2022'den bu yana Baltık Denizi'ndeki denizaltı kablolarına ve gaz boru hatlarına zarar veren ve yaygın olarak sabotaj eylemi olduğuna inanılan bir dizi olayın ardından bölge ülkeleri alarma geçti.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Finlandiya'daki müfettişlerin hafta başında Rusya bağlantılı bir geminin bölgedeki denizaltı kablolarını sabote edip etmediğini tespit etmeye çalışırken, askeri ittifakın Baltık Denizi'ndeki devriyeleri artıracağını açıkladı.
Perşembe günü Finlandiyalı yetkililer, Finlandiya ve Estonya'yı birbirine bağlayan denizaltı elektrik kablosuna zarar verdiğinden şüphelendikleri Eagle S adlı gemiye çıktı ve geminin kontrolünü ele geçirdi.
Finlandiya devlet televizyonu Yle'nin haberine göre, Eagle S'in çapasının Estlink-2 kablosuna zarar verdiğinden şüpheleniliyor.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov'a cuma günü Finlandiya sularına götürülen gemiye el konulması soruldu ancak yorum yapmayı reddetti.
Eagle S, Cook Adaları bandıralı ancak Fin gümrük ve AB yetkilileri tarafından Rusya'nın Ukrayna'daki savaş nedeniyle uygulanan uluslararası yaptırımlara karşı petrol ve gaz taşıyan gölge tanker filosunun bir parçası olarak tanımlanıyor.
Genellikle sahiplerinin kim olduğu belli olmayan bu eskimiş gemiler, sigorta kapsamında olmadan çalışmaktadır.
Rusya'nın bu gemileri kullanması, yaşları ve belirsiz sigorta kapsamları nedeniyle kazalara ilişkin çevresel endişeleri arttırdı.
Bu, bölgedeki kilit denizaltı veri kabloları altyapısının kesintiye uğramasını içeren bir dizi olayın sonuncusuydu.
Rutte, X'te yaptığı bir paylaşımda Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb ile "denizaltı kablolarına yönelik olası sabotajlara ilişkin Finlandiya öncülüğünde devam eden soruşturma hakkında" konuştuğunu söyledi.
Rutte, "NATO'nun Baltık Denizi'ndeki askeri varlığını arttıracağını" söyledi.
Bu planların neye benzediğine dair daha fazla ayrıntı istenmesi üzerine NATO karargâhı sadece 32 ülkeden oluşan ittifakın "tetikte olmaya devam ettiğini ve bölgedeki askeri varlığımızı arttırmak da dâhil olmak üzere daha fazla destek sağlamak için çalıştığını" söylemekle yetindi.
Rusya ile 1.340 kilometrelik bir sınırı paylaşan Finlandiya, Ukrayna'nın işgaline tepki olarak onlarca yıllık askeri tarafsızlık politikasını terk etti ve 2023'te NATO'ya katıldı.
Ekim 2023'te NATO ve müttefikleri benzer olaylara karşılık olarak daha fazla deniz devriye uçağı, uzun mesafe radar uçağı ve insansız hava aracını gözetleme ve keşif uçuşlarına gönderirken, bir mayın avcısı filosu da bölgeye sevk edildi.
Olayla ilgili üst düzey bir toplantının ardından Stubb X'te, "Durum kontrol altında. Endişelenmek için bir nedenimiz yok" diyerek soruşturmanın devam ettiğini belirtti.
Stubb, Finlandiya ve Estonya'nın ilave NATO yardımı talep ettiğini söyledi.
Yeni tedbirler arasında bölgedeki "gemilerin sigorta sertifikalarının denetlenmesinin" de yer alabileceğini belirtti.
Stubb ayrıca, "Uluslararası deniz hukuku temelinde gelecekte benzer olaylara daha etkin bir şekilde müdahale etmenin yollarını da arıyoruz," dedi.
Finlandiya'dan Estonya'ya Baltık Denizi'nin altından elektrik götüren Estlink-2 elektrik kablosu çarşamba günü devre dışı kaldı, ancak hizmetlere etkisi çok az oldu.
Benzer olaylar
2022'den bu yana Baltık Denizi'nde denizaltı kabloları ve gaz boru hatlarının karıştığı bir dizi olayın ardından bölge ülkeleri alarma geçti.
Kasım ayında biri Finlandiya ile Almanya, diğeri de Litvanya ile İsveç arasında uzanan iki veri kablosu koptu.
Almanya Savunma Bakanı, yetkililerin olayın "sabotaj" olduğunu varsaymak zorunda olduklarını söyledi, ancak kanıt sunmadı veya kimin sorumlu olabileceğini söylemedi.
Bir zamanlar Rusya'dan Almanya'ya doğal gaz taşıyan Kuzey Akım boru hatları da Eylül 2022'de su altında meydana gelen patlamalar nedeniyle hasar görmüştü.
Yetkililer bunun sebebinin sabotaj olduğunu söyledi ve cezai soruşturma başlattı.
NATO, Kuzey Akım boru hattının vurulmasının ardından denizaltı altyapısı yakınındaki devriyeleri zaten artırmıştı.
İttifak geçen yıl hükümetler, silahlı kuvvetler ve savunma sanayi arasındaki bağları derinleştirmek ve denizaltı tesislerini daha iyi korumak için bir koordinasyon birimi kurdu.