Araştırmacılar, antimikrobiyal dirençle mücadelede tamamen yeni yollar bulmak istiyor.
REKLAM
Bilim insanları, mevcut tedavilerden kaçabilen inatçı süper bakteriler için yeni ilaçlar oluşturmak üzere yapay zekayu kullandı.
Yapay zeka son yıllarda ilaç keşfini yeniden şekillendirerek, araştırmacıların ve ilaç üreticilerinin ilaca dönüştürülebilecek etkili bileşikler bulma sürecini hızlandırıyor ve umut verici tedavileri belirlemelerine yardımcı oluyor.
Ancak Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) bilim insanları bir adım daha ileri giderek, henüz keşfedilmemiş ya da var olmayan varsayımsal kimyasal moleküller üretmek için yapay zekaya başvurdu.
Amaçları antimikrobiyal dirençle mücadele etmenin tamamen yeni yollarını bulmaktı. Antimikrobiyal direnç; bakterilerin, virüslerin, mantarların veya parazitlerin, onları öldürmek için tasarlanan ilaçlardan kurtulabilmesi anlamına geliyor. Bu da enfeksiyonların tedavisinin zorlaşması demek.
MIT ekibi, ABD sağlık yetkililerinin "acil bir halk sağlığı tehdidi" olarak adlandırdığı ilaca dirençli gonore bakterisi ve ilaca dirençli Staphylococcus aureus'u (MDRSA) hedef aldı. MDRSA, insanların enfekte kişilerle veya kontamine tıbbi ekipmanla temas yoluyla edinebileceği, metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) bakterisini de içeriyor.
MIT araştırmacısı ve çalışmanın yazarlarından Aarti Krishnan, "Antimikrobiyal direnç krizini temelden farklı bir şekilde ele almak için mevcut antibiyotiklerden de kurtulmak istedik," dedi.
Krishnan, "Amacımız, kimyasalların az keşfedilmiş alanlarına girerek, yeni etki mekanizmalarını ortaya çıkarmaktı," diye ekledi.
Ekip, 36 milyondan fazla potansiyel bileşik oluşturmak ve ardından bakterileri öldürmek için en iyi adayları bulmak amacıyla üretken yapay zeka algoritmaları kullandı.
Nihayetinde gonore bakterisine karşı iyi sonuç verdiği görülen bir parça tespit edildi. Araştırmacılar bazı ince ayarlardan sonra bu dijital adaylardan ikisini gerçek bileşikler haline getirdi.
Bunlardan NG1 adını verdikleri bir tanesi, labortuvardaki petri kaplarında ve freler üzerinde gonore bakterilerini öldürmede epey etkili oldu.
MDRSA için potansiyel tedaviler bulmak üzere işletilen benzer bir süreçten sonra, altı molekülün bir petri kabında yetiştirilen bakterilere karşı etkili olduğu da görüldü.
Araştırmacılar, Cell dergisinde yayınlanan bulguların, diğer bakteri türlerini hedef alacak potansiyel yeni bileşikler oluşturmalarına ve değerlendirmelerine yardımcı olabileceğini söyledi.
Küresel olarak, ilaca dirençli bakteriyel enfeksiyonlar 2021'de tahmini 4,71 milyon kişinin ölmesinde rol oynadı ve bu rakamın gelecek yıllarda daha da artması bekleniyor.
MIT profesörü ve çalışmanın yazarlarından James Collins, "Çalışmamız, ilaç tasarımı açısından yapay zekanın gücünü gösteriyor ve daha önce erişilemeyen çok daha büyük kimyasal alanlardan yararlanmamızı sağlıyor," dedi.
Bilim insanları şimdi kar amacı gütmeyen bir biyoteknoloji şirketi olan Phare Bio ile birlikte çalışarak bileşikleri laboratuvarda test etmeye devam ediyor. Umut vaat ederlerse bu ilaç adayları sonunda klinik deneylerde test edilebilir.
Collins, "Bu projenin antibiyotik gelişimi için açtığı yeni olanaklar konusunda heyecanlıyız," ifadelerini kullandı.