Lüksemburg, savunma harcamalarının 1990'lardan bu yana ilk kez sivil uzay bütçelerini aştığı 2023 yılında, Avrupa'nın uzay alanındaki en büyük yatırımcısı olmaya devam ediyor.
REKLAM
Uzaya yapılan küresel kamu yatırımları 2023 yılında 106 milyar euro ile rekor seviyeye ulaşarak 2022 yılına kıyasla yüzde 11 artış göstermiştir.
Avrupa'da ise toplam fon 11,9 milyar euro olarak gerçekleşerek küresel uzay yatırımlarındaki payında yüzde 1'lik mütevazı bir artış gösterdi.
Avrupa Uzay Ajansı'na göre, savunma harcamaları 1990'lardan bu yana ilk kez geçen yıl sivil uzay bütçesini aştı. 2024 yılında savunma harcamalarının sivil harcamalardan daha hızlı büyüyerek bütçenin yüzde 53'ünü oluşturacağı tahmin ediliyor.
ABD, toplam bütçenin yüzde 64'ünü oluşturarak küresel uzay yatırımlarına hakim olmaya devam ederken, Çin hem sivil hem de savunma alanındaki uzun vadeli programlarla 2000 yılında tahmini yüzde 2 olan payını 2023'te yüzde 12'ye çıkararak güçlü bir ikinci sırayı elinde tutuyor.
Avrupa, 2023 yılında küresel uzay bütçesinin yüzde 11'ine katkıda bulunarak üçüncü sırada yer alıyor.
AB ülkeleri GSYH'lerinin ne kadarını kamusal uzay bütçelerine harcıyor?
Lüksemburg, gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 0,135'ini sektöre ayırarak Avrupa'nın uzay alanındaki lider yatırımcısı olmaya devam ediyor.
Ülke küresel olarak ABD (yüzde 0,262) ve Rusya'nın (yüzde 0,169) ardından üçüncü sırada yer alıyor.
Avrupa'da Lüksemburg'u GSYH'sinin yüzde 0,167'sini yatırıma ayıran Fransa, yüzde 0,103 ile İtalya ve yüzde 0,095 ile Belçika takip etmektedir.
Öte yandan, uzaya yapılan özel yatırımlar 2023 yılında da azalmaya devam ederek 2022 yılına kıyasla yüzde 32 oranında düşmüştür.
Avrupa'da da 2023 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 14'lük bir düşüş yaşanmış ve özel uzay girişimleri 980 milyon euro'nun biraz altında bir yatırım almıştır.
ABD, 2023'teki küresel düşüşün çoğunu oluştursa da, uzay sektörü yüzde 60 ile en büyük yatırım payını çekmeye devam ederken, onu yüzde 16 ile Avrupa ve yüzde 9 ile Çin takip ediyor.
2023'te uzay faaliyetleri ne durumdaydı?
2023 yılında yörüngeye 221 fırlatma yapıldı. Bu rakam 2022 yılına kıyasla yüzde 18'lik bir artış anlamına geliyor.
Ancak toplam 212 fırlatma başarılı oldu.
Fırlatmaların yarısından fazlası ABD tarafından gerçekleştirilirken, bunların 96'sı SpaceX tarafından yapıldı.
Çin, 2022'ye göre yüzde 5'lik bir artışla 67 fırlatma ile yüzde 30'luk bir paya sahip olurken, Rusya 19 fırlatma gerçekleştirdi.
Avrupalı fırlatma hizmeti sağlayıcısı 2023'te, gezegenin üç uydusu Callisto, Europa ve Ganymede'nin okyanuslarında yaşamı destekleyip desteklemeyeceğini araştırmayı amaçlayan Avrupa'nın Jüpiter'e ilk görevi de dahil olmak üzere üç fırlatma gerçekleştirdi.