Macaristan'ın enerji kaygılarıyla ilişkilendirdiği veto tehdidinden vazgeçmesinin ardından AB, Rusya'ya yönelik sektörel yaptırımlarını yenileyebilecek.
REKLAM
Macaristan Pazartesi günü veto tehdidinden vazgeçerek, Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'ya yönelik yaptırımlarının altı ay daha uzatılmasına onay verdi. Budapeşte böylece Brüksel'i geren kısa süreli siyasi krizi sona erdirmiş oldu.
Euronews'e konuşan bazı diplomatlara göre bu gelişme, dışişleri bakanları toplantısında Budapeşte'nin endişelerini yatıştırmak için "enerji altyapısının bütünlüğü" ile ilgili bir ifadenin ortaya atılmasıyla sağlandı.
Petrol, kömür, teknoloji, finans, lüks mallar, taşımacılık ve yayıncılığa yönelik kapsamlı yasakları ve Rusya Merkez Bankası'nın 210 milyar euroluk (yaklaşık 7.887 trilyon Türk Lirası) varlığının dondurulmasını içeren sektörel yaptırımlar, oybirliği sağlanamazsa 31 Ocak'ta sona erecekti.
Kritik son tarihten önceki günlerde Macaristan, Donald Trump'ın ABD başkanı olarak göreve başlamasının, bloğun politikasını ve yaptırımların altı ayda bir yenilenme şeklini daha geniş bir şekilde gözden geçirmeyi hak ettiğini savunarak eleştirel söylemini artırdı.
Geçtiğimiz cuma günü Başbakan Viktor Orban, Macaristan ve Slovakya'nın şu anda Ukrayna ile Rus gazının transit geçişi konusunda yaşadığı ve Kiev'in 2024 sonunda sonlandırdığı anlaşmazlıkla doğrudan bir bağlantı kurarak çıtayı yükseltti.
Orban bir radyo röportajında, "Şu anda kapalı olanın yeniden açılması gerekiyor. Bu Ukrayna için bir mesele değil, Avrupa için bir mesele, Orta Avrupa için bir mesele," dedi.
"Eğer Ukraynalılar yardım istiyorlarsa, örneğin Ruslara yaptırım uygulanmasını istiyorlarsa, o zaman gaz transit yollarını yeniden açalım ve Macaristan da dahil olmak üzere orta Avrupa ülkelerinin Ukrayna üzerinden ihtiyacımız olan gazı almasına izin verelim."
Brüksel'deki diplomatlar bu argümana karşı çıkarak Macaristan'ın, Rusya'nın Ukrayna'yı kapsamlı bir şekilde işgal etmesinden bu yana birçok kez uyguladığı "işlemsel" diplomasiyi kınadılar. Ancak Macaristan daha önce 15 farklı pakette özenle oluşturulan yaptırım rejiminin tamamını raydan çıkarmakla tehdit etmemişti.
Cuma günü AB büyükelçileri toplantısından bir sonuç çıkmaması üzerine bir diplomat "Tehditler ciddiye alınıyor" dedi.
Hafta sonu, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, daha önce Rusya'nın kolayca atlayabileceği bir "oyun" olarak reddettiği Azeri gazının ülkesinden geçişine izin vermeye açık olduğunu dile getirerek uzlaşma işaretleri verdi.
Zelenskiy cumartesi günü Moldovalı mevkidaşı Maia Sandu ile düzenlediği basın toplantısında, "Gaz var, Azerbaycan'dan tedarik yolları var. Önemli olan, Doğu Avrupa'daki bazı figürlerin yaptığı gibi, bazı karanlık çıkarlar için Moskova ile değil, halkınız için çalışacak siyasi iradeye sahip olmaktır," ifadelerini kullandı.
Denize kıyısı olmayan ülkeler olarak Macaristan ve Slovakya, ister Rusya ister Azerbaycan gazı olsun, Ukrayna üzerinden transit geçişin devam etmesi için yoğun çaba sarf etmiş ve ulusal ekonomilerinin enerji arzındaki ani değişiklik nedeniyle harap olacağı uyarısında bulunmuşlardı.
Zelenskiy'in Gazprom ile uzun vadeli sözleşmeyi feshetme kararına zımnen onay veren Avrupa Komisyonu, AB'nin Rus yakıtlarından uzaklaşmaya hazır olması nedeniyle etkinin sınırlı olacağı konusunda ısrar ediyor.
Komisyon, Avrupa Dış Eylem Servisi (EEAS) ile birlikte pazartesi günü dışişleri bakanlarına sunulan açıklamanın hazırlanmasında yer aldı. Metinde Kiev ile gaz ve petrol akışına ilişkin istişarelere atıfta bulunuluyor.
Euronews'e yapılan açıklamaya göre, "Komisyon, Ukrayna'nın uluslararası yükümlülükleri doğrultusunda Ukrayna'daki doğalgaz boru hattı sistemi üzerinden Avrupa'ya tedarik konusunda Ukrayna ile görüşmeleri sürdürmeye hazırdır. Bu bağlamda Komisyon, Macaristan'ı da (Slovakya ile birlikte) sürece dahil etmeye hazır."
Budapeşte ile yaşanan bu tartışma sona ermiş olsa da bir diğeri başlamak üzere olabilir: Brüksel, savaşın üçüncü yıldönümü olan şubat sonundan önce onaylamak üzere Rusya'ya karşı 16'ncı yaptırım paketini hazırlıyor. Ancak bu paketin kabul edilmesi için oybirliği gerekiyor.