İspanya 50 euroluk banknotların kullanımını yasaklıyor mu?

REKLAM

İspanya'nın 50 euroluk banknotu tedavülden kaldıracağı yönündeki haberlerin ardından internette bu banknotun sonunun yaklaştığını iddia edenlerin sayısı da giderek artıyor.

Bir makalede banknotun günlerinin sayılı olduğu ve nisan ayında geri çekileceği belirtilerek, bu durumun geri dönüşü olmadığı öne sürüldü.

Söz konusu makale o tarihten bu yana yayından kaldırılmış olsa da, söylentiler çoktan yayılmış ve banknotun kaldırılması halinde binlerce vatandaşın olumsuz etkilenme ihtimali paniğe yol açmıştı.

Ancak 50 euroluk banknotun kaldırılacağı yönündeki iddialar doğru değil. İspanya Merkez Bankası herhangi bir banknotun geri çekilmesi kararı alınmadığını, tüm banknotların normal şekilde kullanılmaya devam edilebileceğini ve hiçbirinin değerini kaybetmeyeceğini açıklayarak internette dolaşan iddiaları yalanladı.

Banka, karışıklığın nereden kaynaklanmış olabileceğini ise şöyle açıkladı: "Günlük faaliyetlerin bir parçası olarak, finans kuruluşlarından iade edilen banknotların gerçekliği ve durumu rutin olarak kontrol ediliyor."

İyi durumda olmayan banknotlar ve madeni paralar geri çekiliyor, imha ediliyor ve yenileriyle değiştiriliyorken, iyi durumda olanlar ise tekrar dolaşıma sokuluyor.

İspanya Merkez Bankası, bu işlemin sadece 50 euroluk banknotlar için değil, tüm banknotlar için yapıldığını belirterek, bir banknot hasar görmüş olsa bile değerini kaybetmediğini ve yenisiyle değiştirilebileceğini vurguladı.

Banka yaptığı açıklamada, "Banknotları kullanılabilir durumda tutmaya çalışmanın nedenlerinden biri de güvenlik özelliklerinin kolayca kontrol edilebilmesidir. Banknotlar dayanıklılıklarını sağlamak üzere üretilmiş olsalar da, çoğu zaman içinde düzenli kullanım sonucunda bozulmaktadır," ifadelerine yer verdi.

EuroVerify daha fazla yorum için İspanya Merkez Bankası ile temasa geçti ancak banka resmi açıklamasına atıfta bulundu.

Aslında diğer medya organları da 50 euroluk banknotların tamamen yasaklanması yerine sadece bazılarının tedavülden çekileceği ve eski ya da hasarlı banknotların nasıl değiştirilebileceğini açıklayan haberler yayınladı.

Benzer yanlış iddialar İtalya'da da dolaşıyor ve özellikle Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadele stratejisinin bir parçası olarak nisan ayında 50 euronun banknotları yasaklayacağı iddia ediliyor.

Ancak İtalyan teyitçiler, ne ECB'nin ne de İtalya Merkez Bankası'nın böyle bir karar almadığını belirterek bu söylentileri çoktan yalanladı.

ECB, EuroVerify'a şu açıklamayı yaptı: "Ne İspanya Merkez Bankası ne de Euro bölgesindeki diğer merkez bankaları herhangi bir banknot ya da madeni paranın geri çekilmesini emretmedi. Tüm euro banknotları değerlerini korumakta ve tedavülde kalmaya devam etmektedir."

Banknotların geri çekileceğine dair söylentiler, Avrupa ülkelerinin nakit parayı ortadan kaldırmaya ve yerine dijital bir euro koymaya çalıştığına dair daha geniş bir dezenformasyon söyleminin parçası.

Bazıları bunun, yetkililere vatandaşların parası üzerinde kontrol sağlayacağını, işlemleri engellemelerine ve harcamaları kontrol etmelerine izin vereceğini savunuyor.

Ancak ECB ve diğer Avrupa merkez bankaları, herhangi bir dijital para biriminin nakit paranın yerini almayacağını, sadece tamamlayıcı bir unsur olduğunu yineledi.

Rutin banknot değişimi finansal güvenliği nasıl artırır?

Uzmanlar EuroVerify'a, finans kuruluşlarının suç faaliyetlerini önlemek için eski veya hasarlı banknotları geri çekip imha etmelerinin tamamen normal olduğunu belirtti.

Avusturya'daki Innsbruck Üniversitesi'nde güvenlik ve gizlilik profesörü olan Rainer Böhme, "Banknotların ve güvenlik önlemlerinin düzenli olarak güncellenmesi tüm merkez bankalarında yaygın bir uygulamadır. Eurosystem'de eski banknotlar hâlâ geçerli ödeme araçları. Yastık altında saklanan paranın değiştirilmesine gerek yok," dedi.

Rainer Böhme, "Bildiğim kadarıyla tüm ticari bankalar ATM'lere para yüklemeden önce bunu yapıyor. Hangi banknotların daha öncelikli olarak değiştirileceği, sahtecilikte gözlemlenen eğilimlere bağlıdır," değerlendirmesini yaptı.

İngiltere'deki Cardiff Üniversitesi'nde kriminoloji profesörü olan Michael Levi'ye göre, 50 euroluk banknotların manipülasyona daha açık olmasının nedeni, suçluların büyük miktarlarda işlem yapmasının daha kolay olması.

Michael Levi, "Açıkçası, banknot ne kadar yüksek olursa, suçluların bunları saklaması o kadar kolay olur, çünkü değerlerine göre daha az yer ve ağırlık kaplarlar, ancak pek çok uyuşturucu alıcısı 50'lik banknotlara sahip olma eğiliminde olmadığından, daha düşük kupürlü banknotları 50'liklerle değiştirmek zorunda kalacaklardır," dedi.

Bazı ülkelerde 50 euronun üzerindeki banknotların şüpheli ve değiştirilmesi zor olabileceğini belirten Levi, "Belki de hasarlı 50 Avroluk banknotların orijinal olduğunu doğrulamak daha zordur ve otomatik makinelerin analiz etmesi daha zordur ya da sokak suçlularının yaşam tarzları nedeniyle daha kolay bozulabilirler," sözlerini dile getirdi.