AB Komisyonu, Rusya'nın olası askeri saldırganlığı karşısında üretimin ve savunmaya hazırlığın nasıl arttırılacağına dair kılavuz ilkeler içeren Avrupa Savunmasının Geleceğine İlişkin Beyaz Kitap'ı sunacak.
REKLAM
Avrupa Komisyonu'nun Savunmadan Sorumlu Üyesi Andrius Kubilius ve AB'nin en üst düzey diplomatı Kaja Kallas, Euronews'in ulaştığı Avrupa Savunmasının Geleceğine İlişkin Beyaz Kitap taslağında üye devletlerin daha fazla, daha iyi ve Avrupalı harcamalar yapması gerektiğini vurguluyor.
"Avrupa savunmasının yeniden inşası uzun vadeli büyük bir yatırım gerektiriyor," diyen Komisyon Üyeleri, AB ülkelerinin ancak ortak girişimler ve koordinasyon yoluyla bir fark yaratabileceğini belirtiyor.
Üye devletler 2024 yılında 326 milyar euroluk rekor bir yatırıma ulaştılar; ancak son tahminler önümüzdeki on yıl içinde bloğun kritik kabiliyet açıklarını kapatmak için en az 500 milyar euroya ihtiyaç duyulacağını gösteriyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen geçtiğimiz hafta kıtanın yeniden silahlandırılması için beş maddelik bir plan sunarak önümüzdeki yıllarda 800 milyar euro'nun nasıl harekete geçirileceğini detaylandırdı. Bu plan, üye devletlerin savunma ve güvenliğe yönelik ortak alımlar için harcayabilecekleri 150 milyar euroluk yeni bir kredi aracını da içeriyor.
Şimdi AB yürütme organı, savunmanın "sürdürülebilirlik çerçevesinde bir yatırım hedefi" olarak kabul edilip edilemeyeceğini değerlendirmek üzere bloğun Sürdürülebilir Finansman Açıklamaları Yönetmeliğini (SFDR) gözden geçirmeyi de değerlendirecek.
Savunma için tek bir pazar oluşturulması, kuralların basitleştirilmesi ve birlikte çalışarak ölçek ekonomilerinden faydalanılması, Komisyon'un mevcut fonların daha verimli kullanılması için önerdiği diğer yollar.
20 sayfalık belge, "Harcamaların koordine edilmesi üye devletlerin pazarlık gücünü arttırır, birim başına fiyatları düşürür ve endüstriyel konsolidasyonu güçlendirir," diyor.
Kallas ve Kubilius önümüzdeki yıllarda iş birliğine dayalı tedarik ve büyük ölçekli pan-Avrupa savunma projelerinin birlikte yürütülmesini savunuyor ve hangi kritik kabiliyet eksikliklerinin giderileceği konusunda üye devletlere format ve amaç konusunda karar verme yetkisi bırakıyor.
Komisyon, askeri hareketlilik, insansız hava araçları ve karşı drone sistemleri, yapay zeka, kuantum, siber ve elektronik savaş ile hava ve füze savunması gibi alanları kapsayan yedi önemli kritik yetenek projesi belirledi.
AB yürütme organı ayrıca, muhtemelen 2026 yılında gözden geçirilmek üzere, savunma ile ilgili stratejik sektörler ve teknolojiler için kamu ihale kurallarına bir Avrupa tercihi getirmeyi de değerlendirecek.
Kuralların basitleştirilmesi, bürokrasinin azaltılması ve daha fazla ortak satın alma ve üretimin teşvik edilmesinin nihai amacı, ağırlıklı olarak ulusal odaklı bir pazarın uzun süredir devam eden parçalanmışlığını ele alarak savunma için gerçek bir Avrupa tek pazarı oluşturmak.
Von der Leyen'in ikinci hedefleri arasında "dünyanın en büyük yerel savunma pazarlarından birini" yaratmak da yer alıyor. Bu hedef, bloğun Çin ve ABD gibi küresel oyuncularla rekabet edebilmesi için rekabet gücünü, savunma hazırlığını ve endüstriyel ölçeği arttırmayı amaçlıyor.
Halen değişime tabi olan Beyaz Kitap'ta ayrıca, Rusya'nın potansiyel askeri saldırganlığının ötesinde, özellikle istikrarsız Orta Doğu'da orta vadeli zorluklarla karşı karşıya olan Avrupa'nın acilen silahlanması gerektiği de ileri sürülüyor.
Yeni ABD yönetimi dikkatini giderek Hint-Pasifik bölgesine kaydırırken, "Avrupa ABD'nin güvenlik garantisini hafife alamaz ve NATO'yu güçlü tutmak için katkısını önemli ölçüde arttırmalıdır," deniyor.
Özellikle küresel teknoloji yarışında üçüncü ülkelere olan bağımlılığın azaltılması, AB Komisyon Üyeleri tarafından vurgulanan bir diğer öncelik.
Yapay zeka, bulut ve kuantum bilişim ve otonom sistemler gibi yıkıcı teknolojilerin halihazırda savaş alanını şekillendirdiği uyarısında bulunan rapor, AB'nin stratejik rakiplerinin bu alanlara büyük yatırımlar yaptığını da ekliyor.
Raporda, "Rusya'ya olan bağımlılık önemli ölçüde azalmış olsa da, birçok üye ülke hâlâ Çin ve ABD de dahil olmak üzere üçüncü ülkelerin teknolojilerine büyük ölçüde bağımlıdır," deniyor.