusal Birlik için ortak listede yarışan 62 adayı da takip etmek gerekiyor.
Uzaktan oy kullananların sayısı geçmiş seçimin iki katı
Bu erken seçimlerde oylarını sandıkta vekalet vererek internet veya posta yoluyla kullanmak için 2,1 milyondan fazla kişi kayıt yaptırdı.
Fransa İçişleri Bakanlığı'nın verilerine göre, bu sayı, 2022'deki genel seçimlerde uzaktan oy kullananların iki katına tekabül ediyor.
Fransız seçmen kütüklerinde 1,6 milyonu yurt dışından olmak üzere toplam 49,5 milyon seçmen kayıtlı.
Seçimlerin 9 Haziran'da açıklanması ve kampanya süresinin çok kısa olması nedeniyle yeni seçmenler ilk tur için zamanında kayıt yaptıramadı. Ancak Ulusal Meclis'in feshini takip eden hafta içinde kayıt yaptırmış olanlar 7 Temmuz'daki ikinci turda oylarını kullanabilecek.
#legislatives2024 I Au 26 juin, @Interieur_Gouv comptabilise 2 124 918 procurations établies. C’est 2 fois plus que lors du dernier scrutin législatif ! Les 3/4 des procurations sont réalisées en ligne. Si vous souhaitez faire la vôtre, ne tardez pas !⌛️https://t.co/nYoi8pU8Nr
— Porte-parole ministère de l'Intérieur et Outre-mer (@CamilleChaize) June 27, 2024
577 seçim bölgesi için 4.000'den fazla aday; hangi partide daha fazla aday var?
İçişleri bakanlığına göre, Fransa Ulusal Meclisi'nde sandalye için toplam 4.011 aday yarışıyor; bu sayı her seçim bölgesi için ortalama yedi aday anlamına geliyor.
Bu oran önceki seçimlere göre önemli ölçüde düşük, 2022'de ilk tur için yaklaşık 6.300 aday kaydolurken, 2017'de 7.877 aday kaydoldu.
Hatırlatmak gerekirse Fransa'da 577 seçim bölgesi var, bu da mutlak çoğunluğu sağlamak için 289 sandalyeye ihtiyaç olduğu anlamına geliyor.
Üç ana partiden, Başkan Emmanuel Macron'un merkezci koalisyonu Ensemble en az adaya sahip ve 489 seçim bölgesinde çekişme içinde.
Sol partilerin ittifakı olan Yeni Halk Cephesi'ne yaklaşık 560 aday kaydoldu.
Bu arada anketlerde önde giden aşırı sağcı Ulusal Ralli 498 seçim bölgesinde yarışıyor. Ayrıca sağcı Cumhuriyetçiler partisinin başkanı Eric Ciotti ile yaptığı ittifak sayesinde 60 yerel yarışta daha hissesi bulunuyor.
Fransızlar yurt içinde ve yurt dışında oy vermek için seferber oldu
David O'Sullivan'ın haberinde, Fransa'da seçimlerin geçmiş seçimlere oranla daha fazla ilgi gördüğü aktarılıyor.
Bu seçim aynı zamanda anakara dışında yaşayanların da ilgisini çekiyor.
Dışişleri Bakanlığı, 25-27 Haziran tarihleri arasında yurtdışında yaşayan Fransız vatandaşlarının rekor sayıda çevrimiçi oy kullandığını duyurdu.
2022 yılında 250.000 kişi bu şekilde oy kullanırken, bu yıl bu sayı 410.000'e çıktı.

Fransa’da seçime katılım önceki genel seçime göre yüksek seyrediyor
Oy verme işlemlerinin sürdüğü Fransa’da genel seçime gün ortası katılım oranı, iki yıl önceki seçimlerin ilk turuna kıyasla daha yüksek. #EuropeNews…
Fransa genel seçimlerinin ilk turunda oylama sürüyor. Canlı blogumuza hoş geldiniz!
Euronews Türkçe olarak, Fransa'nın bu önemli gününde size rehberlik edeceğiz.
Sonuçlar geldikçe Fransa'nın nabzını tutacağız ve sahadaki muhabirlerimizden en güncel bilgileri size sunacağız.
En son gelişmeler için bizi izlemeye devam edin!