Macaristan'ın hazırladığı Ulusal Kart programı, Rusya ve Belarus'tan gelen "misafir işçiler" için vize prosedürlerini ve güvenlik taramalarının basitleştirilmesini öngörüyor.
REKLAMAvrupa Komisyonu Macaristan'dan, Rusya ve Belarus vatandaşlarına vize koşullarını hafifletme yönünde aldığı karar için açıklama istedi.
Komisyon, Macaristan'ın aldığı bu kararın Avrupa Birliği (AB) kısıtlamalarının "fiilen aşılmasına" ve Schengen Bölgesi'ndeki güvenlik standartlarının zayıflamasına neden olacağı yönünde endişesini dile getirdi.
Avrupa İçişleri Komiseri Ylva Johansson, "Rusya bir güvenlik tehdididir. Daha az değil, daha fazla ileriyi düşünerek hareket edilmesine ihtiyacımız var. Potansiyel Rus casuslarına ve sabotajcılarına AB'ye kolay erişim imkânı vermek hepimizin güvenliğine zarar verecektir" açıklamasında bulundu.
Rusların veya Belarusların AB'ye kolayca gelmelerinin risk oluşturma ihtimaline ilişkin konuşan Johansson "[Bölgeye] kolay erişim düzenlemeleri bir risk teşkil ediyorsa, harekete geçeceğiz" dedi.
Avrupa İçişleri Komiseri Ylva Johansson 1 Ağustos Perşembe günü, Macaristan hükümetinin Ulusal Kart programında yaptığı değişiklikleri sorguladığı bir mektubu Macaristan İçişleri Bakanlığı'na gönderdi.
Ulusal Kart programı sayesinde alınan vize iki yıl geçerli olmakla beraber, üç yıl daha uzatılabiliyor. Toplam sürenin 5 yıla çıkmasıyla birlikte ise "sürekli oturum" izni almaya hak kazanmanın önü açılabiliyor.
Macaristan Temmuz ayı başında AB Konseyi dönem başkanlığına başlamış ve ardından Viktor Orban'ın Moskova'ya sürpriz bir ziyaret yaparak Rusya lideri Vladimir Putin ile görüşmesi AB içerisinde tartışmaları yol açmıştı.
Bu görüşmenin ardından yaklaşık bir ay içinde Macaristan, Ulusal Kart programını Rusya ve Belarus vatandaşlarını da kapsayacak şekilde genişletti.
Bu program daha önce Ukrayna, Bosna-Hersek, Kuzey Makedonya, Moldova, Karadağ ve Sırbistan'dan başvuranlar için açılmıştı.
Rusya ve Belarus'tan başvuru yaparak "misafir işçi" olarak gelecek kişilerin çoğunun Orban'ın yaptırımlardan muaf tutulmasında ısrar ettiği Rus teknolojisini kullanan bir nükleer santral inşaatında istihdam edileceği söyleniyor.
Macaristan'ın vize programında yaptığı değişiklikler merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP) Başkanı Manfred Weber tarafından Temmuz ayı sonunda fark edildi. Weber, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel'e bir mektup göndererek liderler düzeyinde bir tartışma talep etti.
İlk olarak Financial Times gazetesi tarafından haberleştirilen mektupta Weber, bu düzenlemenin "casusluk faaliyetleri için ciddi boşluklar yarattığını" ve "çok sayıda Rus'un düşük seviyedeki denetimlerle Macaristan'a girmesi ulusal güvenlik için ciddi bir risk oluşturabileceğini" yazdı.
Orban'ın sözcüsü Weber'in sözlerini "saçma ve ikiyüzlü" olarak nitelendirirken, Macaristan'ın göç sisteminin AB içindeki "en katı" sistem olduğunu söyledi.
AB iç güvenliğini riske atmak olabilir
Ulusal mevzuatın AB normlarına uygunluğunu sağlamakla görevli olan Avrupa Komisyonu, Perşembe akşamı büyüyen tartışmalara müdahil oldu.
Avrupa İçişleri Komiseri Ylva Johansson Macaristan İçişleri Bakanlığı'na gönderdiği mektubunda "Rusya, AB ve değerlerini istikrarsızlaştırmak için her türlü alışılmadık aracı kullanırken tetikte olmalıyız" dedi.
REKLAMKomisyon, 29 Avrupa ülkesinde 450 milyon vatandaşı ilgilendiren ve insanların Schengen Bölgesi'nde sorunsuz geçişine olanak sağlayan sınır kontrollerinde işleyişin aksamasından endişe duyuyor.
AB içindeki her üye ülke kendi vize şartlarını tasarlama ve uygulama hakkına sahip olsa da, bütünlüğü sağlamak için hepsi ortak bir dizi asgari kurala bağlı bulunuyor.
Bir üçüncü ülke vatandaşının bir Schengen ülkesine girişine izin verildiğinde, bu kişi tüm bölgede serbestçe hareket edebilmesi, yetkililerin birbirlerinin kararlarına güvenmesi gerektiği anlamını taşıyor.
Johansson, yabancı işçileri çekmeye yönelik herhangi bir planın "Schengen içindeki sınır kontrolleri olmaksızın ortak alanın bütünlüğünü riske atmamak için dikkatli bir şekilde dengelenmesi gerektiğini" yazdı.
REKLAMJohansson, "Diğer tüm Schengen Devletlerinin güvenlik ve göçle ilgili düşüncelerinin dikkate alınması büyük önem taşıyor" diye belirtti.
Ukrayna'daki işgalin başlamasından bu yana uygulanan geniş kapsamlı yaptırımlara rağmen, Rusya ve Belarus vatandaşlarının AB topraklarına girmelerine hala izin veriliyor.
Ancak AB hava sahası Rusya tarafından işletilen uçuşlara kapatılması ve kara yolculuğuna getirilen kısıtlamalar, bu ülke vatandaşlarının AB sınırlarına girmesini zorlaştırıyor.
2022 yazında AB, Rusya ile vize kolaylığı anlaşmasını askıya aldı ve Rus turistlerin başvurularını daha fazla inceleme kararı aldı.
REKLAMMacaristan'ın Ulusal Kart'ının bu ortak çerçeveyi tehlikeye atabileceği konusunda uyarıda bulunan Johansson, sınırı geçen kişilerin iç güvenlik, uluslararası ilişkiler gibi birçok konuda tehdit oluşturup oluşturmadığını denetlenmesi gerektiğini vurguladı.
Budapeşte yönetimi, Avrupa İçişleri Komiseri Ylva Johansson'un mektubuna ekli olan sorulara 19 Ağustos'a kadar yanıt vermesi gerekiyor.
Bunun ardından Brüksel'in bu konuda daha net sonuçlara varması bekleniyor.