Enerjinin yoğun biçimde kullanıldığı veri merkezleri, Avrupa Birliği'nde (AB) endişelere yol açıyor.
REKLAMAvrupa'nın yapay zeka (AI) hedefleri büyüdükçe, veri merkezleri hızlı bir şekilde genişliyor ve onları çalıştırmak için gereken fosil yakıtların miktarı da artıyor.
Çarşamba günü Londra merkezli küresel gayrimenkul danışmanlığı Knight Frank tarafından yayınlanan yeni araştırmalara göre, Avrupa'nın veri merkezi yatırımlarında geçen yıla kıyasla yüzde 168 oranında bir artış yaşandı.
Rapor, Avrupa'nın veri merkezlerinin Londra, Paris ve Frankfurt'ta olduğunu ortaya koydu.
Londra, Çarşamba günü Amazon'un bulut bilişim firması AWS'den yeni bir yatırım aldı.
AWS, İngiltere'de veri merkezleri inşa etmek ve işletmek için önümüzdeki beş yıl içinde 8 milyar sterlin (377 milyar Türk Lirası) yatırım yapmayı planladığını açıkladı.
Bu arada, Microsoft Mayıs 2025'te Fransız veri merkezlerine ve yapay zeka eğitimine 4 milyar euro (149,8 milyar TL) yatırım yapacağını duyurdu.
Amazon ise aynı dönemde, İspanya'nın kuzeydoğusunda yer alan Aragon bölgesindeki veri merkezlerini genişletmek için 15,7 milyar euro (588,1 milyar TL) yatırım yapacağını açıkladı.
Veri merkezleri, bir kuruluşun bilgisayar sistemlerini ve büyük miktarda veriyi barındıran fiziksel tesislerdir ve bu verilere dünyanın herhangi bir yerinden erişilebilir.
Üretken yapay zeka modelleri için giderek daha önemli hale gelen veri merkezleri, ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlayabilir.
Tabii veri merkezlerinin çalışması ve soğutulması için büyük miktarda enerji gerekiyor. Bu da genellikle fosil yakıtlardan temin ediliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2026 yılına kadar dünyanın dört bir yanındaki veri merkezlerinin senede toplam 1.000 terawatt-saat enerji tüketebileceğini tahmin ediyor. Bu rakam kabaca Japonya'nın yıllık elektrik tüketimine eşit.
Raporda, dünyada 8.000 veri merkezinin bulunduğu, bunların üçte birinin Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD), yüzde 16'sının Avrupa'da yer aldığı belirtiliyor.
2022'de, Avrupa'da veri merkezlerinin harcadığı elektrik 100 terawatt-saatin biraz altındaydı. 2026'da bu rakamın neredeyse 150 terawatt-saate çıkması bekleniyor.
Knight Frank'tan veri merkezi geliştirme ve yatırım küresel başkanı Stephen Beard, “Avrupa genelinde ve önümüzdeki 12 ay boyunca, bir sonraki nesil yapay zeka talebinde muazzam bir dalga bekliyoruz, ancak arz, mevcut yüksek voltajlı güç eksikliği nedeniyle sınırlı olacak,” dedi.
"Kazananlar, alternatif enerji çözümlerine yönelenler olacak ve taleplerden yararlanabilecekler,” diye ekledi.
REKLAMAlternatif enerji çözümleri
Birçok teknoloji şirketi veri merkezleri için alternatif enerji çözümleri üzerinde çalıştıklarını söylüyor.
Google, yapay zeka laboratuvarı DeepMind'ın makine öğreniminin veri merkezlerinde kullanıldığını ve bunun da soğutmada harcanan enerji miktarını yüzde 40 oranında azalttığını açıkladı.
Ayrıca, NVIDIA bu yıl, yapay zeka için artık kullanılan grafik işleme birimlerini (GPU'lar) piyasaya sürdü. Yeni teknolojinin önceki modellere kıyasla 25 kat daha az enerji tükettiği belirtiliyor.
Ancak veri merkezlerinin önemli bir bölümü hala fosil yakıtlarla çalışıyor.
REKLAMMart ayında Avrupa Komisyonu, veri merkezlerinin sürdürülebilirliğini değerlendiren bir projeyi kabul etti.
Proje, veri merkezlerinin aylık enerji ve su tüketimlerini detaylandıran raporlar sunması ve bu tüketimi azaltmak için aldıkları önlemleri açıklaması gerektiği anlamına geliyor.
Gelişmelerin bu şekilde devam etmesi halinde, 2039'a kadar Avrupa Birliği'nde harcanan tüm enerji tüketiminin yüzde 3'ü veri merkezlerinden kaynaklanacak.