Yapılan soruşturmada, 1970’lerden 2000’lere kadar her on yılda çocuk kaçakçılığı ve yasa dışı evlat edinmelere dair doğrulanmış vakalar ortaya çıkarıldı.
REKLAM
İsveç hükümetinin evlat edinme uygulamalarına yönelik yürüttüğü soruşturmanın sonuçları açıklandı. Soruşturmayı yürüten başmüfettiş Anna Singer, ülkedeki uluslararası evlat edinme uygulamalarının tamamen durdurulması çağrısında bulundu.
Singer, Pazartesi günü Sosyal Hizmetler Bakanı Camilla Waltersson Grönvall’a raporu teslim ederken yaptığı açıklamada, “İsveç’e yapılan uluslararası evlat edinmelerde usulsüzlükler tespit edildi,” dedi.
“Bugün, çocuk haklarına artan saygı çerçevesinde, bu faaliyetin taşıdığı ve geçmişte de taşıdığı risk seviyelerini artık kabul edemeyiz.”
Yapılan soruşturmada, 1970’lerden 2000’lere kadar her on yılda çocuk kaçakçılığı ve yasa dışı evlat edinmelere dair doğrulanmış vakalar ortaya çıkarıldı.
Komisyon, İsveç devletinin yaşanan insan hakları ihlallerini kabul etmesini ve evlat edinilen çocuklar ile ailelerinden resmi olarak özür dilemesini önerdi. Ayrıca, İsveç’in uluslararası evlat edinme faaliyetlerini kademeli olarak sonlandırması ve evlat edinilen kişilere ve ailelerine uzun vadeli destek sunması tavsiye edildi.
'Çocuklar ve aileler onlarca yıl zarar gördü'
Sosyal Hizmetler Bakanı Waltersson Grönvall, hükümetin bu bulguları son derece ciddiye aldığını belirtti. “Uluslararası evlat edinme uygulamaları çerçevesinde çocukların ve ailelerin onlarca yıl boyunca etkilendiği ve zarar gördüğü artık çok daha net,” dedi. Hükümetin şimdi komisyonun öneri ve sonuçlarını detaylı şekilde analiz edeceği bildirildi.
İsveç’in en büyük uluslararası evlat edinme kurumu olan Adoptionscentrum, mevcut uygulamaların gözden geçirilmesine olumlu bakarken, tam bir yasağa karşı çıkıyor. Kurumun başkan yardımcısı Margret Josefsson, kamu yayıncısı SVT’ye verdiği demeçte, “Eğer bir çocuğun alternatifi bir kurumda büyümekse, başka bir ülkede güvenli bir aile ortamında büyümesi o çocuk için daha iyi olabilir,” dedi.
'Çalınmış çocuklar'
Evlat Edinme Komitesi, 2021 sonbaharında Dagens Nyheter (DN) gazetesi tarafından yapılan bir gazetecilik araştırmasının ardından kuruldu. Haberde Güney Kore, Çin, Sri Lanka ve Şili gibi ülkelerden gelen 'çalınmış çocuklar' örneklerine yer verilmişti.
Gazete, binlerce çocuğun sahte belgelerle İsveç’e evlatlık olarak getirildiğini ortaya çıkarmıştı. Belgelerde çocukların terk edildiği ya da ailelerinin onlara bakacak maddi gücü olmadığı belirtilmişti, ancak DN'nin bulgularına göre bazı durumlarda biyolojik ebeveynler çocuklarından zorla koparılmıştı.
Komisyonun Pazartesi günü açıkladığı rapor da bunu doğruladı: “Bazı çocuklar, ebeveynlerinin gönüllü ve bilgilendirilmiş rızası olmadan evlat edinildi. Çocuğun üstün yararı her zaman gözetilmedi.”
Şili ve Kolombiya’daki bazı anneler, çocuklarının kreşlerden ya da hastanelerden kaçırıldığını anlattı. Bazı ülkelerde bu faaliyetlerin hastane personeli, avukatlar, polis ve devlet görevlilerinden oluşan çeteler tarafından yürütüldüğü ortaya çıktı.
DN’nin araştırmasına göre, İsveçli yetkililer evlat edinme yapılan bazı ülkelerde çocuk kaçakçılığı ve yolsuzluk hakkında bilgi sahibiydi, ancak harekete geçmediler. Komisyon raporunda, “Bazı durumlarda İsveçli aktörler usulsüzlüklerin yaşandığı sırada bunlardan haberdardı. Bazı durumlarda ise bu durum çok daha sonra ortaya çıktı,” dendi.
Avrupa genelinde değişim rüzgârı
İsveç, uluslararası evlat edinme politikalarını sorgulayan son Avrupa ülkesi oldu.
Hollanda, 2021’de yayınlanan ve çocuk kaçırma, insan kaçakçılığı ve etik dışı devlet uygulamalarını belgeleyen ağır bir raporun ardından yurt dışından evlat edinmeleri tamamen yasakladığını açıklamıştı.
Danimarka'nın yurt dışındaki tek evlat edinme kurumu ise geçtiğimiz yıl, belgelerin uydurulduğu ve çocukların biyolojik geçmişlerinin gizlendiği gerekçesiyle faaliyetlerini sonlandırma kararı aldığını duyurdu.
İsveç’in komşusu Norveç de Güney Kore’den gelen evlatlık çocuklarla ilgili geçmiş uygulamaları inceleyen soruşturmalar yürütüyor. Norveç’e bu ülkeden 6.500’den fazla çocuk evlatlık olarak getirildi.
Belçika’nın Flaman bölgesi de Etiyopya, Gambiya, Haiti ve Fas gibi ülkelerden yapılan evlat edinmelerde usulsüzlük raporlarının ardından uluslararası evlat edinmeleri geçici olarak askıya aldı.