X, 22 milyondan fazla kullanıcısının bulunduğu Brezilya'da Ağustos ayı sonunda engellenmişti.
REKLAM
Brezilya Yüksek Mahkemesi'nin altı haftalık yasağı kaldırmasının ardından halk, sosyal medya platformu X'e yeniden erişmeye hazırlanıyor.
Salı günü kamuoyuna sunulan mahkeme belgesi, X'in sahibi Elon Musk ile Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes arasında aylardır süren çekişmenin ardından, X'in hükümetin 2022 Brezilya Başkanlık seçimleri hakkında yanlış bilgi yaydığını söylediği bazı profilleri engellemeyi reddetmesi üzerine yasağı uygulamaya koyan Yüksek Mahkeme'nin kararının ardından geldi.
X, 200 milyondan fazla insanın yaşadığı ve platformun en büyük pazarlarından biri olan ülkede 30 Ağustos'ta engellendi.
Musk, X'in askıya alınması da dahil olmak üzere verdiği kararlar meslektaşları tarafından defalarca onaylanmasına rağmen, de Moraes'i otoriter ve sansürcü olarak nitelendirerek küçümsemişti.
Musk'ın kamuoyu önündeki sert tutumuna rağmen, X nihayetinde Moraes'in tüm taleplerini yerine getirdi. Bu talepler arasında belirli hesapların platformdan bloke edilmesi, ödenmemiş para cezalarının ödenmesi ve ülkede yasal bir temsilci atanması yer alıyordu. Bu taleplerin yerine getirilmemesi askıya alma kararını tetiklemişti.
'X geri dönmekten gurur duyuyor'
De Moraes mahkeme belgesinde, "(X)'in ulusal topraklardaki faaliyetlerinin yeniden başlaması, ulusal egemenliğe saygı çerçevesinde, yalnızca Brezilya yasalarına tam uyum ve Yargı kararlarına mutlak riayet koşuluna bağlanmıştır," dedi.
Şirket, Küresel Hükümet İlişkileri hesabından yaptığı açıklamada, "X Brezilya'ya dönmekten gurur duyuyor" dedi.
"On milyonlarca Brezilyalı'nın vazgeçilmez platformumuza erişimini sağlamak tüm bu süreç boyunca çok önemliydi. Faaliyet gösterdiğimiz her yerde yasalar çerçevesinde ifade özgürlüğünü savunmaya devam edeceğiz," ifadeleri kullanıldı.
Yasaktan sadece iki gün önce, 28 Ağustos'ta X, Brezilya'da kalan tüm personelini "derhal geçerli olmak üzere" görevden aldığını açıkladı ve de Moraes'in, X'in hesapları engelleme emirlerine uymaması halinde ülkedeki yasal temsilcisi Rachel de Oliveira Villa Nova Conceição'yu tutuklamakla tehdit ettiğini söyledi.
Brezilya yasaları, yabancı şirketlerin mahkeme kararlarının bildirimlerini almak ve özellikle X'in durumunda olduğu gibi hesapların kapatılması gibi gerekli eylemleri hızla gerçekleştirmek için yerel bir yasal temsilci bulundurmalarını gerektiriyor.
Conceição ilk olarak nisan ayında X'in yasal temsilcisi olarak atandı ve dört ay sonra istifa etti. Sao Paulo ticaret siciline yapılan kamuya açık başvuruya göre, şirket 20 Eylül'de Conceição'yu aynı göreve atadı.
Şirketin dosyasına göre, Conceição'yu X'in olası ihlallerinden - ve tutuklanma riskinden - korumak amacıyla, Conceição'nun yeni temsilcilik sözleşmesine Brezilya yasalarına ve mahkeme kararlarına uyması gerektiği ve X adına üstlendiği herhangi bir yasal sorumluluğun şirketten yazılı olarak önceden talimat alması gerektiği yönünde bir madde yazıldı.
Conceição bir iş hizmetleri firması olan BR4Business için çalışıyor. İki sayfalık web sitesi, faaliyetleri veya personeli hakkında hiçbir bilgi vermiyor. Sitenin ana sayfasının üst kısmında İngilizce olarak "Harika bir şey yolda" yazıyor. Diğer sayfada ise kapsamlı bir gizlilik politikası yer alıyor.
Asgari düzeyde
Listelenen Sao Paulo ofislerinden üçünde resepsiyon görevlileri Associated Press (AP) haberi ajansına şirketin ofislerinin boş olduğunu ve çalışanların uzaktan çalıştığını söyledi. Ne Conceição ne de BR4Business AP'den gelen çok sayıda telefon çağrısına ve e-postaya geri dönmedi.
Oklahoma Üniversitesi'nde Uluslararası ve Brezilya Çalışmaları profesörü ve avukat olan Fabio de Sa e Silva, yasal temsil için BR4Business gibi bir şirketin kullanılmasında yasa dışı ya da şüpheli bir durum olmadığını, ancak bunun X'in ülkede faaliyet göstermek için asgari düzeyde çalıştığını gösterdiğini söyledi.
Silva, "Bu, ülke ile gerçekten ilişki kurma niyetini göstermiyor. Örneğin Meta ve Google'ı ele alalım. Tam olarak kamu yetkilileriyle etkileşime geçmek ve Brezilya'nın işlerini ilgilendiren düzenleyici politikalarını tartışmak için bir ofisleri, bir hükümet ilişkileri departmanları var," diye ekledi.
Rio merkezli bir düşünce kuruluşu olan Institute for Technology and Society'nin direktörü ve avukat Carlos Affonso Souza, X gibi köklü ve etkili bir şirketin sadece yasal bir temsilciye sahip olmasının nadir bir durum olduğunu belirterek, bu durumub ileride sorun yaratabileceğini vurguladı.
Souza, "Şu anki endişe, bundan sonra ne olacağı ve X'in tekrar faaliyete geçtikten sonra yeni gerilimler yaratmadan piyasanın ve yerel yetkililerin taleplerini nasıl karşılayacağı," dedi.
Brezilyalı X kullanıcılarından bazıları Meta's Threads ve özellikle Bluesky gibi diğer platformlara geçiş yaptı. Bunlardan kaçının X'e geri döneceği belli değil.
AP'ye yaptığı açıklamada Bluesky, şu anda 10,6 milyon kullanıcıya sahip olduğunu ve Brezilya'da güçlü büyüme kaydetmeye devam ettiğini bildirdi. Bluesky, Güney Amerika ülkesinde yasal bir temsilci atadı.
Brezilya, X'i yasaklayan ilk ülke değil. Platform, Rusya, Çin, İran, Myanmar, Kuzey Kore, Venezuela ve Türkmenistan'da yasaklandı.