Yarı özerk Danimarka topraklarına yapılan bu gezi, Başkan Donald Trump'ın defalarca Grönland'ı ABD'nin kontrol etmesi gerektiğini ifade etmesinin ardından, ABD ile İskandinav ülkesi arasındaki ilişkilerin gerildiği bir döneme denk geldi.
REKLAM
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, eşi ve diğer üst düzey ABD yetkilileriyle birlikte, Grönlandlılar ve Danimarkalılar arasında kendilerine danışılmadan planlanan seyahate yönelik tepkilerin ardından küçültülen bir ziyaret kapsamında Grönland'daki bir Amerikan askeri üssünü ziyaret etti.
Cuma günü ülkeye varışının hemen ardından Vance, eşiyle birlikte öğle yemeği yerken, üste konuşlu ABD askerlerine kısa bir hitapta bulunarak, "Kuzey Kutbu'nun güvenliğiyle gerçekten ilgilendiğini" belirtti.
Daha sonra askeri yetkililerden brifing alması ve konuşmalar yapması planlanan Vance, "Hepinizin bildiği gibi bu büyük bir mesele ve önümüzdeki on yıllar boyunca daha da büyüyecek," dedi.
Yarı özerk Danimarka topraklarına yapılan ziyaret, ABD Başkanı Donald Trump'ın, ABD'nin geleneksel müttefiki ve NATO üyesi olan Danimarka'nın mineral zengini topraklarını kontrol etmesi gerektiğini defalarca önerdiği bir döneme denk geliyor. Bu öneriler, ABD ile İskandinav ülkesi arasındaki ilişkilerin en düşük seviyeye gelmesine neden olmuştu.
Cuma günü Grönland'ın kuzeybatı kıyısındaki Pituffik'te bulunan ABD Uzay Kuvvetleri karakoluna yapılan bir günlük ziyaret, resmi bir davet olmaksızın başka bir ülkeye heyet göndererek diplomatik teamülleri ihlal etme riskini ortadan kaldırdı.
Bu ziyaret, aynı zamanda Vance ve eşinin, Trump'ın adanın kontrolünü ele geçirme tehditlerine öfkelenen yerel halkla karşılaşma olasılığını da azaltacak.
Başkan Yardımcısının ofisine göre, Vance’in ziyareti sırasında brifing alması ve üste konuşlu ABD hizmet üyelerine açıklamalarda bulunması planlanıyordu.
Vance’in heyetinde Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Enerji Bakanı Chris Wright da yer alıyor.
Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisine göre, Vance’in Danimarkalı liderlere, "Grönland halkına onlarca yıldır kötü davrandığını, onlara ikinci sınıf vatandaş muamelesi yaptığını ve adadaki altyapının bakımını ihmal ettiğini" ifade etmesi bekleniyor.
Kamuoyu önünde yorum yapma yetkisi bulunmayan ve başkan yardımcısının mesajının önizlemesi için adının açıklanmasını istemeyen yetkili, Vance'in Pituffik gibi yerlerde Kuzey Kutbu güvenliğinin güçlendirilmesinin önemini vurgulayacağını sözlerine ekledi.
Vance'in gelişi öncesinde, bu ayın başlarında Grönland parlamentosuna seçilen beş partiden dördü yeni bir koalisyon hükümeti kurmak üzere bir anlaşma imzaladı.
Bu partiler Trump'ın bölge üzerindeki planları karşısında bir araya geldi.
Başbakan adayı Jens-Frederik Nielsen, başkent Nuuk'ta alkışlar ve tezahüratlar eşliğinde anlaşma imzalanmadan önce yaptığı açıklamada "Halk olarak baskı altında olduğumuz bir dönemdeyiz," dedi.
Nielsen sözlerine şunları da ekledi: "Bir arada kalmalıyız. Grönland yayın kuruluşu KNR'nin bildirdiğine göre birlik olduğumuzda en güçlü halimizdeyiz," dedi.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen Instagram'da yaptığı bir paylaşımda Nielsen'i ve yeni hükümetini kutladı ve "gereksiz yere çatışmalarla dolu bir dönemde yakın işbirliğini dört gözle bekliyorum," dedi.
Frederiksen Salı günü yaptığı açıklamada, başlangıçta üç gün olarak belirlenen ABD ziyaretinin "kabul edilemez bir baskı" yarattığını söyledi.
Danimarka'nın savunma ve güvenlik konularında ABD ile çalışmak istediğini ancak Grönland'ın Grönlandlılara ait olduğunu söyledi.
Başlangıçta JD Vance'in eşi Usha Vance, Sisimiut'taki Avannaata Qimussersu köpek kızağı yarışına tek başına katılmayı planladığını duyurmuştu.
Ancak daha sonra eşi da ona katılacağını belirtti. Fakat Grönland ve Danimarka'dan gelen protestoların ardından seyahat programı, sadece bir günlük askeri karakol ziyaretine indirgendi.
Çarşamba günü verdiği bir mülakatta, Trump Grönland’ın ABD tarafından kontrol edilmesi arzusunu yineledi.
Oradaki insanların ABD vatandaşı olmaya istekli olup olmadıkları sorulduğunda Trump, "Bilmiyorum ama bence bunu yapmalıyız ve onları ikna etmeliyiz," dedi.